Им Ватандин ЧIехи дяве башламиш хьайи сифте йикъара Москвада хьайи кар я. Идакай ихтилатзавай касдин къуншиди, дяведин женгер Москвадин патарив агакьиз акурла, чеб масаниз куьч жедайла, жегьил кицI Ральф чпихъ галаз тухванач. Ийир-тийир квахьай кицIи са шумуд юкъуз, гишила, гьаятда инай аниз чукурунар ийиз хьана. Масаниз хъфей хизандин къунши са дишегьли кицIиз тIуьн гуз, туьмериз алахъна. Амма… Эхирни са юкъуз Ральф и дишегьлидив агатна, адан гъилериз мез гана ва тIуьнни тIуьна. Гьа и йикъалай абур дустар хьана.
Вахтар алатзава. Ральф чIехи, гьа са вахтунда адаз тIуьнни гзаф кIан жезва. Недай затI къачун патал дишегьлидиз са касди кицI регистрация ая лагьана меслятна. Адани лагьайвал авуна. Кьве вацралай ебни кицIин тIишел гьалддайди (намордник) гваз са аскер атана ва Ральф вичихъ галаз тухвана.
Дяведин женгер Москвадин патарив кьиле физвай. Са сеферда Ральфан дуст хьайи дишегьли Смоленский бульвардай, окопар эгъуьниз, зегьметдин фронтдиз физвайла, са ни ятIани далудихъай адан гардан лап кIевиз тапацралди кьуна. КичI акатай дишегьли кьулухъ элкъвена килигайла, адаз вичин Ральф акуна. КицIи адан гардандиз мез гузвай. Патаривай физвайбуруз кичIе хьана, тротуардай катна ва, “пехъи кицIи дишегьли кьазва” лугьуз, кIевиз гьараярзавай. Дишегьли ва Ральф шад ва бахтлу тир. КицIи шадвилин къув язавай.
Дишегьлиди адаз вичив гвай кесиб тIуьн гана. Амма шадвал яргъалди фенач. Абурун патав аскерди гьерекатзавай. Ральф жазаламишиз гьазур хьанвай.
Дишегьлиди “им зи кицI я, зи Ральф, адаз зун чир хьана! Адаз жаза гумир” лагьана…
Ральф къуллугъдин маса кицIерихъ галаз фронтдиз тухвана. Дишегьли, рикI хъуткьуниз, шехьна. Гзаф вахт хьана адан рикIелай Ральф алат тийиз, дарихмиш яз. РакIари ван авур кьван адаз Ральфа, хтана, ракIар чухвазвайди хьиз жедай, фена рак ахъайдай. Амма…
Белки, Ральфа Москвадин патарив кьиле фейи женгера иштиракнатIа?..
(1989-йисан “Наука и жизнь” журналдин 11-нумрадай).
Гьазурайди — Ш.Гьажимирзоев
