Газетдикай веревирдер

“Лезги газет”. Чахъ авай, амай, чIал, халкь, меденият хуьзвай хабардар, камаллу суьгьбетчи. Ам чаз гьар гьафтеда руьгьдин ем гваз хквезвай, лугьун хьи, тамам контейнер хьиз я. Камаллу келимада лугьузва: “Руьгьни беден са къанундиз табий я: гьамиша инсан руьгьдин емдалди таъминарин…” Ахьтин ем чахъ саки амач. Библиотекайриз, музейриз кьериз-цIаруз физва. КIвалин пипIе авай “ящикдайни” къалурзавай передачаяр, программаяр, киноярни (рекламайрикай рахан тийин) харчи, векъи, кутуг тавур, миллионерринни “гъетерин” девлетар, дворецар, яшамиш жезвай тегьерар, шартIар тарифривди къалурзавайбур я. 

Инсанар гьамиша фикиррани, амалрани, кIвалахрани намуслу хьана кIанда. Намус квачир, регъуь тежедай касдиз инсан лу­гьуз женни?!

Чешме авачиз, булах жерид туш.

Намус квачирдак ам кутаз жерид туш.

Гьар са булахдихъ жеривал чешме,

Намусни кIан я гьар сада виче…

“Лезги газетдин” алатай йисан 31-нумрада чи журналист Мердали Жалилова “Авамвал гьикI алудда?” тема веревирднавай. Авамвал, гьакъикъатдани, къурху кутадай тегьерда ава. Гьайиф чIугуналди лугьуз жеда, инсанрик квай бязи нукьсанар, къилихар, кимивилер вакцинаяр авачир вирусар хьиз я. Алай аямда, беден идара ийизвай руьгь кесиб, пичIи хьанва.

Духтурринни начагъбурун, профессорринни студентрин, чиновникринни абурулай аслубурун арайра, пул хьайила, намусдиз, регъуьвилиз чка  амач лагьайтIани жеда. Пул акъатайла, дагълар шехьна лугьуда. Дуьз гафар я. Пул гайила, пачагьрини, губернаторрини, министррини, мэррини гьатта ватанни кваз маса гузва. Пулунин къуват зурбади я…

Са махуниз ухшар мисални ван хьана заз. Са алчах касди вичин лам сурара кучукналда. И кардикай чир хьайи халкьди, ажугъламиш хьана, фекьини кIвенкIве туна, валчагъ гарал къугъваз, и касдин кIвалерихъ гьерекатна. ДакIардай килигна, халкь къвез акурла, адан папа фенд туькIуьрна: “Фекьидин къаршидиз фена, вуна адан гъиле са виш манат пул тур”.

Итимди папа лагьайвал авуна ва фекьидин гъиле вишен чар туна. Пул акур фекьиди, гьасятда гъил хкажна, халкь акъвазарна. Са вад камунин вилик фена, ада хабар кьуналда:  “Гьайвандин тIал-квал вуч тир? Ясин кьванни кIелнани?”  “Эхь, вири къайда тирвал кучукайди я”, — жаваб гана лам кучукайда. Фекьиди халкь секинарна, элкъвена вири хъфеналда…

Эхь, къанихвал, намуссузвал, авамвал инсанвилиз акси къилихар тирди и мисалдини субутзава.

Газетдин алатай йисан 32-нумрада мад Мердали Жалилован са макъала ава. “Чи законар гьихьтинбур ятIа?”. Бажарагълу касди алай аямдин къанун-къайда, гуьзгуьдай хьиз, авайвал къа­лурнава. Чиновникризни ахьтинбурун рухвайриз — къацу эквер, факъир кесибриз — яру эквер.

Чаз Конституцияда къейднавай законарни ава, гьакI — уьмуьр­динбурни. Ажеб жедай уьмуьрдин, намусдин, гьахъунин законри агъавалнайтIа.

Етим Эмина лагьайвал, алаш-булаш хьанвай девирда

Гьарай эллер, пис ксариз

Ажеб дуьнья хьанавачни!

Дугъри ксар дуьньядикай

ХупI гуьгьуьлар ханавачни…

Ихьтин уламра, алай къурулушда, чпин пешекарвал, жавабдарвал, къайгъударвал, инсанпересвални гьисс ийиз, газетдин 16 чин ацIуриз, чал гьар гьафтеда руьгьдин ем агакьарзавай газетдин редакцияда зегьмет чIугвазвайбуруз, хуьрерин мухбирриз,  кхьизвай вирибуруз за рикIин сидкьидай сагърай лу­гьузва.

Писатель, публицист, таржумачи, савадлу политик Н.Ибрагьимов, газетдин жавабдар секретарь, агъсакъал, гзаф патари­хъай­  бажарагълу журналист Ш.Шихмурадов, лезгийрин Л.Толстой, писатель, алим, руьгьлу инсан Къ.Акимов, камаллу насигьатчи, гъвечIи-чIехи вичин келимайралди шадарзавай, уьмуьр­дин гирведал алай жавабдар алим, пешекар Азедин Эсетов, кагьул тушир агъсакъал, шаир, райондин яржарикай сад тир Са­жидин, композитор, публицист, шаир М.Абдулмуталибова, район ашкара ийизвай бажарагълу журналистар — Р.Набиев, Х.Кьасумов, кьакьан тIварцIин (халкьдин писатель) сагьиб Абдуселим Исмаилов, ктабрин издательстводин регьбер, РД-дин халкьдин шаир Арбен Къардаш, уьмуьрдин гьакъикъатар къалурзавай шииррин автор, бажарагълу публицист, алим Азиз Мирзебегов, шаир Ш.Шабатов…  Вирибурун тIварар за кьазвач. Вири юлдашар, чи халкьдин умудар квадар тийиз, гуьгьуьллу ийизвай, геле­жегдин къайгъударар яз, чаз истеклу я. Руьгьдин ем гьасилзавай, чав агакьарзавай квез аферин!  Квехъ чандин сагъвал ва мадни агалкьунар хьун чи мурад я.

Сефибег  Гьажибегов