31-майдиз Дагъустандин Кьил Сергей Меликов Кьиблепатан Дагъустандиз мугьман хьана.
Дербент районда ам сифте нубатда яшайишдин жуьреба-жуьре хилера ишлемишун патал къум акъудзавай чкадал фена. Малум хьайивал, мукьвара анаг агалдайвал я. Аникай менфят къачур карханадин сагьибди къум акъудай чкадин мулкар къайдадиз (рекультивация) хкида.
Сергей Меликова адаз мулкар къайдадиз хкуниз кьетIен фикир гун меслятна, гьикI лагьайтIа, и кардин еридилай карханади и рекье вичин кIвалах давамарун аслу я. Гуьгъуьнлай республикадин Кьил Белиж поселокдин агьалийрихъ галаз гуьруьшмиш хьана. Къейд ийин хьи, гуьруьш кьиле тухун виликамаз пландик кутунвачир. Сергей Меликовахъ галаз кьиле фейи гуьруьшда чкадин агьалийри са шумуд месэла къарагъарна: рекьер авай гьал, электричестводалди таъминарун, аялар къугъвадай майданар туькIуьрун ва масабур.
Дагъустандин Кьили белижвийри къарагъарай гьар са месэладин гьакъиндай гьукумдин талукь органриз тапшуругъар гана: рекьерин месэла – РД-дин транспортдин ва рекьерин майишатдин министерстводиз, электричестводин – энергетикадин ва тарифрин министерстводиз. Белижда аялар патал майданар эцигунилай гъейри, спортдал машгъул жезвай жегьилризни къулай шартIар тешкилда.
И юкъуз Сергей Меликов Дербент шегьердиз мукьва мулкара пайда жедай «Патриот» тIвар алай паркуниз талукь яз кьиле физвай кIвалахрихъ галаз таниш хьана. Лагьана кIанда, и чка дагъустанвийри ва туристри итиж ийизвайбурукай сад я, гьикI лагьайтIа, ина дуьньяда авай тек сад тир ракетадин «Лунь» экраноплан ава. Амма им паркуна жедай надир тек са экспонат туш. Идалай гъейри, ина Советрин девирдин дяведин техникадин, авиациядин надир уьлчмеярни эцигда. Сергей Меликован теклифдалди паркуна гьакIни музейни кардик кутада.
Гуьгъуьнлай Сергей Меликова Дербентда, Азербайжандин экономикадин госуниверситетдин филиалда, Гьейдар Алиеван 100 йис тамам хьунихъ галаз алакъалу яз кардик кутунвай центр ачухунин мярекатда иштиракна. Гьуьрметлу мугьманрин арада гьакIни Азербайжандин образованидин министрдин заместитель Идрис Исаев ва вуздин ректор Адалят Мурадов авай. Сергей Меликов центрада ктабрихъ, жуьреба-жуьре документрихъ галаз таниш хьана.
РД-дин Кьили Дербент шегьерда эцигнавай физкультурадинни сагъламвал мягькемардай цIийи комплексдин гьазурлухвилизни къимет гана. Ина кьезил атлетикадал машгъул жедай майданар, спортдин са шумуд жуьредай залар, тамашачияр патал трибунаяр ава. Са сменада ина 50-далай гзаф аялриз спортдал машгъул жедай шартIар тешкилнава. Къейд ийин хьи, центр федеральный «Спорт – норма жизни» проектдин сергьятра аваз эцигнава.
Дербентда Сергей Меликов улакьар, къадим шегьердиз гьахь тавуна элячIун патал цIийи рехъ туькIуьрзавай чкадални фена. И рекьихъ еке метлеб ава, адалай шегьердин къене улакьрин гьерекат тIимил хьун аслу я. Проектда къалурнавайвал, цIийи рекьин яргъивилел 3,6 километр ала.
Дагъустандин Кьил къадим шегьерда кьилиз акъудзавай мад са проектдихъ галаз таниш хьана. Ихтилат 2,5 агъзур чка авай спортдин чIехи комплексдикай физва. Ина гьавиз, жуьреба-жуьре залар, форумарни маса мярекатар тухун патал атриум кардик кутада. Спортдин маканда гележегда чIехи дережадин акъажунар кьиле тухудай мумкинвал жеда. Алай вахтунда объектдал монолитдин кIвалахар акьалтIарнава.
Къейд ийин хьи, Дербентда мугьманда авай чIавуз Сергей Меликов шегьердин кадетрин корпусдизни фена, ина чирвилер къачузвай аялрихъ галаз гуьруьш кьиле тухвана.
Агьмед Магьмудов