“Лезги газетдин” 49-нумрадай Хазран Кьасумован “Къадирлудаказ эгечIин” макъала  кIе­лайла, инсанар ризкьидив эгечIзавай тегьер акурла, зи ри­кIиз гзаф тIар хьана, зун адаз баян гунив эгечIна. Эхь, авазва чи арайра гьахьтин марифатсуз инсанарни.

Заз инал факай рахуналди , адакай чаз дарвал ава лугьуз кIанзавач.  Чи Ватан фалди  девлетлу я. Амма заз, фу бул хьанва лагьана, ам вара-зара авуниз рехъ гумир  лугьуз кIанзава.Инал чна фу гьасилзавай миллионралди зегьметчийрин баркаллу ва къимет алай кIвалах фикирдай  акъудна виже къведач.

Гьикьван рикIиз залан ятIани, са бязи инсанри фаз гьуьрметзавач. Ихьтинбурун къайгъусузвал себеб яз,  фан кIусар куьчейрай, гьатта зирзибил гадарнавай чкай­райни аквазва. И йикъара са столовойда зун ихьтин кардин ша­гьид хьана. Буфетда малдин жигеррикайни михьи гъуьруькай гьазурнавай дадлу пирожокар авай. Абур къачуз,  кьве жегьил акъвазнавай. Гъиле пирожокри ацIан­вай бади аваз, къерехдихъ хьайи гададивай са пирожок чилел аватна. Ам вахчуна кIани чкадал и “кье­гьал”, адахъ кIвач геляна, элячI­на фена. И карди акур вирибурун рикIериз, якъин, гзаф тIарна. Столдихъ ацукьнавай яшлу итимди къарагъна, ризкьи чилелай  вахчуна. Амма бажа­гьат гададин намусдиз таъсирна…

Маса сеферда чаз ацукьиз кIан хьайи столдин кIаник са шумуд чкадал, кIур гана, фан кIусар алкIанвай гелер малум жезвай. Столовойда ацукьна тIуьн незвай са бязибуру, тупIарай  экъягъиз,  фу гадарзавай дуьшуьшарни жез­ва.

Фу инсафсуздаказ пучунар интернатра, яслийра ва маса чкайрани гьалтзава. Мисал яз, ин­­тернатрин, больницайрин да­кIаррин кIанерикай гьи чIавуз ки­ли­гайтIани фан кIусар аквада.  Ви­­ридалайни багьа, къиметдиз ужуз и берекатдин къадир авачирбур чал, гьайиф, кIвалера, куь­чейрани гьалтзава. Са бязи хизанра чпи хуьрек тIуьр къапар-тIурар чуьхвей  ятар, фан кIусар кваз, гадарзавай вахтарни тIимил жезвач.

Са вахтара аялри къуьл шуь­кIуь турбайрай ядай къугъунар тешкилдай. Куьчейра, гьаятра, гьатта  классрани къуьлуьн тварар кIвачерик чукIурзавай. И гьалдикай абурун диде-бубайриз хабар авачирни? Авай. Амма сад-кьве килограмм техилдиз ­килигна, и “жумарт” аялар  диде-бубайри вилел нагъв алаз тазвачир.

Фу ихьтин чкадал гъунин тах­сиркарар, мисалрай аквазвайвал, гьелбетда, чIехибур, ди­де-бубаяр я. Абуру чпин балайриз   фаз гьуьрмет авуникай ва кьенятуникай, ам арадал гъидалди адал серфзавай еке зегьметдикай, чи кьилел атай дар, четин йикъарикай мукьвал-мукьвал суьгьбетар ийиз хьайитIа, за фикирзава,  фу чукIурзавайбуруз адан къадир жедай.

Фу бул ятIа, ам вара-зара ийиз ваъ, адаз гьуьрмет ийиз алахъна кIанда. Вучиз лагьайтIа булвал хьун-им инсанрин баркаллу зегьметдин нетижа я. Зегьметдиз лайихлу  къимет гун ва гьуьрмет авун чи виридан пак тир буржи  тушни бес!

Фав регьимсуздаказ эгечIза­вай гьам чIехидаз, гьамни гъве­чIидаз мийир-межер лугьун лазим я. Фу — чи  уьмуьр, хуьрекрин агъа, са куьнивни  эвез тежедай затI… Фаз гьуьрметун-им чи суфра берекатлу ийизвай  зегьметчийризни  гьамиша гьуьрмет авун я…

Инал зи рикIел жувахъ галаз санал кIвалахзавай яшлу ва тежрибалу журналист, муаллим Мердали Жалилова вичин же­гьил вахтара кхьей мани хквезва­:

Фу чрадайдан мани

Таза, лацу фу чими

Чрада за, чрада.

Къуй садрани ризкьи куь

Эксик тахьуй суфрадал.

Жуван кардик жизви кьван

Кутуна хьуй рехне за,

Къуй, цаву заз гурай къван,

Къурай халкьдин тегьне зал.

Фу недайла, хъвехъ ацIуз,

Шад ийида къужа за,

Къари хьран рехъ атIуз,

Хутадач мад гужа за.

КIубан жеда кьуьзуьбур,

Нез тIунутIни шуьре зи.

Хкягъ рикIиз кIанибур

Къалажрикай куьне зи!

Лугьузвач за буш гафар,

Худ гуда за пичериз.

Кишмиш хьтин, чрай фар

Къведа мад куь кIвалериз.

Припев:

Хемирдин ни галай фу,

Яру перем алай фу,

Къачу, дустар, дадмиша,

Куьн паталди чрай фу!

Фу хуьх, дадмиша, артмиша, ризкьи гьасилзавай вирибуруз гьуьрмет ийин гьамиша!..

Марьям Магьамдалиева