Дагъустан Республикадин хуьруьн майишатдин лайихлу работник, тежрибалу агроном, ЦIийи Макьарин хуьряй тир Къурбан Магьмудович Магьмудовакай макъала кхьиз эгечIайла, зи рикIел Карл Маркса лагьай келимаяр хтана: «Уьмуьрда вичин пеше дуьз хкягъиз тахьайди бахтсуз кас я». Къурбан Магьмудовича лагьайтIа, вичин пеше дуьз хкяна.
Къурбан Магьмудович алай вахтунда районда хуьруьн майишатдин лап хъсан пешекаррикай, агрономрикай сад я. И кар заз райондин хуьруьн майишатдин ва суьрсетдин управленидин начальник Къазиагьмед Къазиагьмедова, адан заместитель Къазиагьмед Абумислимова ва кьилин пешекар Гьамидин Абдулкъафарова тестикьарна.
Къ. Магьмудов 1961-йисуз Рухунрин хуьре дидедиз хьана. Ада 1979-йисуз ЦIийи Макьарин юкьван школа, 1984-йисуз Курск шегьерда профессор А. Иванован тIварунихъ галай хуьруьн майишатдин институтдин агрономвилин факультетдин набататар хуьдай отделение акьалтIарна. Зегьметдин рехъ гьа йисуз Орелдин областдин районрин набататар хуьдай уртах станцияда старший агрономвиле кIвалахунилай башламишна. Гуьгъуьнлай ада областдин «Наугорский» совхозда 5 йисуз кьилин агрономвиле кIвалахна. И йисара майишатда 350 гектарда цIийи багълар кутуна, кIватI хъийизвай емишрин кьадар 3 сеферда артух хьана.
1998-йисуз Къ. Магьмудов хайи ерийрал хтана. Хъсан пешекар-агроном тир ада СтIал Сулейманан районда набататар хуьдай станцияда агрономвиле, райондин фитосанитариядин пунктунин заведующийвиле ва «Россельхозцентрадин» райондин отделдин начальниквиле намуслудаказ зегьмет чIугуна.
Районда инвестицийрин проектрай хуьруьн майишатдин чIехи карханаяр тешкилиз башламишна. Ихьтин карханайриз кIвалахдин гъавурда авай, набататрин алемдай хъсандиз кьил акъуддай, дерин чирвилер авай пешекарарни герек я. Гьа и кар себеб яз, 2012-йисуз тежрибалу агроном Къ. Магьмудов гзаф хилерин майишат тир «Зардиян» ООО-дин агрономвиле тайинарна.
Къурбан Магьмудовича чаз лагьайвал, неинки районда ва Кьиблепатан Дагъустанда, гьакI санлай республикада кIвенкIвечибурукай сад тир «Зардиян» ООО-дихъ 110 гектар уьзуьмлухар, 200 гектар кIерецрин багълар, 2 гектар жумун ва шурван пIинидин багълар ава. Гьар йисуз 80-90 гектарда техилар цазва.
Карханадихъ гьар йисуз хъсан нетижаяр жезва. Мисал яз, уьзуьмлухрин гьар са гектардай 100-120 центнер ципицIар, никIерин гьар са гектардай 30-35 центнер техил кIватI хъийизва. Ина багълариз, уьзуьмлухриз азарри ва зиянкар гьашаратри зарар гайи вахтар малум туш. И кардик тежрибалу агрономдин зегьметдин еке пай ква. ГьикI лагьайтIа, Къурбан Магьмудовичан асул везифаяр багъларикни уьзуьмлухрик, емишрик, салан майвайрик, ципицIрик, техилдик акатзавай азаррин вилик пад кьуникай, азарар арадал гъизвай, набататриз зиянар гузвай гьашаратрихъ галаз женг чIугуникай ибарат я. И рекьерай ам районда хъсан, тежрибалу пешекаррикай сад яз чида. И кар себеб яз Къ. Магьмудоваз мукьвал-мукьвал неинки СтIал Сулейманан, гьакIни къунши районрин КФХ-рин, ЛПХ-рин иесийри, арендаторри чпин участокриз теклифзава, уьзуьмлухрихъ, багъларихъ, саларихъ гелкъуьнин рекьерай адавай меслятар къачузва. Ваъ лугьун адаз чидай кар туш.
Къ. Магьмудован теклифдалди эхиримжи йисара майишатда миянардай шейэр ишлемишунни адетдиз элкъвенва. Агрономди лугьузвайвал, миянардай шейэр ишлемишуни емишрин, ципицIрин, техилдин, салан майвайрин бегьердин кьадар 10-15-процентдилай 30-35 процентдал кьван артухарзава. Гьавиляй и месэладиз кьилин фикирни гузва.
— Къурбан Магьмудович чи карханадин дамах ва даях я, — лугьузва «Зардиян» ООО-дин директор Къазихан Азизова. — Гьар йисуз чи карханадихъ тарифдин нетижаяр хьуник тежрибалу агрономдин еке пай ква. Адан кIвалахдилай чун гзаф рази я.
Яргъал йисарин бегьерлу зегьметдиз килигна, 2014-йисуз Къурбан Магьмудоваз «Дагъустан Республикадин хуьруьн майишатдин лайихлу работник» тIвар гана.
Хуьруьн майишатдин лайихлу пешекар хьиз, Къурбан Магьмудович хуьре гьуьрмет авай чешнелу хизандин кьил, ферли веледрин бубани я.
Хазран Кьасумов
