Пешедал рикI алайди

Игъирар. Ам Ахцегь райондин виридалайни эхиримжи хуьр тир. Гьавиляй адаз гагь Ихир, гагь Эхир лугьузва. Алай вахтунда анин тIвар са картадални аламач, гьукуматдин къарардалди анин агьалияр Къурушар, Мацар, КIурукIнар хуьрерин агьалийрихъ галаз санал Хасавюрт райондиз куьчарна, ина еке хуьр арадал атана.

Магьизар Агъаселимовна Игъира 1939-йисуз дидедиз хьана. Хуьре бегьем мектеб авачир. Яшайишдин шартIарни четинбур ­хьу­низ килигна, абурун хизан Ахцегьиз куьч хьана.

1-7-классар ада Ахцегьа кIелна. Ина чирвилер къачузвай чIавуз адаз урус чIални литература — Родонская-Мирзоева Мария Дмитриевнади, математикадин тарсар Вера Архиповна Халикьовади гана. И жегьил рушар Дагьустандиз Урусатдай атанвайбур тир. Чпин чирвилер, рикIерин чимивал ва тежриба хуьрерин аялриз багъишай абуру халисан игитвал къалурнай.

Магьизаран рикIелай къени абур, гайи тарсар, тербия, чирвилер алатзавач. Сифте яз аялриз Пушкинакай, Лермонтовакай ва маса классикрикай авур суьгьбетар гьамишалугъ яз рикIел алама, абуру адаз эдебият кIанарна. Руша вичиз и пеше (муаллимвал) аял чIавалай хкянай.

1958-йисуз абурун хизан Хасавюрт райондин Къурушрин хуьруьз куьч хьана. Руша цIийи хуьруьн школа хъсан къиметар аваз куьтягьна. 1960-йисуз Магьизаран мурад кьилиз акъатна — адакай ДГПИ-дин филологиядин факультетдин студентка хьана.

Чирвилерал гзаф рикI алай дагъви руша 1965-йисуз институт агалкьунралди куьтягьна, хайи хуьре муаллимвилин кIвалах башламишна.

“Аялриз тарс гун, абуруз предмет чир хьун патал муаллимдиз вичизни гзаф чирви­лер хьана кIанда”, — лугьузва Магьизар Агъа­селимовнади. Гьавиляй ада датIана ­вичин  чирвилер хкажзава, предметдиз талукь журналар кIелзава. Магьизар Агъасе­ли­мовнади сифтени-сифте вичи тарсар гузвай аялриз къулай шартIар яратмишун патал школада урус чIалан кабинет кардик кутуна, ТСО-яр, таблицаяр, цлан газетар, чIехи классикрин шикилар алай стендар туь­кIуьрна.

1975-йисуз  Магьизар Агъаселимовнадин хизан Хасавюрт шегьердиз куьч хьана. Вичин кIвалах ина 3-нумрадин мектебда давамарай адан тежриба акур урус чIаланни литературадин муаллимри ам чпин методикадин тешкилатдин регьбервиле хкяна.

Муаллимди вичин кIва­лахда чирвилер ва тербия гунин кIвенкIве­чи тежриба ишлемиш­на­, тухузвай тарсар лекцийриз, семинарриз, конкурсриз,  конференцийриз, элкъвей столриз, адетдинди тушир тарсариз элкъуьрна. Ада школада сифте яз литературадин межлисар, КВН-ар, конкурсар тухуз хьана. Аялриз­ вичин­ предметар (урус чIални, литература) кIа­нар­на. Магьизар Агъаселимовнадин аялри­ республикада урус литературадай кьиле ту­хуз­вай олимпиадайра сад лагьай чкаяр кьуна­­.

Заз чиз, муаллимдин пешедин машгьурвал, адаз ийизвай гьуьрмет садрани агъуз аватдач. Муаллимдин тIвар ада тарс гайи аял­рин рикIера эбеди яз амукьда.

Гьакъикъатдани, Магьизаракай  адахъ галаз кIвалахай юлдашар, къуни-къуншияр, ада тарс гайи аялар разивилелди рахазва. Ам кьилин дережа авай муаллим я. Муаллим ва  классдин руководитель яз кIвалахза­вай йисара, ада са шумуд несилдиз чирвилер гана, уьмуьрдин шегьредал акъудна.

Лугьун лазим я хьи, Магьизар Агъаселимовна Игъиррин хуьре кьилин образование къачур сад лагьай дишегьли я.

Вичин уьмуьрдин юлдаш Эскеров Бедрединахъ галаз санал абуру хъсан хизан ара­дал гъана. Веледриз кьилин образование га­на. Алай вахтунда вирида гьукуматдин идарайра кIвалахзава. Руш Наримади Тюмен­дин областдин Когалым шегьерда, ингилис чIалан муаллим яз, дидедин пеше давамарзава. ЧIехи гада Марата “Газпромда” отделдин начальниквиле кIвалахзава. ГъвечIи хва — Далгат — карчи я. Абурухъ чпин туькIвей хи­занар ава.

Яргъал йисарин бегьерлу зегьметдай адаз “РФ-дин умуми образованидин гьуьрметлу работник”, “РД-дин образованидин отличник”,  “В.И. Ленинан 100 йис” медаль ва гзаф кьадар грамотаяр ганва.

2012-йисуз пенсиядиз экъечIай муаллимдин 82 йис ятIани, адаз секинвал чидач, вичин тарсар кIвале авай хтулриз гузва.

5-октябрь муаллимрин сувар ва Магьизар Агъаселимовна хайи югъни я. Чна адаз и ва­къиаяр виликамаз мубаракзава. Къуй адахъ чандин сагъвал, яргъи уьмуьр, рикIин се­кинвал хьурай!

Ася  Абасова-Гьафизова,

образованидин отличник,

Хасавюрт шегьер