Виликамаз кьунвай ­делилралди

 «Агроэксперт» сайтди, РФ-дин Гьукуматдин Председатель Михаил Мишустинан гафарал асаслу яз, уьлкведа техилдин магьсулар кIватI хъувуниз талукь делилар раижзава.

Кьилди къачуртIа, М. Мишустина къейдзавайвал, виликамаз кьунвай делилралди, 128 миллион тонн техил кIватI хъувунва. Адан гафарай, малум жезвайвал, гъеридин магьсулрал гьалтайлани бегьердин кьадар хъсандиз артух хьанва — соядин (пахлайрин жинсиникай тир набатат), ракъинин цуькведин, рапсдин (келемрин жинсиникай тир набатат).

Хабар гузвайвал, алай йисуз федеральный бюджетдай аграрийриз куьмек яз саки 580 миллиард манат ракъурнава. 2025-йисан бюджетдин проектдани и хилез  герек тир такьатар фикирда кьунва. Чешмеди раижзавай къейдерай малум жезвайвал, пулдин такьатар чара авунин карди агропромышленный комплекс технологиядин жигьетдай цIийи къайдада туьхкIуьрунин еришар тамамдиз таъминардай мумкинвал гуда.

Бес тежезвайди къейдна

РФ-дин хуьруьн майишатдин министерстводи 65 агъзур трактор ва 34 агъзур комбайн бес тежезвайди къейднава. Идакай, 2030-йисалди Урусатдин агропромышленный ва балугърин майишатдин комплексар вилик тухудай стратегиядик дегишвилер кухтунин тек­лифар авай хуьруьн майишатдин министерстводин ­материалрал асаслу яз, «Интерфакс» изданиди хабар гузва.

ИкI, винидихъ ихтилат физвай кардин патахъай мес­эла къарагъарнавай документда раижзавайвал, алай вахтунда хуьруьн майишатда сезондин (сезонно-по­ле­вые) кIвалахар механизмламишнавай къайдада кьиле тухузва. Амма абур набататар артмиш хьун патал тIе­биатдин хъсан шартIар авай муддатда (агротехнологи­ческий срок) кьилиз акъудун патал тракторрин парк — 494,3 агъзур уьлчмедикай, комбайнияр лагьайтIа, 176,5 агъзур уьл­чмедикай ибарат хьун лазим я. Чешмеда къейдзавайвал, 2024-йисан 1-августдин делилралди, хуь­руьн майишатдин затIар акъудзавайбурухъ (сельхозпроизводители) 429,5 агъзур трактор, техил кIватI хъийи­дай 127,1 агъзур ва алаф кIватI хъийидай 15,1 агъзур комбайнияр авай.

Гьа са вахтунда хабар гузвайвал, 10 йисалай виниз кардик квай тракторрин кьадар и жуьредин техникадин умуми гьисабдикай 53 процентдиз, техил кIватI хъийидай комбайнийрин кьадар — 45 процентдиз , ем кIватI хъийидай комбайнийрин кьадар 44 процентдиз барабар я. Хуьруьн майишатдин министерствода гьисабзавайвал, техникадин парк цIийи хъувунин ериш хуьн ва ишлемишиз 10 йисалай гзаф вахт тир техникадин кьадар агъузарун патал гьар йисуз гъиле авай чеб-чпиз фидай (самоходный) машинрин ва маса жуьредин техникадин умуми гьисабдикай 10 процентдин дережада аваз цIийи хъувун герек я.

Сагъламвилиз талукь ­рекье

РФ-дин здравоохраненидин министрдин заместитель Евгений Камкинан гафаралди, медицинадин продукция артмишунин карди уьлкведиз алай вахтунда гьеле «медицинадин 37 агъзур тадарак» (медизделия) ва 16 агъзур дарман акъуддай мумкинвал ганва. Идакай ведомстводин телеграм-каналди хабар гузва.

Адан гафаралди, алай вахтунда Урусатда инновациядин дарманар туькIуьрунин серенжемар кьиле тухузва. Министрдин заместителди, гаф кватай чкадал мисал яз къейдзавайвал, са тIимил вахт идалай вилик Бехтереван уьзуьрдикди начагъбурун сагъламвал мягькемар хъувун патал ишлемишдай дуьньяда сад лагьайди тир дарман регистрация авунай.

Е. Камкина раижзавайвал, кар алай хилерикай сад вини дережадин технологиядин рекьяй куьмек виликди тухун ва ам «гъил агакьайди» хьун, гьакIни медицинадин къуллугъар экспорт авун я.

РикIел хкин, виликдай «Интерфакс» изданиди, уьл­кведин здравоохраненидин министерстводал асаслу яз, Бехтереван уьзуьрдикди начагъбурун сагъламвал мягькемар хъувун патал тукIуьрнавай дарманди ишлемишай сад лагьай гьафтедилай вичин таъсирлувал къалурнавайдакай хабар ганай.

Къейдзавайвал, дармандиз талукь ахтармишунар 48 гьафтеда давам хьана, и серенжемда чпин яшар 18-далай 65 йисалди тир 260 касди иштиракна.

Гьазурайди — Муса  Агьмедов