Чи патара вилик вахтара, иеси чуьлдай кIвализ хтайла, сифте айвандик, я тахьайтIа, дегьлизда кIвачелай шалам-дулах алуддай. Ахпа итимдин вилик кайваниди, кьуьзуьди яз хьайитIа, хцин суса, гъиле яд авай афтафани кьуна, лиген эцигдай, запун ва, гъилин билекдал вегьена, дасмални жедай. Гъилин-кIвачин михьивал авурдалай гуьгъуьниз итим кIвализ гьахьдай.
…Зи эмеди чпин чIехи хциз машгьур са хизандай вижевай акунар алай свас гъана.
Эмедин гъуьл дагъвидиз хас атIугъай къилихринди тир. КIвалин сириштадилай вил алуддачир ада. Вичини михьивал патал кагьулвалдачир.
Мехъер авуна, лугьудайвал, цIийи свас кIвалив бегьем агакьнач — къуншийриз и хизандикай сиве жакьвадай кIашкIум (кендирагъ) хьана. Бубади вичин хва свасни галаз кIваляй акъудна.
Малум хьайивал, себеб кьетIенди хьана. Няниз, кIвализ хтана, адет хьанвайвал, чIехи бубади кIвачер-гъилер чуьхвена, гуьлуьтар алудна, лигенда цик кутуна.
Экуьнахъ къарагъайла, кьуьзуьдан вил вичи кIвачер чуьхвей лигенда акьуна. Цик кутур гуьлуьтарни амаз, ам гьа алай чкадал аламай…
Са ихтилатни тавуна, бубади чIехи хциз вичин патав эвер гана и лиген къалурна.
— Чан хва, инлай кьулухъ ви сусакай чи кIвализ жедайди са рикIин тIал я. Адаз ганвай тербия чахъ галаз кьадайди туш. Кьилер тIардай маса ихтилатар итимрин арада авун гьаваян кар я. Жуваз и кIваляй къвезвай гьалаллу пайни къачуна, кьуна жуван сусан гъилни, вахтунда инай цIуьтхуьн хьухь. Гьинаг куь рикIи чIугуртIа, гьана са магъарадин бинени кутур. Анжах килфетдин кьилел иеси алайди гиламаз къалура, гъавурда акьунани вун?..
Гьа инал бубадинни хцин ихтилат куьтягь хьанай…
Апаян кIвачелай хтIунай гуьлуьтар легенда туна ксудай сусариз, заз чиз, им гьамиша кутугай тарс я…
Азедин Эсетов
