(Эвел — 2023-йисан 45-50-нумрайра, 2024-йисан 2-9, 14-15, 19-20, 22-33, 35-40, 47, 48-нумрайра, 2025-йисан 2, 7, 13-15, 17-19, 21-24, 27, 31-34-нумрайра)
ГъвечIи лишан №131
Мегьти (Магьди) загьир хьун
Гила аль-Магьдидиз талукьбур хьун мумкин тир гьадисрин десте къвезва
- Аишади, иманлуйрин дидеди (къуй адалай Аллагь рази хьурай), агакьарнавайвал, ада лагьана: «Аллагьдин Расул (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) ахварик квайла, юзана ва чна адавай хабар кьуна: «Я Аллагьдин Расул. Вуна ахварик квай чIавуз виликдай садрани тавур хьтин кар авуна». Ада жаваб гана (мана):
«Ажеб кар я — зи уьмметдай бязи инсанар рекье гьатда физ КIвалел1 къурейшвийрикай са итим патал — вич а КIвале чуьнуьх хьанвай хуьнуьх яз. Та абур баябан чуьлдив агакьайла, чил пад хьана, чили абур вири туькьуьнда къенез»2.
Чна лагьана: «Я Аллагьдин Расул. Рекьи гьар жуьредин инсанар кIватIзава эхир». Ада жаваб хгана:
«Эхь, абурун арада жеда: вичин кар ачухдиз чиз, ам паталди къастуналди физвайди; ва мажбур тирди; ва гьакI рекье авай касни. Ва абур вири са телеф хьуналди телеф жеда, амма абурал Аллагьди чпин ниятриз килигна чан хкида3»4.
Яни и кьушундихъ са телефвал жеда — чил абурун виридан кIвачерин кIаник кьве патал пай жеда ва абур чилин къенез аватда. Амма Къияматдин юкъуз Аллагьдин вилик абурухъ гьар жуьредин гьалар жеда — сад Женнетдиз фида, муькуьди — Жегьеннемдиз, абурун крарилайни ниятрилай аслу яз.
- Абу Гьурейра асгьабди (къуй адалай Аллагь рази хьурай) агакьарнавайвал, Аллагьдин Расулди (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) лагьана (мана):
«Са итимдиз «байгьат» (кьин) гуда (Кябедин) «рукнудин» ва «макъамдин» арада. Кябедин паквал анжах адан агьалийри чIурда. Абуру ам (къадагъаяр чIурна) чпиз гьалал авурла, — бес хабар хкьамир (вуна) арабар телеф хьуникай. Ахпа къведа «гьабашавияр» ва абуру ам михьиз харапI ийида, вичелай гуьгъуьниз мад гьич садрани цIийиз эхциг тийидай. Гьабур я адан хазинаяр акъудна вахчудайбур»5.
- Абу Гьурейра асгьабди (къуй адалай Аллагь рази хьурай) агакьарнавайвал, Пайгъамбарди (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) лагьана (мана):
«ГьикI жеда куьн, Марьяман хва (Иса) куь арада эвичIайла ва куь имам (халифа) квекай яз хьайила?!»6.
Чна винидихъ гъайи Жабир асгьабди (къуй адалай Аллагь рази хьурай) агакьарай 5-нумрадин гьадисдал асаслу яз, ина гьалтзавай «имам» гафуни аль-Магьди Мугьаммад ибн Абдуллагь лишанламишзава.
- Жабир Ибн Абдулла асгьабди (къуй абурулай кьведалайни Аллагь рази хьурай) агакьарнавайвал, Аллагьдин Расулди (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) лагьана (мана):
«Зи уьмметда Гьахъвал патал женг тухудай инсанрин десте хьун давам жеда ва абур Къияматдин югъ къведалди гъалибчияр яз амукьда. Бес Марьяман хва Иса эвичIда ва абурун амирди лугьуда: «Ша, чахъ галаз капI ая (имам яз)». Ада лугьуда: «Ваъ, гьакъикъатда, квекай садбур масадбур патал амирар я», — Аллагьдин патай и уьмметдиз авунвай гьуьрмет яз7»8.
Инани аль-Магьдидикай ихтилат физва — капI ийидай чIавуз абурун имам тир.
Исади (Аллагьдин патай салам хьурай вичиз) аль-Магьдидин кьулухъ капI авуни аль-Магьди Исадилай (Аллагьдин патай салам хьуй вичиз) хъсанди (вине, артух лайихлу) тирди къалурзавач. Мугьаммад Пайгъамбарди (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) начагъ тир чIавуз (рекьидалди вилик) Абу Бакран кьулухъ капI авуна, ада гьакIни Абдуррагьман ибн Ауфан кьулухъни капI авуна. Исади (Аллагьдин патай салам хьуй вичиз) Мугьаммадан (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) уьмметдай тир касдин кьулухъ капI ийида, вич Мугьаммадан (Аллагьдин салават ва салам хьурай вичиз) рекьяй физвайди ва адан Шариатдал асаслу хьана, регьбервал гузвайди тирди къалурун патал. Идалай кьулухъ аль-Магьди Исадин регьбервилик жеда ва адакай адан аскеррикай сад жеда.
_______________________
1 Яни Кябедал.
2 Яни чил кьве патал пай жеда ва абур адан кIаник акатда.
3 Яни Аллагьди абурал, абурун ниятар фикирда кьуна, чан хкида.
4 Гьадис аль-Бухарийди, 4/284, 85 ва Муслима, №2884, гъана.
5 Гьадис Агьмада якъин иснад галаз гъана.
6 Аль-Бухарий, 6/358, Муслим, 2/193.
7 Аллагьди, Иса ибн Марьям (Аллагьдин патай салам хьурай вичиз) Исламдин уьмметдин векилрикай садан кьулухъ капI ийидайди яз авуналди, Мугьаммадан (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) гьуьрмет ийида.
8 Гьадис Агьмада — «аль-Муснад»-да, 3/384 ва Муслима, 2/193, гъана.
Гьазурайди — диндин алим
Ямин Мегьамедов
