Дагъустандин мектебра авай столовойра, нагъд пул ишлемиш тавуна, гьахъ-гьисабар ийидай къайда кардик кутаз кIанзава. Идакай Россиядин Банкунин Кьиблепатан кьилин управленидин начальник Евгений Эберенца хабар гана. Адан гафаралди, алай вахтунда республикадин анжах 3 процент школайра аялриз ихьтин мумкинвал ава.
«Чи вилик квай месэла финансрин рекьяй ийизвай къуллугърикай вирибурувай менфят къачуз жедай шартIар тешкилуникай ибарат я. Гьаниз килигна, мектебрин тIуьнар гузвай чкайра, нагъд пул галачиз, гьахъ-гьисабар ийидай къайда ишлемишдай шартIар жезмай кьван гзаф чкайра тешкилна, и кIвалахдик гьерекат кутуна кIанда. ГьакIни ихьтин къурулушар базарра ва мекерайра гегьеншарна кIанда. Алай вахтунда банкарин картаяр кьабулиз жедай тадаракралди таъминарнавай алишверишдин чкайрин кьадар анжах 4,2 процентдиз барабар я», — къейдна управленидин регьберди.
Санлай къачурла, Центробанкдин делилралди, йисан сад лагьай кварталдин делилралди, Дагъустандин мулкунал алай банкоматрин ва терминалрин кьадар тахминан 18 агъзурдаз барабар тир. МасакIа лагьайтIа, республикадин гьар са агъзур агьалидал юкьван гьисабдалди ихьтин 5 тадарак гьалтзава.
* * *
Россиядин мектебра алишверишдин (вендингдин) автоматар эцигун ва абурай аялривай тIуьнар маса къачуз жедай шартIар арадал гъунин проект гьазурзава алишверишдин автоматрин операторрин союзди (СОТА). И рекье асул фикир сагълам, хатасузвилин вири истемишунриз жаваб гузвай, гьа са вахтунда аялар патал дадлу тIуьнриз гудайвал я, гъавурда твазва тешкилатдин векилди.
Вендингдин аппаратар мектебра кардик кутун гележег авай месэла я, гьисабзава СОТА-дин правленидин член Александр Шулакова. Адан гафаралди, пешекарри исятда тамам йикъан мектебра аялриз тIуьнар гунин кIвалах дуьздаказ тешкилунин месэладал кIвалахзава ва и рекье абур важиблу месэладал гьалтнава — вини дережадин сагълам тIуьнар жагъурун четин кардиз элкъвенва.
«Чи проектди мектебра кIелзавай аялрин арада сагълам тIуьнрин культура арадал гъизва, гьикI лагьайтIа, ерилу ва хатасуз тIуьнрик абурун тIем акакьда, — къейдзава пешекарди. — Амма и кар патал чаз сагълам тIуьнар гьазурзавай ксарин куьмек, гьакIни абур маса гудай чкаяр герек жеда».
Пешекарри гьисабзавайвал, автоматрай менфятлу тIуьнар маса гуни аялри незвай хаталу ширинлухар ишлемишун тIимилардай, идалди абур кьадардилай яцIу хьунин, маса азарар арадал атунин хаталувилин вилик пад кьадай мумкинвал гуда. ГьакIни аялривай мектебрин буфетра, яргъал учирра акъваз тавуна, гьакIни столовой агалнавай вахтундани недай шей къачуз жеда, гьисабзава Шулакова.
Лагьана кIанда хьи, мектебрин бинедаллаз сагълам тIуьнрин автоматрин къурулуш арадал гъунин фикирдин тереф РФ-дин просвещенидин министерстводи хвена. Идаради гьакIни метягьдал махсус QR-кодар эцигун теклифзава — абурун куьмекдалди аялривай продуктрин кфетлувал ва адак квай шейэр чириз жеда.
Амина Муслимова
