1964-йисан сентябрдин варз. За и вахтунда Хив райондин АрхитIрин юкьван школада 5-классда кIелзавай. Ана кIвалахзавай муаллимрин арада кьилин образование авайди тек са школадин директор Аллагьвердиев Сейфулагь Аллагьвердиевич тир. Муаллимар бес тежезвай Дагъустандиз аялриз урус чIал чирун патал Урусатдай жегьил рушар ракъурзавай.
АрхитIрин юкьван школадани урус рушари кIвалахзавай. Абурун арада кьилин образование къачунвайбурни авай жеди. Амма чи лезги муаллимрин арада авачир, гьакI лезги дишегьлияр муаллимарни.
1- сентябрь. Школадин гьаятда кIелунин цIийи йисаз талукьарнавай линейка кьиле физва. КIватI хьанвай аялар-школьникар, абурун диде-бубаяр, хуьруьн агьалияр тIи-мил тушир. Линейка школадин директорди ачухна. Муаллимар кьилди са жергеда акъвазнавай. Абурун арада хъсандиз алукIнавай са гуьрчег лезги руш авай. Ам АрхитIрин хуьруьн аялриз тарсар гуз хтанвай цIийи муаллим тир. Гуьгъуьнлай чир хьайивал, ам АрхитIрин школадин директордин уьмуьрдин юлдаш, вичин ери- бине гьа и хуьряй тир Аллагьвердиева Жейриба Мегьамедовна тир.
А вахтара кьилин образование къачунвай инсанар лап тIимил авай. Жейриба Мегьамедовна Хив райондиз Махачкъалада пединститут акьалтIарна, яни кьилин образование къачуна хтанвай сад лагьай дишегьли тир. Мектебда ада кIвалах чIехи классра математикадин тарсар гунилай башламишна. Аялар тарсарин гъавурда четинвал авачиз гьатдай. Жейриба Мегьамедовна ширин мецелди рахадай, аялриз куьмекар гудай. Тарс куьтягь хьана, къецел экъечIайла, рушарин ванер къведай, чпиз Жейриба Мегьамедовна гзаф кIанда, чIехи хьайила, гьадаз ухшарбур жез алахъда лугьуз.
Ам урус ва лезги чIаларал хъсандиз рахадай. Ихьтин муаллимарни гьа вахтара тIимил авай. Лагьана кIанда, виликдай муаллим хуьруьн агьалийрин, школада кIелзавай аялрин арада еке авторитет тир. А вахтара муаллимрин чIехи пай, педагогвилин образование авачиз, чпин пешедив рикI гваз эгечIзавай инсанар тир. АрхитIрин юкьван школада а вахтара къунши хуьрер тир Вини АрхитIрин, ЦIинитIрин, Тркалрин аялрини кIелзавай. Жейриба Мегьамедовна и хуьрерин агьалийризни чир хьана.
Вичин саки 50 йисалай артух уьмуьр муаллимвилин баркаллу пешедиз бахш авур Дагъустан Республикадин лайихлу муаллим Аллагьвердиева Жейриба Мегьамедовнади, пенсиядиз экъечIна, алай вахтунда ял язава. Адан уьмуьрдин юлдаш гзаф йисара АрхитIрин юкьван школадин директорвиле кIвалахай Россиядин Федерациядин лайихлу муаллим Аллагьвердиев Сейфулагь Аллагьвердиевич, рагьметдиз фенва. Къейд ийин хьи, Жейриба муаллимдин рагьметлу стха Мегьамедов Абдурагьман Мегьамедовични Дагъустан Республикадин лайихлу муаллим, педагогикадин илимрин докторвилин дережайрив агакьнай.
Жейриба Мегьамедовна 1941- йисан 21-октябрдиз АрхитIрин хуьре дидедиз хьана. Буба Мегьамед фронтдиз тухвана. Азарлу яз 1942-йисуз хуьруьз хтай ам рагьметдиз фена. КIвале баде Суна, диде Тамум, чIехи вах Эрзи, стха Абдурагьман амай. Хизан хуьнин везифаяр Тамум дидедин хиве гьатна, ада колхозда звеновой яз кIвалахзавай. Хуьре авай жегьил итимар дяведиз фена, колхоздин кIвалахар дишегьлийри кьиле тухузвай. ЧIехи вах Эрзиди, кIвалин кIвалахарни ийиз, дидедиз куьмек гуз, колхоздани кIвалахдай. Дидедин гьакъисагъ зегьмет акваз чIехи жезвай аялрикайни гележегда намуслу инсанар хкатна.
Дяведин вахтунда уьмуьрдин юлдаш ахцегьви Абдуллагь фронтдиз тухванвай кабардинви дишегьли Елена Мударовна пуд аялни галаз, вичин кьил хуьн патал, урус чIалан муалллим яз, АрхитIрин школадиз атанай. Ам Жейриба Мегьамедовнадин кIвале яшамиш жезвай. Елена Мударовнадиз кьве гадани са руш вичинбур авай. Гуьгъуьнай са руш детдомдай къачуна, адаз кьуд аял хьана. Уьмуьрдин юлдаш дяведа телеф хьайи дишегьлиди аялар текдиз чIехи авуна, хъсан образование гана. Абур, чпин хизанар хьана, Махачкъалада яшамиш жезва. Елена Мударовнади, АрхитIрин аялриз тербия, чирвал гуз, гзаф зегьмет чIугуна. Ам гзаф хъсан инсан тир. АрхитIрин жемятди ам чпин хуьруьнви яз кьабулнавай, адаз еке гьуьрмет ийизвай, адан аялрини геждалди АрхитIрин хуьруьн жемятдихъ галаз алакъаяр хуьзвай.
Ирид класс АрхитIрин хуьре куьтягьай Жейриба Мегьамедовна Елена Мударовнадин куьмекдалди Огни поселокда ахъайнавай дагъви рушарин школа-интернатдик кутуна. Ватандин ЧIехи дяведин йисара, бубаяр дяведа пуч хьана, етим хьанвай аялар гзаф авай. Абуруз образование гун, кесибвиляй акъудун патал гьукуматди детдомар, школаяр-интернатар ачухнавай. Интернатда кIвалахзавай физик-математик, гзаф хъсан муаллим Малкин Георгий Алексеевичан таъсирдик кваз, математикадин, физикадин тарсарал Жейриба Мегьамедовнадин рикI ацукьна. Мектебда къвезвай материалрилай гъейри ада кIвале, алава пособийрай задачаяр гьялиз, вичин чирвилер артухардай. Гьа икI, ам гьеле интернатда амаз институтдиз гьахьдай экзаменриз гьазур жез башламишна. Школа хъсан къиметралди акьалтIарай ам ДГПУ-дин физикадинни математикадин факультетдик экечIна. 1964-йисуз ам, кьилин образованидин диплом къачуна, хайи АрхитIрин юкьван школадиз математикадин муаллимвиле кIвалахиз хтана.
АрхитIрин юкьван школадин директор Назарали Тарланова Жейриба Мегьамедовнадиз ганвай характеристикада ихьтин къейдер ава: “Жейриба Мегьамедовна лап хъсан муаллим я. Адаз вичи гузвай предмет хъсандиз чида. Ада тарс гузвай аялри олимпиадайра хъсан чкаяр кьазва, са шумуд аялди школа къизилдин медалдалди куьтягьнава, са шумудакай илимрин кандидатар, духтурар, инженерар, агрономар хьанва, гьатта генерал-майорни ава. Бязибуру районда чIехи къуллугъар ийизва. Школада кIвалахзавай архитIвияр — муаллимар вири Жейриба Мегьамедовнадин выпускникар я”.
Жейриба Мегьамедовнади 30 йисуз школадин муаллимрин методикадин объединенидин руководителвилин везифаярни тамамарна. Ада тарсар тухузвай къайдадикай райондин образованидин управлениди бюллетень акъудна. Ам райондин УО-дин аттестациядин комиссиядин членни тир.
Хъсан чирвилер гунилай гъейри, муаллимди аялрин тербиядизни еке фикир гузвай. Гьаниз килигна, ада вич руководитель тир классда аялрихъ галаз мукьвал-мукьвал халкьдин тарихдикай, хайи хуьруькай, хуьряй акъатнавай лайихлу ксарикай, дяведин иштиракчийрикай суьгьбетар тухузвай. Классда авай аялри яшлу хуьруьнвийриз куьмекар гузвай. Аялриз лезги кьуьлер, манияр чирзавай, районда, школада тухузвай конкурсра иштиракзавай.
Жейриба Мегьамедовнадин классди космонавт, Советрин Союздин Игит Г.Титовахъ галаз са шумуд йисуз алакъаяр хвена. Аялри космонавтдиз чпи чIугунвай шикилар, хранвай гуьлуьтар ракъурнай, абур Г.Титова космонавтикадин музейда эцигна. Аялрив Г.Титова чухсагъул лугьузвай ва 1971-йис мубаракзавай чарни агакьнай.
Жейриба Мегьамедовна “Зегьметдин ветеран” медалдин, РФ-дин просвещенидин министерстводин Гьуьрметдин грамотадин, Хив райондин администрациядин, образованидин управленидин патай ганвай са жерге грамотайрин сагьиб я. Виридалайни багьа пишкеш лагьайтIа, халкьдин, вичи тарс ганвай аялрин патай къазанмишнавай гьуьрмет я.
Жейриба Мегьамедовнадин хизанда пуд велед ава. ЧIехи руш Зарема АрхитIрин аялрин бахчадин заведующий я, ада Дербентдин педучилище, Дагъустандин педуниверситет яру дипломдалди акьалтIарна. Хизанни галаз хайи хуьре яшамиш жезва. Хва Феликс, Дагъустандин гостехуниверситет куьтягьна, Красноярскда вичин эцигунардай “Архитстрой” кархана ачухна, хизанни галаз яшамиш жезва. ГъвечIи руш Надеждани, Краснодар шегьерда культурадин институт куьтягьна, вичин хизанни галаз Красноярск шегьерда яшамиш жезва.
Гьуьрметлу Жейриба Мегьамедовна, куьне чIугур гьакъисагъ зегьметдай квез чухсагъул. Куь чан сагърай!
Масуб Магьмудов