Шаз Россиядин Президент Владимир Путинан Указдалди тамам тушир мо­билизация малумарай гьа пакагьан юкъуз Мегьарамдхуьруьн райондин военкоматдин гьаятда хейлин итимар кIватI хьана. Абур Украинада тухузвай махсус серенжемда гуьгьуьллудаказ иштирак ийиз гьазурбур тир. Гуьгъуьнин йикъарани гуьгьуьллуяр къвез-хъфена. Инал зи фи­кирдиз алатай йисарин са месэла хтайла, къейд ийиз кIанзава: райондин жегьилар военный къуллугъдал рикI алай ватанпересар я. Вилик йисара, чи республикадай армиядиз эверзавайбурун кьадар сергьятламишнавайла, абур уьлкведин маса регионриз са мурад аваз физвай: армиядиз фин патал. Ам­ма а чIавуз чи кьушунри дяведин гьере­катра иштиракзавачир. Гила лагьай­тIа, тек-бир дуьшуьшар ятIани, гьайиф хьи, Украинадай туькьуьл хабарар агакьзава. Чна райондин военный комиссар, запасда авай подполковник  Эльман  Гьажиевахъ  галаз суьгьбетна.

• Эльман Рафикович, тамам тушир мобилизация районда гьикI кьиле фена, шумуд касдиз эвернава? И карди райондин экономикадиз гьикI таъ­сирда?

— Шумуд касдиз эвернаватIа, за лугьудач. Чи райондай фагьум-фикирна, авай гьалар хъсандиз чизвай райондин регьбер Фарид Загьидинович кьиле аваз, армиядиз рекье твазвай гьар са кас вири патарихъай ахтармишна тухванвайди я. Экономикадиз зарар жедач. Хизанрин ду­ланажагъ агъуз аватдач: военный мах­сус серенжемда иштиракзавайбуруз хъсан мажибар, хизанриз, диде-бубайриз районди, республикади куьмекар, кьезилвилер гузва.

• Дидедин рикI цацарал жезва, гьелбетда, телефондал вил алаз, вичин баладин ширин сес япарихъ мад сеферда мус галукьдатIа лугьуз.

— Дидедин рикI гьахьтин назик затI я. Ам маса гьич са куьнивни гекъигиз же­дач. Заз чизва, махсус серенжемдиз фидайла, рухвайри чпин дидейриз лагьа­на: “Закай са фикирни ийимир, заз са затIни жедач. Зун сагъ-саламатдиз хкведа”. Къуй Аллагьди вири чи рухва­яр, Ва­тандин вилик чпин буржи гъалибвилелди кьилиз акъудна, сагъ-саламатдиз, баркалла кьилеллаз дидейрин, чпин хи­занрин, веледрин патав ахгакьаррай!

• Мобилизациядикай ва я плановый призывдикай артух хуш авачирбурухъ галаз Куьне гьихьтин кIвалах тухузва?

— Армияда къуллугъуникай катзавай, и рекьяй законар чIурзавай, жавабдарвилиз чIугвазвай призывникар авач. Ватандин вилик буржи кьилиз акъудзавай чи райондин жегьилрин ва диде-бубайрин рикIера заз, наразивилер авачиз, михьи фикирар халкьни государство сад тирвилин гьиссер хьана кIанзава. Абурухъ галаз тухузвай кIвалахдикай рахай­тIа, чна, соцсетра кхьизвайвал, бязи шегьерра хьиз, законар хуьдай органривай куьмек тIалабзавач. Эгер акI ийиз хьайи­тIа, гьукумдинни агьалийрин арада авай ихтибарвилин алакъайриз зарар, герек авачир куьчедин рахунриз рехъ ачух жеда. Жегьилдин диде-бубадихъ, мукьва-кьилийрихъ галаз гъавурдик кутунин суьгьбетзава.

Идалайни гъейри, заз мадни къейд ийиз кIанзава хьи, чи райондин жегьилриз Ватан хуьдайбурун пеше хуш я. Армияда сифтегьан зур йисуз аскервиле къуллугъна, ахпа контрактар кутIунна, къуллугъ уьмуьрлух пеше яз давамарзавайбурун, гуьгъуьнлай офицерар жезвайбурун кьадар тIимил туш. Эхиримжи гьар йисуз военкоматди райондай школаяр куьтягьнавай 18-25 касдив агакьна военный вузриз рекье твазва.

• Гьар йисуз — гьакьван?

— Эхь. Военный институтра гьар йисуз чIехи конкурсар жезва. Анриз кIелиз физвайбур школада хъсан чирвилер къачунвайбур я. Алай вахтунда чи райондай тир капитанри, майорри, подполковникри, ротайрин, батальонрин командирар яз, Украинада тухузвай махсус серенжемда игитвилелди иштиракзава. Заз хабар авайвал, са жегьил подполковник къуллугъдин рекьяй хъсандиз вилик физва. Ам полкунин командирдин везифаяр тамамарзавайдан къуллугъдал эцигнава. Адан хурудал женгинин орденарни медалар ала.

Призывдин комиссиядал эвернавайдаз ингье чна гузвай сад лагьай ­су­ал: “Ваз армияда къуллугъ ийиз кIан­­за­вани, авачни”? Адет яз, суалдиз ихьтин жавабар гузва: “Зи чIехи буба Ватандин ЧIехи дяведин иштиракчи я, гила Ватан нацистрикай хуьдай нубат зиди, чи несилдинди я”, “Зи буба танкист я, зун танкарин кьушундиз рекье тур”. “Заз ракетайрин кьушунра къуллугъиз кIан­зава”.

• Дяведин гьерекатар авай чкадиз чпин хушуналди физ кIанзавайбур гзаф авани?

— Мобилизация авунвайбурун чIехи пай чпин хушуналди рекье тунвайбур я лагьайтIа, зун гъалатI жедач. Гьеле воен­ный махсус серенжем башламишдалди­ вилик чи райондай контрактдин бине­дал­лаз армияда къуллугъун патал гьар йисуз итимар физ хьана. Абуру контрактар­ мад ва мад давамарзава. Абурукай гила лигим хьанвай, тежрибалу женгчияр хьанва. Армиядиз фидалди, спортдал машгъул хьайи чи жегьилрикай гзафбур разведчикар я. Абур,  цIая­райни вацIарай экъечIайбур я лугьуз, тари­фарзавай ­къецепатан уьлквейрин гьар гьихьтин хьайитIани легионерриз жуьрэтлувилелди лайихлу жаваб гуз алакьдайбур я.

За квез ихьтин са мисал гъида. Бязи хуьрерай са хизандай кьвед-пуд стхади   махсус серенжемдив эгечIай сифте йикъалай ана чпин хушуналди иштиракзава. Гьар юкъуз чпин уьмуьр ва сагъ-саламатвал хаталувилик кутуналди, чIе­хи тежриба кIватIнавай, викIегь, акьул­лу разведчикар я абур.

• Бязибурувай гагь-гагь ванер къведа, гуя чIехи чиновникри, девлетлуйри чпин гадаяр армиядиз эверуникай, мобилизациядикай хкудзава лу­гьуз. И жигьетдай республикадин регьбер Сергей Меликова гьикI туьнтдиз тагьки­марнайтIа, интернетдай виридаз акуна.

— Ихьтин дуьшуьшра республикадин Кьил туьнт хьун гъавурда акьадай кар я. Чпин рухваяр военный махсус серенжемдиз тефена кIанзавай чиновникар, белки, са гьина ятIани ава жеди. Амма чи районда чпин рухваяр гуьгьуьллудаказ махсус серенжемдиз фенвай чиновникар авазва. Бес гьикI? Душман пехъи, ягьсуз хьанвайла, къулан патав секиндиз ацукьдани?!

Абдулафис Исмаилов