Ризкьидиз гьуьрмет ая!

Зи вилик 7-декабрдиз акъатай “Лезги газетдин” 49-нумрадин 8-чина чапнавай Х.Кьасумован “Къадирлудаказ эгечIин” макъала ква. Ам за са шумуд­ сеферда кIелна. Редакциядин патайни фан гьакъиндай ганвай къейдер вижевайбур я. Фахъ галаз  къадирсуз  эгечIун инсанвал туш, вагьшивал я. Заз а ма­къалада фан гьакъиндай авай мисалар зи са шумуд  мисалдалди алава хъийиз кIанзава.

За 1947-1951-йисара Дербентдин педучилищеда кIелзавайла, чаз суткада зур кило фу талондай гуз­вай. Амни гьажикIадин гъуьруькай чранвай, ламу запундин кIа­луб­диз ухшар. Студентрин столовойда, борщ я лугьуз, винел са тIи­мил набататрин ягълу алай, келемрин яд тIуьниз мажбур жедай. Гьа фу сутка­да кьенятзавай. 1948-йисуз талонар акъвазарайла, чи гьалар мадни чIур хьана. Фахъ яргъи учирар жедай, чаз — студентриз учирда акъваздай вахт авачир. Йисар тухдалди недай фахъ тамарзлу яз фенай, ятIани чна кIе­лунриз бушвал авуначир.

За ЦIийи хуьруьн школада кIва­лах­завай. Нисинин тIуьн “Комсомольский” совхоздин столовойда нез­вай. Анин заведующий дяведин иштиракчи рагьметлу Бабаев Надир тир.

Са сеферда зун аниз фейила, ада заз “Ваз вуч хьанатIа лугьудани, муал­лим?” гафарилай башламишна, икI лагьана:  — Къе куь школада чIехи класс­ра кIелзавай са гадади (тIварни лагьанай)  хуьрек тIуьрдалай кьулухъ фай вичин кьа­цIай тIиш михьна, фу чилел гадарнай. За са кьадар туьнбуьгьар аву­на­тIа­ни, заз са ябни ганач.

И гафар ван атайла, заз зи кьилиз лапIаш вегьейди хьиз хьана. Школада и месэла лап хцидаказ гьялна. Гададиз екез туьнбуьгьар авунай.

За Хив райондин Цналрин шко­лада­ кIвалахзавай. Школадиз эверай аялдин буба, хуьруьнви Гьажимегьамеда ­аялриз авур суьгьбетдай са чIук: “Дяведин йисар тир. Зун Белижда са шумуд юкъуз руфуна затIни авачиз гишила, гьа гила-мад ярх жедай гьалда авай. Заз мугьманханадин цлахъ са аялди фу нез акуна. Фу тIимил тушир, фан са пай, арада са еке нисидин ккIални аваз. Зи темягь фена. Мукьув фена за лагьана:

— Вуна фу гьикI незва?

— ГьакI, фу гьикI недайди я? — жаваб гана аялди.

— Къала зав гице кван, — лагьайла, ада фу милайимдаказ зав вугана. За а фу са шумуд сив авуна, зун виняй гъуз дигана.

— Дах, агъа халуди зи фу тIуьна, — лугьуз аялди гьарайнай.

Гьа икI зун Аллагьдин патай кьисмет хьайи дуьшуьшди кашакди кьиникьикай къутармишнай”.

Эхь, фу кIвалин еке девлет, гьукуматдин зурба къуват я. Адаз, гъве­чIи-чIе­­хи талгьана, вирида гьуьрмет авуна кIанда.

Музафар Гьасанов,
пенсияда авай муаллим.
Бут-Къазмаяр