Къайда регьятарнава

Гьукуматди ЖКУ-дин ва яшайишдин кIвалин (жилищное помещение) гьакъидиз талукь субсидияр гунин къайда регьятарнава. И кардин гьакъиндай махсус къарардал премьер-министр Михаил Мишустина къул чIугунва. Идакай «Интерфакс» изданиди хабар гузва.

Чешмеди къейдзавайвал, вичикай ихтилат физвай такьатар къачун патал агьалийри «Госкъуллугъар» порталда электронный арза кхьин бес жеда. Кьилин документар лагьайтIа, гьукуматдин органри чпи идарайрин арада авай электронный алакъадин къурулушдин куьмекдалди истемишда.

Гьа са вахтунда чешмеди раижзавайвал, цIийи къайда къуватда гьатунихъ галаз сад хьиз агьалийрихъ и субсидияр къачун патал яшайишдин рекьяй хуьдай органриз ва я МФЦ-диз арзаяр кхьидай мумкинвални амукьда.

ГьакIни хабар гузвайвал, субсидия къачудай мумкинвал чпин къазанжидин са тайин кьадардилай артух гьар вацра ЖКУ-дай гузвай гьакъидиз акъатзавай агьалийрихъ ава. И кьадар (норма) гьар са регионди вичи тайинарзава.

Игьтияж тIимил хьанва

Уьлкведин хуьруьн майишатдин тешкилатра майдин эхирра вечрен какайрихъ игьтияж 335,2 миллион уьлчмеди­кай ибарат тир. Им, алатай йисан и муд­датдив гекъигайла, 1,9 процентдин тIи­мил я. Къейдзавайвал, 2023-йисан и вахтунда и рекъем 341,9 миллион уьлч­ме­диз барабар тир. Идакай, Росстатдал асаслу яз, «Интерфакс» изданиди хабар гузва.

Чешмедин делилралди, майдин вацра вечрен какаяр маса гунин кьадар 4,77 процентдин — 2,77 миллиард уьлч­медал кьван агъуз аватнава. Са йис идалай вилик и рекъем 2,91 миллиард уьлчмедиз барабар тир. Санлай къачурла, алай йисан вад вацра и продукция маса гунин кьадар 3,7 процентдин — 13, 8 миллиарддал кьван тIимил хьана. 2023-йисуз и рекъем 14,4 миллиарддиз  барабар тир.

Ужуз жеда

РФ-дин хуьруьн майишатдин министерстводи виликамаз кьунвай делилралди, уьлкведа картуфар кура-кура маса гудай къиметар август-сентябрь варцара агъуз аватда. Идакай «Интерфакс» изданиди хабар гузва.

Кьилди къачуртIа, идарадин ма­луматда къейдзавайвал, алай вахтунда, картуфрин бегьер санлай кIватI хъийи­далди, базарра импортдин продукция­ чкадиндалай гзаф ава, къиметарни ­ва­­­лютадин курсунилай, логистикадилай­ аслу я. Картуфар кура-кура маса гунин къиметар, адет хьанвайвал, август-сентябрь варцара, винидихъ къейднавайвал, агъуз аватун вилив хуьзва.

Алатай йисуз кIват хъувур картуфрин бегьердин кьадар 20,2 миллион тонндиз барабар тир. Им, 2022-йисан рекъемдив гекъигайла 7,4 процентдин гзаф я.

Кьилди къачуртIа, «Интерфакс» изданиди а чIавуз министерстводин пресс-къуллугъдин ихьтин делилар раижнай: уьл­кведин недай суьрсетдин базарда авай гьалар дурумлубур я, гуьзчивилик квай гзаф метягьрин ахъайдай къиметар инфляциядилай агъада ава. Абурукай бязибурун къиметар, идалай са йисан­ ­виликан рекъемрив гекъигайла, ужуз хьанва.

Санал кIвалахда

Урусатдини Арабрин Сад хьанвай ­Эмиратри онконачагъвилерихъ галаз женг тухунин жигьетдай санал кIвалаху­нин кар гегьеншарун пландик кутунва. Идакай РФ-дин здравоохраненидин министерстводин телеграм-каналди хабар гузва.

Чешмеди къейдзавайвал, РФ-дин здравоохраненидин министр Михаил Му­рашкоди РФ-да ОАЭ-дин векил Мугьаммад Агьмед аль-Жаберахъ галаз гуьр­уьш кьиле тухвана. Анал кьве уьлк­ведин векилри онконачагъвилер авай агьалийрин сагъламвал мягькемар хъувунин­ серенжемар кьиле тухунин ва и рекьяй­ профилактика авунин карда санал кIва­лахунин месэлани веревирдна.

Кьилди къачуртIа, Мурашкоди къейд авурвал, Урусатда меланома уьзуьр авай агьалийрин сагъламвал мягькемар хъувунин серенжемар агалкьунралди кьиле тухузва. Адан гафаралди, и начагъвал гзафни-гзаф рагъ гзаф авай регионра дуьшуьш жезва.

Хабар гузвайвал, медицинадин илим вилик тухунин карди гьакIни кьве уьлкведи илимдин рекьяй (разработкайрин) санал кIвалахдай мумкинвилер арадал гъизва.

Мугьаммад Агьмед  аль-Жабера вичин нубатда ам Н. Блохинан тIварунихъ галай онкологиядин НМИЦ-диз фейиди ва ОАЭ-дин агьалияр Урусатдин медицина­дин центрайрихъ авай алакьунрикай ха­бардарунин важиблувал авайди къейдна.

Такьатар чара ­ийида

Гьукуматди пулсуз дарманар, медицинадин тадаракар ва чпиз яшайишдин рекьяй тайин кьезилвилер талукь тир агьалийриз сагъламвал мягькемардай тIуь­нар патал мадни 1,8 миллиард манатдилай виниз пулдин такьатар чара ийи­да. Махсус къарардал Михаил Ми­шус­тина къул чIугунва. Идакай, уьлкведин гьукуматдин сайтдал асаслу яз, «Интерфакс» изданиди хабар гузва.

Чешмеди къейдзавайвал, чпиз яша­йиш­дин рекьяй тайин кьезилвилер талукь тир агьалийриз низ гьихьтин дарманар ва медицинадин тадаракар герек ятIа, гьар садаз кьилди адан сагъламвал мягькемарзавай духтурди тестикьарзава.

ГьакIни хабар гузвайвал, виликдай гьукуматди винидихъ чпикай ихтилат физвай категориядик акатзавай агьалийри дарманар, медицинадин тадаракар, сагъламвал мягькемардай тIуьнар патал гузвай пулдин такьатрин кьадар индексация хъувунай. И карди алава такьатар истемишнай.

Чешмеди кхьизвайвал, 2024-йисуз и макьсадар патал федеральный бюджетда саки 58 миллиард манат фикирда кьунва.

Шазан дережада

РФ-дин хуьруьн майишатдин минис­терстводи виликамаз кьунвай делилралди, уьлкведа алай йисуз кIватI хъийидай пIинийрин бегьердин кьадар 20 агъзур тонндилай алатда. Идакай «Интерфакс» изданиди хабар гузва.

Кьилди къачуртIа, чешмеди кхьизвайвал, 2024-йисуз бязи регионра кьезил аязар хьунизни килиг тавуна, и емишрин кьадар винидихъ къалурнавай кьван жеда. Къейдзавайвал, асул гьисабдай им 2023-йисуз кIватI хъувур бегьердин кьадардиз барабар рекъем я.

Ведомстводин делилралди, пIиний­рин кьилин майданар Кьиблепатан ва Ке­ферпатан Кавказдин федеральный округ­ра ава. И регионра тешкиллу секторра гьасилзавай и жуьредин емишрин умуми кьадардикай 98 процент ацалтзава.

Гьазурайди — Муса  Агьмедов