Классик жуваз аквазвайди кIелзавайдазни жуваз хьиз акун патал, пешекарвилелди кхьена, къалуриз жедай касдиз лугьузва. Чи халкьдихъни ава ахьтин ксар. Абурукай сад чIехи шаир Етим Эмин я. «Гъиле кьуна, зав гвач лугьуз, ХупI кесибар канавачни?» Саки 140 йис идалай вилик шаирдин мецелай лагьанвай гафарай чаз къенин девирни аквазва. КIелзавайбуру Етим Эмин къени вичин шиирралди халкьдихъ галаз рахазвайди хьиз кьабулзава. Им анжах классикдиз хас ери я.
СтIал Сулейман. Чи халкьдин мад са кукIуш. Руьгьдай инкъилабдин векил. Нажмудин Самурский, Гьажибег Гьажибегов хьтин кьегьал рухваяр, квачир тахсирар кутуна, дустагъна, уьмуьрдивай магьрум авун эхиз тахьана, гьабурухъ рикI куз, чан гайи кас. Дагъустандин Кьил Сергей Меликован тапшуругъдалди алатай йисуз СтIал Сулейман дидедиз хьайидалай инихъ 155 йис тамам хьун сифте яз гьахьтин дережада аваз къейдна. Юбилейдин мярекатар, хайи республикадилай гъейри, Россиядин маса регионрани, къецепатан уьлквейрани кьиле тухвана. Шаирдин тIварцIихъ Махачкъалада, са шумуд сквер сад хъувуна, цIийикIа туькIуьр хъувунвай чIехи парк ачухна. Шак алачиз, ибур Сергей Меликован лайихлувилер я. Аферин вичиз!
Амма, вучиз ятIани, Дагъустандин эдебиятда сифте яз гьакьван надир эсерар (гьикаятда — «Риза», шииратда — «Зарбачи Гьасан» ва шиирралди кхьенвай «КьатI-кьатI авур зунжурар» роман) кхьей Алибег Фатагьован юбилей — 90 йис (1935-2025, кьейидалай кьулухъ) чи багъри «Лезги газетдин» рикIелай алатнавай хьиз я. Вучиз къени юбилярдин сур кьванни алай чка малумарзавач миллетдиз? Лезги миллетдиз, тарихдиз гузвай къимет гьа им яз кьун герек яни чна? Ваъ! Юбилярдиз лайихлу къиметни, гьуьрметни хьун лазим я.
Абдулашим Гьажимурадов
Редакциядин патай
Милли эдебият вилик тухуник акьалтIай чIехи пай кутунвай Алибег Фатагьов хьтин писателрин ирсинин гьакъиндай къайгъударвал авунай чна Абдулашим муаллимдиз сагърай лугьузва ва ада вичин чарче къарагъарнавай бязи месэлайрин патахъай баянар гуз кIанзава.
Сад лагьайди, авторди вичин чарче гъанвай рекъемри (1935-2025) алай йисуз Алибег Фатагьов кьейидалай кьулухъ 90 йис тамам жезвайди къалурзава. Адет хьанвайвал, Дагъустандин яшайишдин жуьреба-жуьре хилер вилик финик чIехи пай кутур векилрин юбилеяр абур кьейи ваъ, хайи йисар фикирда кьуна къейдзава. Вични — «0» рекъем галай юбилеяр. Малум тирвал, Алибег Фатагьов 1910-йисуз дидедиз хьана. Чи халкьдин кьегьал хва дидедиз хьайидалай инихъ цIи 115 йис тамам хьанва. Редакциядин медениятдинни эдебиятдин отделди гьар йисан эвел кьиляй лезги эдебиятдиз талукь план гьазурзавайди я. ИкI, ана цIинин йисан эхирдалди газетда, Алибег Фатагьов дидедиз хьайидалай инихъ 115 йис тамам хьунихъ галаз алакъалу яз, адан уьмуьрдин ва яратмишунрин рекьиз талукьарнавай макъала ва адан эсерар чап авун къейднава.
Чарчин авторди хабар кьун мумкин я: шаз СтIал Сулейманан «5» рекъем галай юбилей къейдна кьван. Вучиз Алибег Фатагьован юбилей къейддач? СтIал Сулейманан 155 йисан юбилей къейд авунин жигьетдай къарар республикадин Кьил Сергей Меликова кьабулнай. Гьавиляй гьахьтин дережада аваз къейдни авуна. Идалай гъейри, шаиррин, гьикаятчийрин юбилейриз талукь мярекатар тешкилун, ктабар чапдай акъудун «Лезги газетдин» ваъ, Дагъустандин писателрин союздин, Дагъустандин ктабрин чапханадин везифа я. Редакциядивай анжах теклифар гуз жеда.
Вучиз къени юбилярдин сур кьванни алай чка малумарзавач миллетдиз? — суал гузва Абдулашим муаллимди. Гьахълу суал я. Редакциядихъ авай малуматралди, Алибег Фатагьован сур алай чка тайинарун патал лезги интеллигенциядин векилар са шумуд сеферда алахъна. Мисал яз, — Ибрагьим Гьуьсейнов, Гьаким Къурбан, Исламудин Гьуьсейнов ва масабур. Амма абурун гьерекатрихъ нетижа хьанач. Якъин тирвал, Алибег Фатагьов Махачкъалада мусурманрин сурара кучукна. Анжах сур алай чка чизвач, я ам кучукунин мярекатда иштиракай ксарикай садани и месэладин гьакъиндай делилар тунвач.
