Гьатта алатай асирдин сифте кьилерайни кваз яшар 40-далай алатнавай ксар яргъалди яшамиш жезвайбур яз гьисабзавайди тир. Квез чидани вучиз акI тиртIа? Алай аямда чпикай хаталувал авачир хейлин азарри а чIавуз санлай хизанар, магьлеяр, шегьерар михьи авур дуьшуьшарни тарихда тIимил малум туш. Къенин юкъуз медицина вилик фенва, адан куьмекдалди неинки азарар сагъарзава, гьакI абурун вилик пад кьазни чир хьанва. Ихтилат вакцинадикай физва. Адан куьмекдалди инсандин беденда азардикай хуьз алакьдай иммунитет арадал къвезва. Гьа са вахтунда “вакцинадиз аксибурни” авазва, абуру ам менфятсузди яз ва я гьатта адакай еке зиян аваз гьисабзава. Ахьтинбур гьахълу ятIа? Дуьньяда виликрайни пайда хьайи, вирусри арадал гъизвай залан азаррихъ (гепатит А, ярар, цIегьер, полиомиелит, столбняк…) галаз женгина анжах абуруз акси рапарин — вакцинадин — куьмекдалди гъалиб жез алакьайди рикIел хкиз кIанзава…
Азардиз акси рапар ягъунин важиблувал алатай жуьмядиз Махачкъалада, Дуствилин кIвале, республикада эхиримжи кьве гьафтеда коронавирусдин тIугъвалдикди начагъ жезвайбурун кьадар артух хьуни секинсузвал кутунвайвиляй Дагъустандин Общественный палатади (ОП) кьиле тухвай заседанидални къейдна. Адан кIвалахда, ОП-дин членрилай гъейри, РД-дин здравоохраненидин министр Татьяна Беляевади, Роспотребнадзордин Дагъустанда авай Управленидин регьбер Николай Павлова, республикадин 20-далай виниз общественный тешкилатрин регьберри, журналистри иштиракна.
Заседание ачухай ва кьиле тухвай Дагъустандин Общественный палатадин председатель Абдулмуъмин Ибрагьимова дуьньядин 65-далай виниз уьлквейрин агьалийри Россияда акъуднавай вакцинадикай менфят къачузвайдал, и месэладив жавабдарвилелди эгечIунилай чакай гьар садан уьмуьр ва сагъламвал аслу тирдал фикир желбна. Мадни РД-дин Кьил Сергей Меликова республикадин агьалийрин сагъламвал хуьн патал тIугъвалдиз акси рапар ягъуниз эвер гун ва республикада 21-июндилай кардик кухтун хъувунвай сергьятламишунар веревирдна.
Республикада алай вахтунда арадал атанвай чIуру гьаларикай, алатай гьафтеда коронавирусдикди азарлубурун, иллаки адетдинди тушир стIалжемди тади гузвайбурун кьадар гзаф хьанвайдакай рахадайла, Т.Беляевади къейд авурвал, фендигар азардикай хуьдай анжах са рехъ ава — азардиз акси рапар ягъун. Адан гафарай малум хьайивал, алай вахтунда азарханайра ковиддикди начагъбур патал часпарар, гьакIни азардиз акси рапар ягъун патал пунктар артухарунин къайгъуйрик ква. Республикадиз вакцина лазим кьадарда, герек вири къайдайрал амал авуналди агакьарзава.
* * *
Дагъустандин районрани вакцинадин кьитвал авачирди чав анрай агакьзавай малуматрай ашкара жезва. ИкI, къенин юкъуз Сулейман-Стальский районда 1500-далай виниз ксари азардиз акси рапар янава. И йикъара райбольницадин медикрин бригадади ЦIийи Макьарин хуьруьн амбулаторияда чIехи яшара авай 18 касдиз рапар яна. Гила ина (икьван чIавалди рапар ягъайбурни кваз) рапар янавайбурун кьадар 150-далай виниз алатнава. Мукьвал вахтара духтурар КIварчагъ дередин ва Кьасумхуьруьн СП-дик акатзавай хуьреризни фидайвал я.
* * *
Мегьарамдхуьруьн районда ковиддиз акси рапар янавайбурун кьадар, чав 16-июндиз агакьнавай малуматдалди, 2050-далай алатнава. Райондин центральный больницада кардик квай ва кьилди и серенжемдиз талукь пунктарани агьалияр патал гьафтедин вири йикъара рапар ядай мумкинвилер яратмишнава. Идалайни гъейри, мобильный бригадайри графикдин бинедаллаз яшлу ва бедендин мумкинвилер сергьятламишнавай ксариз чкайрал, кIвалеризни физ, рапар язава.
* * *
И йикъара коронавирусдикай хуьн патал рапар ягъайбурун арада Докъузпара райондин администрациядин къуллугъчиярни ава. Рапар янавайбурун виридан гьалар хъсанзава.
Рагнеда Рамалданова