“Шарвили” эпосда

Эвел — 37-40-нумрайра

Лезги мехъерин адетар

Мехъеррин тIуьнриз, суфрайриз дикъет гун:

Рат кьван авай суфраяр

ЭкIяй хьана чилерал.

ТIач хъвадай кьван хумарвал

Элягь хьана вилерал.

ЯхцIур юкъуз давамна

ТIуьнар, хъунар Сувардал.

Шад хабар хьиз чкIана

Хуш хъуьруьнар Сувардал.

ЯхцIур лагьай йикъан са

Рагъ илифай пакамахъ

Акъатна са шад хабар:

— Свас хквезва, езне яхъ!”..

Сусан либасриз килигин:

 

Шекер дагъдай эвичIна,

Къизил камар юкьваваз.

Шекер дагъдай эвичIна,

Лали-гевгьер юкьваваз.

 

Агъзур рушан арада

Акъвазнавай Шекер свас.

Дад жедайни мехъерик

ХтанчиртIа эгер свас?

“Наврузбала” гьавади

ЦIай акъудна зуьрнедай.

“Жегьил сусан” гьавади

Вай акъудна зуьрнедай.

Ахпа санал вирида

“Силибирдал” илигна.

Ахцегьжуван стхаяр

Шарвилидиз килигна…

Деминин гурлувал ихьтин гафари ачухзава­:

 

Капун юкьвар цIаяр хьиз

Яру хьана инсанрин.

Килигдалди вилерни

Къацу хьана инсанрин…

Майдандиз  Кас-Буба экъечIзава:

 

“Шарвилидин мехъер чи

Вири элдин мехъер я.

Вични адаз гъизвайди

Къенидин руш Шекер я!

 

Анжах гила гьалтнава

Жегьилар тай-таюнал.

Нарази туш са касни

Гьа икI мехъер авунал…”

 

ЦIарцIе туна рушари

Бахтлу хьайи Шекерни.

Адан вилик эцигна

Чпи гъайи цуькверни.

Шарвилидин кьилелни

АлтIуш хьана гадаяр.

Шарвилидин кьилелни

Аруш хьана гадаяр.

Аваз элдин арада,

Етим хьанач Шарвили.

Эвелан хьиз гьуьрметлу

Итим хьана Шарвили!..

Эхь, эпосди чи рикIел чи лап хъсан, лап герек гзаф адетар, маниярни макьамар, кьуьлер, хуьрекар, маса рангар ва шартIар хкизва. Куьрелди, им кIелуналди тух тежедай чи кьилин эсеррикай сад я…

Арифдар Агьед Гьажимурадович Агъаева гьавайда лагьаначир: “КIела, дустар, эпос. Куьн ягъалмиш жедач”.

Зи фикирни гьам я. Эпосда чи халкьдин дегь девиррилай инихъ арадал атанвай фагьум-фикир, дерин камал, насигьатдин дерин чешмеяр гьатнава. Ахьтин хазинади чун анжах девлетлу, руьгьдиз къуватлу таъсибдиз хкажзавайдал шак алач.

Эпосдин художественный кьетIенви­ле­ри­­кай, поэтикадикай, чIалан хазинадикай чун генани маса сеферра рахан хъийида. ГьикI хьи, яратмишзавай гьар са кас патал “Шарви­ли” эпос гекъигун авачир чешне ва чешме я…­

Мердали Жалилов

(КьатI ама)