3,5 сеферда артух хьанва

«Авито КIвалах» порталди кьиле тухвай ахтармишунрин нетижайри къалурзавайвал, уьлкведа жаванриз теклифзавай мажибдин кьадар, ноябрдин вацран делилралди, тахминан 53 агъзур манатдиз барабар я. Гьа са вахтунда кIвалах теклифзавай ксари жаванар зегьметдал желб авунин кар йисан къене 3,5 сеферда артух хьанва. Идакай «Gazeta.ru» изданиди хабар гузва.

Ахтармишунрин нетижайриз талукь ма­­­луматда къейднавайвал, жегьилар кIва­­­лахдал желб авуниз ийизвай итиж алай йисан ноябрдин вацра, алатай йисан и муддатдив гекъигайла, 63 процентдин хкаж хьанва.

Чешмеди гьакIни кхьизвайвал, жаван зегьметчийриз виридалайни еке мажибар автомобилрин сегментда теклифзва, ина абуруз 72 агъзур манат хиве кьазва. ГьакIни гзаф гьакъи гузвайбурук улакьрин ва логистикадин (66 агъзур манат), IT-дин (информациядин технологийрин) (65 агъзур манат) хилерни акатзава.

Мумкинвал авач

Уьлкведин 44 процент агьалийрихъ алай вахтунда чпиз улакьар маса къачудай мумкинвал авач. И жигьетдай кьиле тухвай хабар кьунра 5,3 агъзур касди иштиракна. Идакай «Gazeta.ru» изданиди ха­бар гузва.

Чешмеди генани къейдзавайвал, ха­бар кьунра иштиракайбурун 23 процентди чпи жемиятдин улакьрикай менфят къа­чузвайди ва машин маса къачудай фи­­кирар авачирдакай лагьана. Абуру ­рекьера пробкаяр жезвайвиляй ва ­улакьрин технический крариз талукь ­месэлаяр гзаф тирвиляй чпи хсуси машинар къачуникай кьил къакъудзавайди ­раижна.

Хабарар кьунра иштиракайбурун 7 процентди, чпи куьгьне автомашин маса хгун хьайитIа, анжах ахпа цIийи машин къачудай мумкинвал жедайди хиве кьуна.

Бязибуру къейд авурвал, абуру алай вахтунда, цIийи машин къачун патал, мажибдикай са кьадар пул кьулухъ эцигзава­.

ЧIуру хесет хкудун патал

Медицинадин илимрин кандидат Маринэ Гамбаряна инсанди вичи-вич жигеррин уьзуьррикай гьикI хуьн лазим ятIа суьгьбет авуна. Идакай Россиядин здравоохраненидин телеграм-каналда хабар гузва. Чешмеди къейдзавайвал, ХОБЛ-дин (хроническая обструкти́вная болезнь лёгких) винел пад къачунин кардин вилик пад кьадай тек са рехъ ава – пIапIрус чIугуникай къерех хьун.

И акьалтIай чIуру хесетдикай къерех жез, яни пIапIрус чIугун тергиз кIанзавай ксариз пшекарди са шумуд меслят къалурзава, абурукай са кьадарбур агъадихъ чна куь фикирдиз гъизва.

1. Вилик къаст эциг

Инсанди вичи пIапIрус вучиз тергун­ лазим ятIа аннамишна кIанда. Кьилди­ къачуртIа, гзаф себебар гьисабиз жеда­: сагъламвал, аялар, харжияр… Эхирни­ и пис хесетдин аслувиликай хкечIун. ПIапI­рус гадаруникай авай хийирар къейд­на­вай махсус сиягь гьазура ва гьар сеферда чIугваз кIан хьайила, а чар кIела. Анжах алатай сеферда тергиз кIан хьайи­ла, и кар алакьнач лугьуз, жува-жув руьгьдай вегьемир. Гьа са вахтунда вилик эцигай къаст а чIавуз вучиз кьилиз акъудиз алакьначтIа, веревирд ая, виликдай ачухай гъалатIриз рехъ хгумир.

2. Пландик кутур

Фикир це, гьихьтин вахтара вуна пIапI­рус чIугвазватIа ва виликамаз гьахьтин дуьшуьшрикай кьил къакъудиз алахъ.

Мукьва-кьилийриз жуван планрикай­ лагь. Абурувай ваз куьмек гун патал тIа­лабайтIани жеда.

3. Машгъул хьухь

Жуваз машгъул жедай цIийи крар жа­гъура. Мисал яз, аялрихъ галаз вахт акъу­дунал, хуьрекар гьазурунал ва маса кIва­лахрал машгъул хьайитIа жеда. Физический гьерекатри пIапIрус чIугунихъ ялунин кар зайифарда, гьа са вахтунда и карди лезетни гуда, жув-жувахъ агъунин жигьетдайни хъсан таъсирда.

4. Недай затIар хкягъа

Мисал яз, семечкаяр тIуьни, гъилерни сив гьа са вахтунда машгъуларда, и карди пIапIрусдал гъил финикайни хуьда.

5. Жимиди гзаф хъухъ

ПIапIрус тергдай вахтунда жими за­тIар (жидкость) гзаф хъухъ (эгер и кар духтурди къадагъа авунвачтIа). Мисал яз, векьерин ва емишрин чаяри, жикIидин гьалимади организмдай ток­синар акъу­диз, бронхияр михьи ийиз, сивяй кьур акъатунин кар тIимилариз куьмекда.

Амма, чир хьухь, газ квай ятари, ички квай мижейри, кофеди пIапIрусдин тIям артухарзава ва нетижада ам чIугунихъ ялзава.

6. Куьмек тIалаба

Эгер масадан куьмек галачиз квелай пIапIрус терг ийиз алакьзавачтIа, пешекарривай куьмек тIалаба.

Росстатдин делилралди, Урусатда­ 68 процентдилай виниз агьалийри­ пIапI­рус чIугвазвач, 12 процентди лагьайтIа – терг­нава. Статистикади къалурзавайвал­, уьл­кведа агьалийри виридалайни тIи­мил­ пIапIрус чIугвазвай чка Кеферпатан Кавказдин федеральный округ (СКФО) я. И округда анжах 25 процент итимри пIапIрус чIугвазва.

Эхиримжи 10 йисуз

Урусатда эхиримжи 10 йисуз автома­шинрин кьадар 30 процентдин артух хьанва — 58 миллиондив агакьдалди. Идакай Росстатди хабар гузва.

Гьа са вахтунда чпин кьадар виридалайни гзаф хьанвайбур гъвечIи машинар я, уьлакьрин умуми гьисабдикай 87 процент (50,6 миллион) гьа ихьтин автомашинрал ацалтзава. Къейд ийин хьи, уьл­кведа 6,7 миллиондив агакьна пар чIуг­вадай машинарни 833 агъзур автобус ава.

Чешмедин делилралди, Урусатда рекьерин мензилдин яргъивални артух жезва. ИкI, 2012-йисалай инихъ абурун кьадар 25 процентдин гзаф хьанва – 1,5 миллион километрдал кьван.

Гьазурайди – Муса  Агьмедов