Зенгерай — жермеяр
РФ-дин Президент В.Путина спам-зенгерай ва кредитрин рекламайрай жаза гунин гьакъиндай къанундал къул чIугуна. Документ ихтиярриз талукь актарин сайтда чапнава.
Икьван чIавалди рекламадин къанун чIурунай ихьтин жермеяр кардик квай: кьилдин ксариз талукь яз — 2 агъзурдалай 2 агъзурни 500 манатдал кьван, къуллугъдал алай ксариз талукь яз — 4 агъзурдалай 20 агъзур манатдал кьван, тешкилатриз талукь яз — 100 агъзурдалай 500 агъзур манатдал кьван.
Гила административный жавабдарвал мадни кIевиди авунва. Кьилди къачуртIа, жермейрин кьадарар ихьтинбур жеда: кьилдин ксариз талукь яз — 10 агъзурдалай 20 агъзур манатдал кьван, къуллугъдал алай ксариз талукь яз — 20 агъзурдалай 100 агъзур манатдал кьван, тешкилатриз талукь яз — 300 агъзурдалай 1 миллион манатдал кьван.
Ибурулайни гъейри, истемишунар чIурнавай реклама раижунай микрофинансовый тешкилатриз (МФО) талукь жавабдарвални къуватда гьатзава. МФО-дин рекламада кредитдин ва я займдин тамам къиметар къалурун чарасуз я. Тестикьарнавай истемишунар чIурайтIа, МФО 600 агъзурдалай 1,6 миллион манатдал кьван жерме ийида, къуллугъчияр — 40 агъзурдалай 100 агъзур манатдал кьван.
Къанун ам чап авурдалай кьулухъ 10 йикъалай къуватда гьатда.
РагъакIидай патанбур амач
2023-йисан нетижайралди, алишверишдин рекьяй Россиядин кьилин амадагар Китай, Индия ва Туьркия хьана. Алакъалувилелди кIвалахзавай кIвенкIвечи уьлквейрин арадай Германия акъатнава. Идакай «РИА Новости» чешмеди хабар гана.
ФТС-дин (Федеральный таможнядин къуллугъ) делилралди, алатай йисуз метягьар гунин-къачунин хиле кардик хьайи такьатрин кьадар 710,1 миллиард доллардикай ибарат я. Адакай 51 процент Азиядин уьлквейрал ацалтна, 23 процент — Европадин, 11 процент Мукьвал тир РагъэкъечIдай патан уьлквейрал, 8 процент — мукьвал алай къецепатан уьлквейрал, 4 процент — Америкадинбурал, 3 процент — Африкадал.
Метягьар гунин-къачунин рекьяй Россиядихъ галаз гзафни-гзаф алакъада авай уьлкве Китай я (240,1 миллиард доллар), кьвед лагьай чкадал икьван чIавалди вад лагьай чкадал алаз хьайи Индия хкаж хьана (64,9 миллиард доллар), пуд лагьай чкадал — Туьркия (56,5 миллиард доллар), кьуд лагьай чкадал — Белоруссия (55 миллиард доллар), вад лагьай чкадал — Къазахстан (26 миллиард доллар).
Яракьар къачудай цIийи «амал»
В.Зеленскийди США-дивай кредитдай яракьар къачуз гьазур тирдакай малумарнава. Идакай «Лента.ру» чешмеди хабар гузва.
Аквадай гьаларай, яракьривди тух тежезвай Зеленскийдиз куьмек гузвайбурун жергеяр къвез-къвез тIимил жезва. «Эгер Украинадиз исятда кредитдай ва я са йисалай пулсуздаказ яракьар теклифайтIа, за анжах къе це лугьудай», — вичин «иштагьрикай» ихтилатна Зеленскийди.
Къейд ийин, США-дин президентдин администрацияди ракъурнавай фикир чирунин документдин тереф Конгрессди гьеле хвенвач. Документда Киевдиз 60 миллион доллар гуникай ихтилат физва. Икьван чIавалди ракъурнавай пулар гуя декабрдиз куьтягь хьана лугьузва.
Гьа са вахтунда США-дин виликан президент Д. Трампа къецепатан уьлквейриз гьакI пул чара авунал эхир эцигун теклифнай. Адан фикирдалди, ийизвай куьмекар кредитдин жуьрединбур хьун лазим я.
Телефвилер давам жезва
«Абзац» чешмеди хабар гузвайвал, Израилдин кьушунри цIай гуникди Газа секторда кьейибурун кьадар 33,2 агъзурдаз мукьва хьанва. Хасаратвилер хьанвай агьалийрин кьадар 76 агъзурдав агакьнава.
Еке дегишвал жеда лугьузва
США-дин яракьлу кьушунрин виликан разведчик С. Риттеран фикирдалди, государствода еке дегишвал туналди, Украинадин кьушунри президент В. Зеленский къуллугъдилай алудун мумкин я. Ихьтин фикир ада «Danny Haiphong» ютуб-каналда малумарна.
Ада рикIел хкайвал, гатфариз кьиле фин мумкин тир президентдин сечкияр Украинада кьулухъ вегьена. Риттера къейд авурвал, Украина экономикадин, жемиятдин ва военный хилерай крар кьиле тухуз жедай уьлкве яз амач. Адан фикирдалди, арадал атанвай гьалар НАТО-дивайни дегишариз хъжедач.
Икьрардал атунин намумкинвал
Эрменистандин МИД-дин кьил Арарат Мирзояна уьлкведин жемиятдин телевиденидиз гайи интервьюда Азербайжандихъ галаз ислягьвилин икьрар кутIунунин крар кьиле физвай гьалдикай ихтилатна.
Ада къейдна хьи, Кьиблепатан Кавказда яргъалди давам жедай ислягьвилин меслятдал атунихъ ам рикIивайни агъазва.
«Гзаф месэлайра чун са чIалал атанва. Амма важиблу кьве месэладай терефар разивилел къвезвач», — лагьана А.Мирзояна.
Гьуьжет алай месэлаяр, министрдин гафаралди, мулкарин битаввилин ва коммуникацияр ачухунин барадай кьве падни рази жедай фикирдал татунихъ галаз алакъалу я. Ада мукьвал вахтара и месэлайрайни уьлквеяр сад-садан гъавурда акьуник умуд кутунва.
ЦIийи къайда
Тажикистандин агьалийривай гила Туьркиядиз виза галачиз физ жедач. Ихьтин буйругъдал уьлкведин президент Р. Эрдогана къул чIугунва. Себебар малумарнавач.
«РИА Новости» чешмедин делилралди, Тажикистандин агьалияр патал визайрин къайда Туьркияди 20-апрелдилай кардик кутадайвал я.
Гьазурайди – К. Ферзалиев
