Шагьабудин Шабатован — 70 йис

Чи тебрик

Гьуьрметлу Шагьабудин  Нурдинович!

Лезгистанда ви тIвар “Юлдаш Шаба­тов” яз машгьур я. Дагъустанда вун “Лез­ги газетдин” хъсан мухбир, берекатлу чIа­ларин сагьиб-шаир хьиз чида. Ви тIвар­цIихъ лугьузвай тарифрин келима­яр­ чав гзаф яргъарайни (Ростов, Москва, Сургут, Грозный, Баку, КцIар ва икI мад­ни­) хейлин агакьзава. Вири и крари чак кье­тIен шадвал, разивилин гьиссер кутаз­ва.­ ГьикI хьи, чи къелемдин стха, “Лезги газетдин” вафалу хва зайифди хьанач. Ада вичин къилихдалди, зегьметдалди, багъривилелди виринра гьуьрмет ва авторитет къазанмишнава.

Эхь, вуна ара-ара рикIел гъидайвал, “тракторист Шабатовакай” РФ-дин писателрин ва журналистрин союзрин член, “РД-дин культурадин лайихлу работник”, Гьажибег Гьажибегован тIва­рунихъ галай ва “Шарвили” эпосдин пре­мийрин лауреат хьана! Лезги чIалан хазинада вуна ви гел жагъурна…

Ви къелемдикай хкатнавай “Илиф макьаз”, “Дивирдин лишанар”, “Эй, дуьнья”, “Жувакай”, вишералди ма­къа­лай­рини къейдери, зендерини баянри, теклифрини тарифри чи кIелзавайбурун рикIера лайихлу чка кьунва.

Вуна теснифнавай гуьзел чIаларин манийри чи милли сегьнейрилай вирибурук руьгь, гъалаба кутун тавуна тазвач. Им, шаксуз, агалкьун я!

Вири и дережайрив вун хайи “Лезги газетди” агакьарайдал шак алач.

Гьавиляй вазни ам гьакьван ала я. Ви кIвал, ви къени суфра вири мугьманар, пи­­­сателарни журналистар патал гена­­ни­  мердвилелди ачух я. И кардал ви хизанни, вафалу кайвани Халум вахни кIе­­велай ра­зи я. Мадни артух сафалу, къе­ни­ хьурай куь къул! Куь хизандиз РФ-дин “Къизилдин хизан” медаль гьавайда ганвайди туш…

Къе, ви 70 йисан юбилей къейдзавайла,­ чахъ вирибурухъ ваз лугьудай чими ке­­лимаяр гзаф ава. Амма гаф чна шаирдиз гуз­ва:

Са дуст ава чаз Макьа,

Вири алемриз мукьва.

ЧIем хьиз гьахьда чIала ам,

Чи халкьарин кьула ам!

Пар алудда дердерин,

Мураба гуз мертерин.

Ашар пайда хъуьруьнрин,

Рехъ квадарда серинрин.

Уьндуьшка квай хинкIардихъ

Чехир жеда, чарчар хьиз!

Мугьман татай югъ кIвализ

Руг яз кьада, фей чилиз.

Кайванидал яз кьару,

Келима жеч гьич цуру!

Мецеллайди мани я!

Гьакьван рикIиз кIани я!

Къуй хьурай куьн саламат,

Цавар жервал аламат.

Аферин ваз, Халум  бах,

Мадни мягькем жилав яхъ!

Санал твах рехъ куь ацIай,

ТIимил тежез къула цIай!

Килфетри куьн сагъ, къалин,

Ийиз хьурай мад ширин!

“Лезги газетдин” редакциядин коллектив.

_____________________________________________________________________________________________________________

Уьмуьрдин бегьерар

Адет тирвал, санал кIелайбурукай, армияда къуллугъ авурбурукай, яр­гъал­ди рекье-хуьле хьайибурукай хъсан дустар жеда. Зунни Шагьабудин Шаба­тов и жергедин инсанрик акатзавач. Чаз чун авайдакайни малум тушир. 1982-йи­суз редакцияда къуллугъдал хьайидалай гуьгъуьниз, адаз зун газетдиз акъатзавай макъалайрай чир хьана. 1986-йисуз ам “Коммунист” газетдин редакциядиз атана ва чун танишни хьана. Гьа инлай чи танишвал, гуьгъуьнлай хьайи гуьруьшар, садаз-садан патай авай хушвал халис дуствилиз элкъвена.

И кардиз къуват гузвай мад са шумуд делил авай — кьведни Калухъ дагъдин этегрив, Нерен вацIун мулкара чIе­хи хьун. Са йисуз дидедиз хьун. Яратмишунихъ ялун. Сада-садан къилихрин ерияр кьабулун…

Халкьдин мисалда лугьузвайвал, дуст кьаз регьят, амма хуьз четин я. Ча­­­­­лай дуствал неинки хуьз, ам гьакI хи­­­­занрин ва чи умуми дустарин ара­да­­­ни­­­­­ гегьеншариз, мягькемариз алакьзава.

Шагьабудин къени, хсуси гаф гвай, дагъдин булахдай авахьзавай яд хьиз, михьи, рикI, сува экъечIзавай цуьк хьиз назик, гъиле кьур кар кьилиз­ акъуддай, гъил ачух, дерди аваз патав атай инсандиз алакьдай вири жуьредин куьмекар гуз алахъдай, тек-туьк туьнтвални винел акъуддай итим я. Мугьманар кьабулунал гьалтайлани, белки, адан баркаван чилин хьтин жумартвал тешпигь авачирди я. Гьамиша гьалалдин рекье авай кас я. Ви­чик чарадан са манатни акатна кIан­дач. Хуьрени, райондани, къецени зи дустуникай хъсанвал хкатай инсанар пара я. Гьавиляй ам гзафбуруз хуш я. Аллагь-Таалади зи дустуниз вичин къилихрив кьадай, хизандин къуллугъда гьамиша са кIвачел акъвазнавай, милайим ва мегьрибан ди­шегьли, уьмуьрдин юлдаш Халум ба­гъишна. Шабатова садра хиве кьунай: “Зи гьунарар Халумалдини я, зи дус­та­ралдини”.

Шабатов “Лезги газетдин” ре­дак­ция­диз къуллугъдал хтайдалай гуьгъуьниз Дагъустандин Огни шегьердилай гатIун­на чун санал чи вири районриз, гзаф хуьрериз командировкайриз фена. Рекьера чун марфарикни, живе­рикни акатна, жуьреба-жуьре къилихрин инсанрални, са кьадар четинвилерални ацалтна. Вуч, гьикI хьана­тIа­ни, чна са­да-садакай даях кьуна, къуллугъдин везифаяр тирвал тамамарна.

“Жувакай…” ктабда Шабатова чи дуствиликай икI кхьизва: “…Чун арадай яд авахь тийизвай дустар тирди гзафбу­руз чизвайди я. Чахъ рикI кузвайбуру и кардал дамахни ийизва. Ада зи ктабрин редакторвални, корректорвални аву­на. Сагърай вич!” И гафар бес тахьа­на Шабатова чи дуствиликай поэмани кхьена.

Шабатован уьмуьрдин бегьерар гьар сада чешне къачуниз ва дамах авуниз лайихлубур я. Ада милли эдебият ва журналистика вилик тухуник кутунвай пай екеди я. Писателдин шииратдин, гьикаятдин, публицистикадин эсерра чи халкьдин яшайишдихъ, агьваллувилихъ, тIал алай месэлайрихъ, гележегдихъ галаз алакъалу темайрикай ихтилат физва.

Къе, 70 йис тамам хьанвай, девирдин шивцел алаз алемдилай цIар илитI­завай илгьамдардиз за лугьузва: — Сагърай вун, зи дуст, ви чIехи хизанни, мукьвабурни, дустарни, ви теснифрал ашукь­бурни галаз! Ви гьевесдин булахда гьамиша чи руьгьдин гьараратвал алуддай яд хьурай! Вун чаз икьван гагьда хьиз, сагъдиз, уьтквемдиз, кьил цава кьуна къекъвез акурай!

Нариман  Ибрагьимов