Хуьруьн куьчеяр, къир цана, туькIуьрзава лагьай хабар Мегьарамдхуьруьн райондин Хтун-Къазмайрин жемятдин арада са хъсан вакъиадикай шад муштулух хьиз чкIана. Сифте йикъара хуьре-кIвале, «телефонрани» (хабардарвилин къе виридалайни, гьатта телевизордилайни машгьур чешме) авай ихтилат гьа «куьчейра асфальт цазва» тир. Хуьруьнвийривай заз ван атайвал, пуд-кьуд куьче къир цана, аваданламишда. Чпин гуьгьуьлар хкаж хьайи и йикъара хтунвийри райондин кьилелай разивилин гафарни лугьузвай.
Рехъ-куьче авачир хуьр, рак-дакIар квачир кIвал жедайди туш. Хуьруьн аваданламишнавай, къулай куьчеяр Женнетдин савкьатар туш, инсандин уьмуьрдин игьтияж, дуьньядин виликди фенвай уьлквейра гьеле виш йисар идалай вилик менфят къачузвай адетдин яшайишдин къулайвал я. Муьшкуьрдин хуьрера къенин йикъалди туькIвей куьчеяр тахьун?
Маса патахъай лагьайтIа, марфар, живер хьайила, къекъвез тежедай гьалда кьар жез хьайи куьче шегьредиз элкъуьрун зурба кар я. Са затIни алачир чкадал къе хуьре 1,2 км мензилдин куьчейра къир цанва. Шадвал гьикI ийидач!
КьетIендиз къейд ийиз кIанзава: и месэла гьялдай мумкинвал яратмишайди Красноярск шегьерда карчивилел машгъул хуьруьнви Руслан Сабирович Талибов я. Адан чалишмишвал хьаначиртIа, къе Хтунрин куьчедиз къир аквадачир.
— Пуд йис вилик Руслан Сабировича лагьанай хьи, хсуси такьатрихъ вичин кIвалин виликай физвай рехъ, къир цана, туькIуьрдай фикир ава, — ихтилатзава Тагьихуьруьн-Къазмайрин муниципалитетдин регьбер Марат Эмирова. — Веревирдер авурла, чун республикада кардик квай «Чкайрилай теклифрин тереф хуьн» программадикай менфят къачудай фикирдал атана. Гьа чIавалай инихъ чна и месэла гьялзава. Им жемятдин иштираквал аваз хуьр, шегьер аваданламишунин, яшайишдин месэлаяр государстводин куьмекдалди гьялдай хъсан такьат я. Жемятдиз менфятлу тайин проект кьилиз акъудун патал эвелни-эвел кIанзавайди а проектдин къиметдин 15-20 процент кьилдин ксарин такьатар хьун я. Амай пул региондин, райондин бюджетрай ва бюджетдинбур тушир субсидияр жезва. Руслан Сабировича 1,5 миллион манат гана. Бюджетдай чара авур пуларни кваз 8,6 миллион манат кIватI хьана. И такьатрихъ 1,2 километр рехъ, къир цана, туькIуьриз алакьна. Ада, «Электросетрихъ» галаз меслят авуна, хуьруьн и куьчейра вичин такьатрихъ экверни цIийи хъийида лугьузва. Руслан Сабировича икьван чIавалди хуьруьн юкьвал къунши хуьрерани авачир хьтин гужлу, алай аямдин трансформатор къачуна эцигнава. Хуьруьз вичивай жедай куьмекар гузвай касдиз чухсагъул.
Рекьер туькIуьрунин карда иштиракай виридаз жемятди аферин лугьузва. Хуьруьн халис ватанперес, яргъал шегьерда лезги халкьдин хъсан хесетар, бажарагъ къалуриз, крар бажармишзавай Руслан Сабирович Талибоваз кьетIендаказ баркалла лугьузва.
Эхиримжи 20-30 йисан девирда ина тахьай хьтин и кар, гьелбетда, къейд авуниз лайихлуди, лишанлуди я.
Амма хуьруьн жемятди, школадиз физвай аялрин диде-бубайри гьисабзава хьи, яшайишдин и жуьредин къулайвилер гьикьван герек ятIани, акьалтзавай несилдин, халкьдин гележег тир аялрин сагъламвал, абуруз тербия ва чирвилер гун сифте чкадал ала. Жемятдик секинсузвал кутазвайди хуьре алай аямдин истемишунриз жаваб гудай школа, спортдал машгъул жедай чка, гьич тахьайтIа, футбол къугъвадай са гъвечIи майдан тахьун ва ихьтин маса «куьлуь-шуьлуьяр» я.
Амма и месэлади вичикай кьилди рахун истемишзава.Тагьирхуьруьн-Къазмайрин муниципалитетдик акатзавай кьве хуьрени школайрин месэла хцидаказ акъвазнава. Ам «Чкайрилай теклифрин тереф хуьн» программадин куьмекдалди гьялиз жедайди хьиз аквазвач. Вучиз? Билбилхуьруьн-Къазмайрал и хуьруьнви ватанперес, бизнесмен ва меценат Фридон Шагьпазова вичин такьатрихъ эцигай ва эцигна куьтягьиз тахьай школадин пашман тарихдикай вири Россиядиз хабар ава. И кар акур маса карчийри еке пулар герек «Кьилди ксарин теклифрик» кьил кутада лугьузвани куьне?
Гьайиф къведай кар ам я хьи, гьукум, ихтиярар гъиле авай бязи гьакимар и кьве хуьре школаяр эцигунин ашкъи-гьевесдив ацIанва лугьуз жедач.
Абдулафис Исмаилов
