10-сентябрдиз тарихдин «Россия — зи тарих» паркуна «1999-йисан август. Эхиримжи цIарцIел» мультимедийный выставка шад гьалара ачухна. Ана Дагъустан Республикадин Гьукуматдин Председатель Абдулмуслим Абдулмуслимова, РД-дин Кьилин ва Гьукуматдин Администрациядин регьбер Махач Омарова, Хатасузвилин Советдин секретарь Мегьамед Баачилова, Махачкъала шегьердин мэр Юсуп Умавова, гьукумдин ва къайдаяр хуьдай органрин регьберри, прессадин векилри ва масабуру иштиракна. Выставкадин 7 зал Дагъустанда международный бандитрин тешкилатар кукIварайдалай инихъ 25 йис тамам хьуниз талукьарнавай. Мярекатдин кьилин темани 1999-йисан августдиз-сентябрдиз Дагъустандин халкьди къазанмишай гъалибвилихъ галаз алакъалу тир.
Мярекатдин мугьманар ва кIватI хьанвай жегьилар тебрик авуналди, Абдулмуслим Абдулмуслимова Дагъустандин тарихда 1999-йиса кьетIен чка кьазвайди къейдна. И чIавуз Дагъустандин халкьарал еке четинвилер ацалтна.
«ЦIи сентябрдиз Дагъустандин чилел яракьар гваз атай международный террористар кукIварайдалай инихъ 25 йис хьанва. Бандитри БотIлих райондин Ансалта, Рахата, Шодрода ва Годобери хуьрер кьунай. Халкьдин садвал, ислягь уьмуьрдихъ умудар квахьунин къурхулувал арадал атанай. Виридалайни четин ва къурхулу и йикъара дагъустанвийри чи халкьдин чешнелу ерияр — ватанпересвал, къагьриманвал, мягькемвал, викIегьвал, чанни къурбандна, Ватан хуьнин къаст къалурна. Дагъустандин халкьди вири дуьньядиз вичин тупламишвал ва садвал успатна», — къейдна А.Абдулмуслимова.
Абдулмуслимова лагьайвал, кинохроникадин надир кадрийри ва шикилри 25 йис идалай вилик республикадин районра кьиле фейи вакъиаяр къалурзава.
«1999-йис — им чун къуватлу ва вири крара сад тирди тестикьарай лишан я. И кар чна садрани рикIелай ракъурна виже къведач. Чапхунчийрин хура викIегьдиз акъвазуналди, Дагъустандин халкьари дуьньяда Россиядин сиясатдин дережа виниз хкажуниз ва республикадин авторитет мягькемаруниз куьмекна», — къейдна премьер-министрди. Ада выставкадин тешкилатчийриз сагърай лагьана.
«Эхиримжи йисара Россиядин Федерацияда еке дегишвилер кьиле физва. Дагъустанни къерехда амукьнавач. Чи аскерри дяведин махсус серенжемда викIегьвилелди иштиракзава. Абуру бубайрин игитвилер рикIелай алат тавунвайди, чеб ватандиз вафалу тирди успатзава», — лагьана А.Абдулмуслимова.
— Дагъларин уьлкведа арадал атай къалабулух квай гьалариз, тарихдин тарсариз еке дикъет це, — жегьилрихъ элкъвена лагьана РД-дин Хатасузвилин советдин секретарь М.Баачилова. — Къе тарих тикрар жезва, чи уьлкведи, гьакI дагъустанвийрини СВО-да чпин аскервилин ва гражданвилин везифа уьтквемвилелди кьилиз акъудзава. Абурун арада 25 йисан яшдин гзаф жегьилар ава. Ватандин ЧIехи дяведин йисара чи бубайри улу-бубайри, Ватан гьикI хвенатIа, къе чи жегьилрини уьлкве миллетбазрикай, РагъакIидай патан душманрикай хуьзва.
Мультимедийный выставкадин тешкилатчийриз хуш гафар Россиядин Игит Загьид Загьидовани лагьана. Ада жегьилриз бубайрин, улу-бубайрин игитвилер рикIелай алуд тавуниз эвер гана.
Дагъустандин Гьукуматдин Председатель кьиле аваз мугьманар ирид залда тешкилнавай «Геополитикадин катастрофа», «Чечнядин мусибат», «Къенепатан татугайвилер ва тапан дустар», «Гьахьун», «Новолакдин сенгер», «Тарихдин мугьманвал» ва «Вакъиайрин нетижа» экспозицийриз килигна. И залра экскурсия тарихдин паркунин лектор Роберт Мегьамедова кьиле тухвана.
«Гьахьун» экспозицияди международный террористар ЦIумада ва Ботлих районриз гьахьайвал рикIел хкизвай.
«Тарихдин мугьманвал» экспозиция чи республикадиз 1999-йисуз Россиядин Президент Владимир Путин атуниз ва ада Дагъустандинни Россиядин государстводин итижар хуьнин карда къугъвай еке ролдиз талукьарнавай. Президент БотIлихдиз фенай, чкадин агьалийрихъ галаз гуьруьшмиш хьанай. Гьа чIавуз Владимир Путина тарихдин гафар лагьанай: «Дагъустанвийри чпин чил ва Россия гьикI хуьзватIа акурла, заз Дагъустан ва дагъустанвияр мадни кIан хьана».
Хийир Эмиров
