Мад санкцияр

США-ди Россиядин са жерге гостешкилатрин векилриз ва чиновникриз талукь яз санкцияр кардик кутуниз гьазурвал акунва. Идакай “FinanciaI Times” чешмеди хабар гана.

Акси серенжемар талукьарнавай ксар, чешмедин делилралди­, Россиядин государстводин кар алай месэлаяр гьялуна иштиракзавайбур я. Маса чешмейри къейдзавайвал, цIийи санкцияр, гуя Россияди Украинадиз аксивилер авуртIа, кардик кутазвайбур я.

Куьмек хиве кьунва

Эгер Россиядихъ галаз къалмакъал арадал атайтIа, Данияди Украинадиз яракьрин жигьетдай куьмек гун хиве кьунва. Ихьтин къаст уьлкведин премьер-министр М.Фредериксена “Jyllands-Posten”  чешмедиз малумарна.

Фредериксена къейднавайвал, Украинада авай гьалари хатасузвал къурхудик кутазва ва идакди гуя Европада яракьрин иштираквал авай еке къал-къиж гьатун мумкин я. Гьукумдарди алава хъувурвал, Даниядин сиясатдин партийри Россиядиз акси санкцияр кардик кутунин тереф хуьз гьазур тирди малумарнава.

Тапан малуматар

Чпи чпиз тешкилнавай Луганскдин халкьдин республикадин (ЛНР) кьил Л.Пасечника “Новости” РИА-диз малумарайвал, Киевдин терефди Донбассда гъулгъула тунин, къалмакъал къизгъинарунин гьерекатар Украина патал “военный кьезил сейрдиз” элкъведач.

“Идаз  нубатдин гьукумдардин дережа хкаждай гьерекатни лугьуз жедач, жедайбур анжах кьиникьарни барбатIвилер я”, — лагьана Пасечника.

Къейд ийин, Украинадин терефди эхиримжи вахтара, гуя Россияди женгерин гьерекатра иштиракдай махсус аскерар кIватI­зава лугьуз, са бинени авачир малуматар чукIурзава. Москвади аксивилерик, къалмакъалрик кьил кутадай къастар авачирдакай са шумудра лагьана.

Алимди тагькимарзава

РАН-дин академик, вирусолог В.Покровскийди “Говорит Моск­ва” радиостанциядин эфирда коронавирусдин “омикрон” штамм­дин фендигарвиликай ихтилатна. Адан гафаралди, “омикрондихъ” азар акатайбур ни атуникайни тIямдикай магьрум авунин та­кьатар амач, яни алай вахтунда штамм дегиш хьанва. Гъавурда­ твазвайвал, гзаф дарманривай коронавирусдин и мутация чу­кIунин вилик пад кьаз жезвач.

Идалай вилик духтур-алим В.Зайцева малумарайвал, ковид­дин “омикрон” штамм акатайдалай кьулухъ инсандин сес хирт хьун ва я  квахьун мумкин я.

Германиядин алимри вирусдин “омикрон” штамм аялрин арада­ садлагьана гегьеншдиз чукIуникай ихтилатна. Абурун фи­кир­далди, цIийиз пайда хьанвай штамм аялрик фад акатдай жуьрединди я. Пешекаррин ахтармишунрин нетижаяр “BioRxiv” чешмеда чапнава­.

Эхиримжи делилралди, Россияда коронавирус пайда хьайи­далай инихъ азарлу хьайибурун умуми кьадар саки цIикьвед миллиондив агакьнава, сагъ хъхьайбурун кьадар 10248281-далай­ алатнава. ТIугъвалдин девирда коронавирус себеб яз чи уьлкведа 331 349 кас кьена.

Дуьньяда коронавирус акатнавайбурун кьадар виридалайни гзаф США-да ава. Адан гуьгъуьнал Индия, Бразилия, Франция, Ве­­ликобритания, Россия, Туьркия, Италия, Германия, Испания ала.

Мажбури кIвалахар ийида

К.Чуйченкоди азадвиликай магьрумна дустагъда ацукьарна­вай са жерге ксарив мажбури кIвалахар ийиз тунин теклиф малумарна. Кремлдин сайтди хабар гузвайвал, Россиядин Пре­зи­дент В.Путина уьлкведин юстициядин министрдин теклиф ра­зивилелди кьабулнава.

Юстициядин министрдин гафаралди, алай вахтунда ихьтин серенжем 100 агъзур инсандиз талукь яз кьилиз акъудиз жеда. И  серенжемдин хъсан тереф ам я хьи, инсанривай кIвалах ийиз, пул къачуз ва азад уьмуьрдив эхгечIун патал гьазурвал акваз жеда. И карди бюджетдизни хийир гуда, гьикI хьи, судди тахсир кутунвай ксари чпин игьтияжрин гьакъи чпи гуда.

Нетижаяр хъсанбур жедач

Энергетикадин рекьяй Госдумадин комитетдин председателдин заместитель И.Ананскихди малумарайвал, Британияди Рос­сиядиз акси яз малумарун мумкин тир санкцийри Евросоюздиз зиян гуда. Адан фикир “Известия” чешмеди раижнава.

Адан гафаралди, Россиядин энергоресурсрикай Европадизни­ физва, гьавиляй санкцияр кардик кутуникди абурувай мад маса къахчуз жедач.

ЧIалак тахсир кутазва

Украинадин милли хатасузвилин ва оборонадин советдин секретарь А.Данилова дуьньяда урус чIал ишлемишун хаталу кар­ яз гьисабзава. Ихьтин гафаралди ада РФ-дин МИД-дин кьил С.Лаврова урус чIалал рахазвай ватандашрин тереф хуьникай авур ихтилатдиз баян гана. Адан гафар “ТАСС” чешмеди раижнава.

Малум тирвал, 2014-йисуз Украинада урус чIал икьван чIа­валди аваз хьайи дережадай акъуднай. Урус чIалаз аксивалунин­ мураддалди, 2020-йисуз анин урус чIалан мектебар вири украин чIалаз элкъуьрна.

«Лезги газет»