Чилел яшамиш жезвай итижлу гьайванрикай сад саламандра я. Къураматдани, цени яшамиш жедай адан яргъивал 180 сантиметр кьван, заланвал 70 килограмм кьван жеда. И гьайвандин тIвар персерин “цIай” ва “къене” гафарикай арадиз атанва. Гьавиляй абурун жуьрейрикай садаз цIун саламандра лугьузва. Винел патан акунрай чурчулдиз ухшар ятIани, саламандра абурун жинсиникай туш.
Адет яз, ам гзаф михьи ва къайи це жеда. Саламандраяр Европада, Кеферпатан Африкада ва Мукьвал тир РагъэкъечIдай пата гьалтда. И гьайванрикай гзаф кьисаяр чкIанва. Месела, дегь заманадин инсанри, эгер саламандра галу-кьайтIа, инсан кьиникь мумкин яз, эгер ам цин гьавиздиз аватайтIа, ядни гьамишалугъ яз зегьерламиш жедайди яз гьисабзавай. Саламандрадихъ галаз алакъалу махар мадни ава.
ХъуьтIуьн вахтунда саламандра члада гьахьда. Хам, адет яз, чIулав, туракь ва хъипивал квай рангаринди жеда. Вилик квай тапасрал кьуд тIуб ала, кьулухъанбурал — вад. Саламандрайрин жуьреяр 7 кьван ава. ТIебиатда абур 15-20 йисуз, лап чIехи жуьреяр лагьайтIа, гьатта 55 йисуз кьван яшамиш жеда. ТIебиатда саламандрадин душманар гъуьлягъар, къушар ва йиртижи балугъар я.
Гьазурайди — Куругъли Ферзалиев
