Гьайиф хьи, вири патарихъай вилик фенвай — инсанрилай космос муьтIуьгъариз ва алемдин бязи сирерай кьил акъудиз алакьнавай чи девирда яшар тамам тахьанвай аялрин месэлаяр хцибур яз амукьзава…
Идан себебни чIехи пай дуьшуьшра — диде-бубади ички (бязи хизанра — тиряк) ишлемишун, чпин аялар таъминарун патал зегьмет чIугваз такIан хьун ва диде-бубавилин везифаяр намуслудаказ кьилиз акъудунин жигьетдай жемиятдин вилик жаваб гуз кIан тахьун я. Яшайишдин жигьетдай чIуру гьалда авай хизанрин месэлайри хьиз, яшар тамам тахьанвай аялри тахсиркарвилер авуни, абуру ички хъуни, тиряк (ва абур квай затIар) ишлемишуни жемиятдик къалабулух кутун лазим я. Диде-бубадин гуьзчивиликай хкатнавай аялрал алверзавай дуьшуьшарни кими туш. Абурун чIехи пай тахсиркарвилин карчивилел машгъул жезвай бандитрин къурбандар жезва. Давамарунин лазимвал авани?.. Ибур фадлай якъин хьанвай месэлаяр я. Амма виридалайни мусибатдин кIвалах ам жеда хьи, эгер и гьерекатар чна жемиятда тестикь хьанвай къайда, гьакъикъат яз кьабулайтIа, и месэлаяр арадай акъудун патал серенжемар кьабул тавуртIа…
Статистикадин делилралди, 2021-йисан эвел кьилерай Россияда етим ва диде-бубайрин къаюмвиликай хкатнавай аялрин кьадар 406 агъзур я. Куьне садра фикир це: саки 60 процент дуьшуьшра диде-буба чпин ихтияррикай магьрум авунихъ ва ихтиярар сергьятламишунихъ галаз алакъалу я. Анжах 24 процент — дидедикай ва я бубадикай (ва я кьведакайни) магьрум хьунихъ галаз. Гьайиф къвезвай кар мадни ам я хьи, четин месэлаяр авайди чаз чизва, амма абур гьялун патал чалишмиш жезвай ксар тIимил ава. Шаксуз, етимрин, диде-бубадин къаюмвиликай хкатнавай аялрин месэлаяр кьилди-кьилихъ гьялиз жедач. Яшар тамам тахьанвай аялрин ихтиярар хуьнал машгъул тир къурулушри саналди ва сих алакъада аваз зегьмет чIугуни хъсан нетижаяр гуда. Анжах виридан къуватар сад авуналди и месэладал кIукI гъиз жеда. Амма сифте нубатда и кар жувалай башламишна кIанда: къе чун секиндиз акъвазайтIа, пака гьалар генани пайгардикай хкатда.
Эмилия Адилханова,
ДГУ-дин журналистикадин отделенидин
3-курсунин студентка
