Каспийск шегьерда 3,2 миллиард манатдин къимет авай алай аямдин мугьманханадин комплекс ва апарт-отель “Caspian Plaza” эцигдайдакай гьеле алай йисан эвелдай хабар ганай.
Малум хьайивал, РФ-дин экономикадин рекьяй виликди финин министерстводи ООО “Каспий Плаза” “Каспийск” ТОСЭР-дин резидентрин сиягьда тунай. Инвестицийрин “Строительство современного гостиничного комплекса и апарт-отеля “Caspian Plaza” c аквапарком и мариной” на ТОСЭР “Каспийск” тIвар ганвай проект Каспийск шегьерда гьуьлуьн къерехда авай зулунал уьмуьрдиз кечирмишун ва ада шегьердин агьалияр патал кIвалахдин цIийи 147 чка арадал гъун лазим я.
Къейд ийин, яшайишдинни экономикадин рекьяй амайбурулай вилик ва фад еримлу ийидай мулкарин (ТОСЭР) резидент хьуни, налогар гудайла кьезилвилер ийидай, бюджетдилай къерехдай тир фондариз чарасуз гана кIанзавай такьатар тIимил процентдин кьадарда аваз гудай мумкинвал гузва. Чи республикада 10 йисан вахтуналди тешкилнавай ихьтин кьве мулк — “Каспийск” ва “Дагъустандин Огни” — ава.
Санлай къачурла, проект лап хъсанди я лагьайтIа жеда: икьван чIавалди хийирлудаказ ишлемиш тийизвай, нацIари кьунвай чилел алай аямдин зурба мугьманхана, аквапарк, луьтквеяр (яхта) акъваздай чка, гьавизар (бассейн), ял ядай чкаяр авай парк арадал гъун… Амма лазим вири идарайрихъ галаз гаф-чIал сад авурдалай, ихтиярар къачурдалай, герек туькIуьр хъувунар авурдалай кьулухъ, эцигунрин кIвалахар гъиле кьунмазди, шегьердин жемятди къал къачунва — “Каспийск чи шегьер я” лугьудай тIвар ганвай тешкилатди эвер ганвай эхиримжи митинг алатай гьафтеда кьиле фена. Санлай къачурла, абурун наразивилер танишбур я — “шегьер маса гана куьтягьзава”, “ял ядай чкаяр амач, гьатта паркни кваз дараматрив вугузва”, “чи парк чна гьикI хьайитIани хуьда”, “сифтедай шегьердиз яд гурай, ахпа амай кIвалахар” ва икI мад. Арадал къал-къиж атун себеб яз, шегьердин администрацияни четин гьалда гьатнава: са патахъай — тестикьарнавай проект ва алатзавай вахт, муькуь патахъай — агьалийрин хци истемишунар.
Месэладин гъавурда тун ва ам гьялдай рекьер жагъурун патал 20-сентябрдиз республикадин “Дагъустан” РИА-дин майдандал “Каспий Плаза” ООО-дин генеральный директор Заира Ширинбегова, проект гьазурай “Авилон” компаниядин векил Мегьамед Расулов ва эцигунрин кIвалахар тамамарзавай пудратдин кархана тир “Капитал -Инвест Строй” ЖСК-дин председатель Сиражудин Азизов республикадин СМИ-рин векилрихъ галаз гуьруьшмиш хьана.
Мегьамед Расулова проектдин кьетIенвилерикай суьгьбетна. Ада хабар гайивал, санлай къачурла, проектда къалурнавай вири объектри ва паркуни 9,5 гектардин майдан кьада. 4,5 гектарда шегьердин ва республикадин агьалияр патал машгъулардай парк жедайвал я. “Инал аттракционар, рикI аладардай чкаяр ва алишверишдин объектар авай вижевай парк жеда. ГьакI-ни чна ана патариз-къерехриз кьакьандай килигдай еке “чарх” эцигун планламишнава. Идалайни гъейри, чи фикирда ина дельфинарий эцигунни ава. Санлай къачурла, чи фикир агьалийривай ял ягъиз жедай чка туькIуьрун я”, — лагьана ада.
Заира Ширинбеговади гъавурда турвал, жемятдихъ галаз чуьруьк гележегдин комплекс эцигзавай чка жугъундалди кIевирайдалай кьулухъ садлагьана арадал атана.
“Чун агьалийрихъ галаз са шумуд сеферда виликамаз гуьруьшмиш хьанай ва абуруз проектдикай суьгьбетнай. Сифтедай вирида гьейранвална, къенидаказ кьабулна. ГьикI лагьайтIа, Каспийскда алай аямдин мугьманханайрин комплекс эцигуни туристар патал шегьердин къешенгвал артухардайди инсанриз чизва эхир. И мулкунал аквапарк, къенепатан ва къецепатан дельфинарий, аттракционар авай парк, луьтквейра аваз гьуьле сейрдай чка туькIуьрун планламишнава. Вири ибур хизан галаз ял ягъунин объектар я, масакIа туш. Идалайни гъейри, бес ина кIвалахдин цIийи чкаярни жезвачни?! Инал къейд ийин, ТОСЭР-дин истемишун яз, кIвалахдин чкаяр анжах Каспийскдин агьалияр патал я, яни кIвалахал акъвазун патал шегьердин прописка хьана кIанда. Вучиз ятIани, исятда агьалияр месэладив эгечIзавай тегьер дегиш хьанва ва чун и кардин гъавурда гьатзавач”, — наразивална ада.
З.Ширинбеговади хабар гайивал, къенин йикъалди 1,8 гектарда апарт-отель эцигуниз талукь вири месэлаяр тамамдаказ гьялнава. Къейд ийин, апарт-отель — им гьар са нумра тамам квартира хьиз эцигзавай мугьманхана я. Ихьтин мугьманханаяр, адет яз, хизан, мукьва-кьилияр галаз ял язавай ксариз къулай я. Амай чилел (санлай — 9,5 гектар) эцигзавай объектрин гьакъиндай Каспийскдин администрация ва жемят сакIани са гафунал къвезвач, гьаниз килигна, чил ишлемишдай къайдаяр ва шегьердин генплан икьван чIавалди тестикьарнавач. “И кар себеб яз, “Каспий Плаза” ООО-дивай проект уьмуьрдиз кечирмишунин кIвалахар башламишиз жезвач. Эгер абур мартдин вацралди гъиле кьун тавуртIа, чун лап четин гьалда гьатда”, — лагьана генеральный директорди.
Гьар са зурба объект, иллаки яшайишдиз талукьди, коммунальный къурулушрал алава пар акьалтунихъ галаз алакъалу я. Бес чIехи комплексдиз гзаф кьадар электроэнергия, яд, канализация ва икI мад лазим тушни?! М.Расулова хабар гайивал, гьеле эвелдай, эцигунрин план анжах гъиле кьунвай вахтунда государстводи шегьердин къурулушар патал такьатар чара авунай. И чкадиз газ, яд, электричество гъизва. Къейд ийин, закондик кухтунвай дегишвилерин бинедаллаз, коммунальный къурулушдин гьакъиндай къайгъу эцигунрин кIвалахар башламишдалди вилик авуна кIанзава. “Гьелелиг проектдиз тамамвилелди разивал къачунин кIвалахар кьиле тухузва. Чун программадик экечIун патал государстводи шегьердин коммунальный къурулушар алай аямдихъ галаз кьадайвал туькIуьрун патал 250 миллион манат чара авун лазим я. ИкI хьайила, вири шегьер патал хъсан кар жеда”, — лагьана ада.
Эхирдай къейд ийин, “Каспий Плаза” ООО-дин проект, эгер вири планламишнавайвал кьиле фейитIа, пуд йисан вахтунда тамамдаказ уьмуьрдиз кечирмишдайвал я.
Пресс-конференциядал хьайи рахунри месэла са кьадар ачухарнатIани, жавабар жагъун тавунвай суаларни амачиз туш. Месела, и проект кьилиз акъудуни гьихьтин зарар гунихъай кичIезва инсанриз? Я шегьердин администрацияди, я “Каспийск чи шегьер я” лугьудай тешкилатди, я адетдин агьалийри тайин и суалдиз жаваб гьелелиг гузвач.
Жасмина Саидова