(Эвел — 41-нумрада)

 Су́ратуль-Бакъарати»

2-сура: «Кал»

Бисмилля́гьи ррагьма́ни ррагьи́м!

(Аллагьдин тIварцIелди — Мергьяматлудан, Регьимлудан!)

1. «Алиф, лям, мим» — и гьарфар ва маса кьилди­ гьарфарни сурайрин сифте кьиле ава. Абура Къуръан мужизат тирвилин ишара ава. Дугъриданни, Къуръан­далди вири мушрикьрихъ [галаз] бягьс чIу­гу­на (гьуьжет кьуна) — ва абур адаз аксивализ ажуз хьана, ам гьа чпиз чизвай араб гьарфарикай ибарат ятIани. Арабар­ ам хьтинди гъунал вири ажуз хьунин карди, абур инсанрикай виридалайни фасагьатлу ксар тиртIани, гьакъикъатда, Къуръ­ан Аллагьдин патай вагьй тирди субутзава!
2. А Къуръан ам азим (зурба) ктаб я, са шакни алач ам Аллагьдин патай тирди, дуьз туш адан патахъай сада кьванни шаклувална — адан ачухвиляй (баянлувиляй). Адакай менфят къачуда (Аллагьди­хъай) кичIебуру хийирлу илимдалди ва диндар амалдалди. Гьабур я Аллагьди­хъай кичIевалзавайбур ва Адан гьуькуьмдиз (къанунриз) табийбур.
3. Гьабур я инанмишвалзавайбур (иман гъанвайбур) «гъайбдихъ» — абур са гьиссеривай, акьулдивай кьатIуз тежедай­ (вилерикай чуьнуьх тир) шейэр я, вучиз­ лагьайтIа, абур анжах Аллагьдин патай­ вагьйдалди чир жезвай крар я, месела, малаикрихъ иман гъун ва Женнетдихъ­, Жегьеннемдихъ ва гьакI маса­ крарихъ, чпикай Аллагьди хабар ганвай ва я Аллагьдин расулди хабар ганвай. (Иман умуми келима я виче Аллагьдихъ, Адан малаик­рихъ, Адан ктаб­рихъ, Адан расул­рихъ, Эхиримжи Йикъахъ, кьадар-кьисметдихъ адан хъсанвилер ва писви­лерихъ инанмишвалун кIватIнавай. А инанмишвал — тес­­тикьарун гафаралдини амалдалди:­ ри­кIелди, мецелди ва бедендалди). Гьабур­ я, чпи «гъайбдихъ» иман гъанваз, кпIар ада ийизвайбур чпин вахтара ва дуьз къайдада — Аллагьди Вичин Пайгъамбардиз шариатда тайинарнавай жуьреда. Гьабур я Чна чпиз багъишнавай малдикай (паярикай) харжзавайбур, чпин малдилай важиб­лу ва гуьгьуьллу (сунна) садакьаяр гуз.
4. Ва гьабур я чпи инанмишвалзайбур ваз, эй расул, авудна ракъурнавай Къуръандихъ ва ваз авудна ракъурнавай гьикматдихъ (камаллувилихъ — Суннадихъ), валай виликни авудна ракъурнавай вири ктабрихъ — Таврат, Инжил ва гъейрибур. Инанмишвалзава абуру кьиникьилай гуьгъуьнай къвезвай уьмуьрдин (Эхиратдин) Макандихъ, ана авай гьахъ-гьисабдихъ ва эвездихъ, чпин рикIералди инанмишвална ва чпин мецерални, бедендрални­ загьир (ачух) хьана. Инал Эхиримжи Югъ кьетIендиз (рикIел гъана) къалурнава, ву­чиз лагьайтIа, адахъ иман гъун виридалай зурба крарикай я — тIеатар кьилиз акъудуниз ва гьарам (къадагъа) крарикай яргъа хьуниз, жуван чандиз гьахъ-гьисаб авуниз гьевеслу ийидай.
5. Ахьтинбур, ахьтин сифетар (ерияр) авай ксар чпин Раббидин патай тир нурдал ала ва абур чпин Халикьдин, Дуьз рекьел Гъизвайдан, къаюмвилик ква. Гьабур я агалкьунар (ва бахтлувал) жедайбур — чпиз тIалабай шейэр вири жедай ва чеб катай крарин писвилерикай къутармиш жедай!
6. Гьакъикъатда, чпи ваз ви Раббидин патай авудна ракъурнавай вагьйдихъ кафирвалзавайбур (ам инкариз) такабурвализ ва зулум ийиз, — абуру иман гьич гъидач, вуна, эй расул, абуруз Аллагьдин азабдикай къурхуяр ва игьтиятвилин хабарар гайитIани, тагайтIани (абуруз тафават авач) — абуру чпин ба­тIулвилел терсвал ийизвайвиляй.
7. Аллагьди абурун рикIерал муьгьуьр эцигнава­ ва абурун япарал (ван хьунин гьиссерал), абу­рун вилерал (акунин гьиссерал) (кIевдай) перде­ авунва, абурун куфр себеб яз ва терсвал авуниз килигна, вични абуруз гьахъ чир (ачух) хьанвайдалай кьулухъ — гьавиляй Ада абуруз Дуьз рекьел гъунин куьмек гудач. Абуруз кIеви (чIехи) азаб жеда Жегьеннемдин цIа.
8. Ва ава инсанрин арада чеб шак­лувиле авайбур, муъминрин ва кафиррин арада кьве рикIин яз. Абур я мунафикьар — чпин мецералди «чна Аллагьдихъ ва Эхиримжи Йикъахъ инанмишвалнава» лугьуз, амма абур чпин рикIера тапархъанар я инанмишвал тийизвай.
9. Абуру чпин авамвиляй фикирзава чпи Аллагь ва иман гъанвайбур алдатмишзавай хьиз — загьирда иман къалуриз ва батIинда (къене, рикIе) куфр чуьнуьхиз. Амма гьакъикъатда абуру анжах чеб алдатмишзава, вучиз лагьайтIа, абурун алдатмишунин судур (нетижа) абурал чпел акси яз хквезва. Абурун авамвилин акьалтIайвиляй абуру а кар гьич гьиссни ийизвач, чпин рикIерин чIурувиляй.
10. Абурун рикIера (азар) шак ва чIу­рувал ава — ва гьавиляй абур гунагьри кьунва чпиз жаза важиблу ийиз­вай, Аллагьди абуруз шак мад артухарна, абуруз азиятлу (пис тIал гудай) жаза жеда, абуру таб яз кьуниз ва мунафикьвал авуниз килигна.
11. Ва абуруз насигьат гайила чпи чилел ийизвай чIурувилер […] акъвазарун патал (куфр, гунагьар, муъминрин сирер чукIурун ва кафиррихъ галаз дуствалун) абуру лугьузва, таб яз ва гьуьжетун яз: «Дугъриданни, анжах чун я дуьз(-вал) ийиз­вайбур».
12. Гьакъикъатда, абуру ийизвай крар, чпи дуьзвал яз гьисабзавай, — гьабур я гьа­къикъи чIуру крар, амма абуру чпин авамвиляй ва терсвиляй а кар гьиссзавач.
13. Лагьайла мунафикьриз: иман гъваш куьне — асгьабри иман гъанвайвал: инанмишвалун рикIелди, мецелди ва бедендин паяралди — абуру, бягьс кьаз, лугьузва: бес чна зайиф акьул ва фикир авайбуру инанмишвал авур жуьре инанмишвалдани — чунни абур сефигьвиле сад хьиз жедайвал!? Аллагьди абуруз жаваб хгана: дугъриданни, сефигьвал анжах са чпик квайди, абуруз чизвач гьич чеб авай гьал — гьам тирди ягъалмишвал ва зиянвал (хасаратвал).
14. А мунафикьри, чпел муъминар гьалтайла, лугьузва: чна инанмишвалнава Исламдихъ куьне хьиз ва абур хъфейла ва чпин куфрдин-башчийрин патав фейила, Аллагьдиз асивиле терсвалзавай — абуруз тестикьарзава чеб гьа куфрдин диндал алайди, чпи ам гадар тавунвайди, амма чпи муъминрикай ягьанатар ва месхера ийизвайди.
15. Аллагьди абурукай рахшандар ийида ва муьгьлетни хгуда — абурун ягъалмишвал, шаклувал ва кьве рикIин хьун мадни артух хьун патал, абуру муъминрикай рахшандар авунай жазани хгуда.

(КьатI ама)

Таржума авурди — диндин алим

Ямин гьажи Луткунви