ТIугъвалдилай гуьгъуьниз
Коронавирусдин тIугъвал пайда хьайидалай инихъ «рассеянный склероз» азардикди начагъ ксарин кьадар артух хьанва. Идакай, клинический неврологиядин институтдин директор, ФМБА-дин мефтlедин ва нейротехнологийрин Федеральный центрадин нейроиммунологиядин Отделдин регьбер Алексей Бойкодин гафарал асаслу яз, «Интерфакс» изданиди хабар гузва. Пешекарди къейдзавайвал, ихьтин уьзуьрдик начагъ инсанрин кьадар вири дуьньяда артух хьанва.
А. Бойкодин гафарай малум хьайивал, «рассеянный склероз» авайдалайни пис гьалдал гъидай субутнавай кьве делил ава: сад лагьайди гьар гьи жуьредин хьайитIани вирусдин инфекция я, кьвед лагьайдини хронический стресс (психоэмоциальное напряжение).
Пешекарди хабар гузвайвал, Урусатда 150 агъзур кас и уьзуьрдикди начагъ я. Дуьньяда ихьтин начагъбурун кьадар 3,5 миллиондив агакьнава.
Умуд кутунва
Индияди 2024-йисуз 3-5 миллион тонндив агакьна къуьл къецепатай гъун — пландик, Урусатдай и жуьредин продукция агакьаруник умуд кутунва. Индиядин затlар акъудзавайбурун ва техилдинни пахладин жинсинин магьсулар къецепатай гъунал машгъулбурун ассоциациядин председатель Бимал Котаридин гафарал асаслу яз, идакай «Интерфакс» изданиди хабар гузва.
Ада къейдзавайвал, гьар йисуз Индияда саки 95-100 миллион тонн къуьл ишлемишзава. Эхиримжи йисара гьукуматдин техилдин гьамбарханайра хуьзвай игьтияжрин кьадар агъуз аватнава. Уьлкведи чимивилиз дурум гудай техилдин сортар ишлемишзаватIани, бегьердин кьадар артух жезватIани, техил къецепатан уьлквейрай гъунин чарасузвал гьеле ама.
Чешмеди хабар гузвайвал, къуьлелай гъейри Индияди Урусатдай нут ва хъипи нахутIар импорт авун пландик кутунва.
Гьа са вахтунда изданиди, Россельхознадзордин руководителдин заместитель Антон Кармазинан гафарал асаслу яз, хабар гузвайвал, 2024-йисан эвел кьилелай инихъ Урусатди Индиядиз рекорддин кьадарда аваз техилдинни пахладин жинсинин магьсулар (зернобобовые) рекье тунва — саки 500 агъзур тонн.
11,7 процентдин артух хьанва
Урусатда апрелдин вацра гьялнавай, са кьадар гьялнавай ва порошокдин жуьредин къизил акъудунин кьадар, алатай йисан и муддатдив гекъигайла, 11,7 процентдин гзаф хьанва. Идакай, Росстатдал асаслу яз, «Интерфакс» изданиди хабар гузва.
Чешмеди къейдзавайвал, гьа са вахтунда и рекъем, мартдин вацрав гекъигайла, 4,8 процентдин тIимил хьанва. Амма январь-апрель варцарин санлай къачур нетижайралди, уьлкведа къизил акъудунин кьадар, алатай йисан сифтегьан кьуд вацрав гекъигайла, 5,5 процентдин гзаф хьанва.
Изданиди кхьизвайвал, и багьа металл акъудуниз талукь дуьм-дуьз рекъемар Росстатди чапзавач.
Гьазурайди — Муса Агьмедов
