19-мартдиз, гьяд югъ тиртIани, СтIал Сулейманан райондин Эминхуьруьн юкьван мектебди кIвалахзавай. Иниз и юкъуз Кьиблепатан Дагъустандин хейлин хуьрерай цIудралди инсанар атанвай. Абур ина райондин администрациядин куьмекдалди “Лезги газетдин” редакциядини мергьяматлувилин “ЛЕКИ” фондуни пуд лагьай сеферда республикадин дережада аваз лезги чIалай тешкилнавай олимпиадади санал кIватIнавай.

Мярекатдиз атанвай гьуьрметлу мугьманрин арада РД-дин милли сиясатдин ва динрин крарин рекьяй министр Энрик Муслимов, СтIал Сулейманан райондин кьил Саид Темирханов, дуьньяда маш­гьур­ спортсмен, боксдай Дагъустандин федерациядин президент Гьабиб Аллагьвердиев, МФТИ-дин муаллим, алим, литературовед Низами Абдулгьамидов, филологиядин илимрин кандидат, журналист Альберт Эседов, РТРС-дин Дагъус­тандин филиалдин директор Альфред Акимов, интернетдин “Кавказские умельцы” проектдин руководитель Герман Мамедяров, “Вахтар ва инсанар” передача кьиле тухузвай Владик Батманов, Махачкъаладин имам аш-Шафиидин тIварунихъ галай мискIиндин имам Жейгьун Агьмедов, районрин образованидин управленийрин векилар, мектебрин директорар, муаллимар ва масабур авай.

Эминхуьруьн мектебдин директор Рагьман Османова мугьманар тебрикна, кьиле физвай мярекатдин важиблувал къейдна, тешкилатчийриз сагърай лагьана ва иштиракчийрихъ агалкьунар хьун алхишна.

Гуьгъуьнлай рахай “Лезги газетдин” кьилин редактор Мегьамед Ибрагьимова къейд авурвал, Дагъустанда мад са миллетдини чпин хайи чIалай ихьтин дережада аваз олимпиада тешкилзавач.

— Играми аялар! Чи къаст куь арадай хайи чIалайни эдебиятдай хъсан чирвилер авайбур винел акъудун, абурукай гележегдин уьмуьр филологдин пешедихъ галаз алакъалу ийиз кIанзавайбуруз, вузрик экечIдайла, алакьдай куьмекар гун я. Гъалибчийриз, чна хьиз, хъсан пулдин пишкешар, савкьатар гузвай ихьтин олимпиада Дагъустанда мад санани тешкилзавач. Им хайи чIал хуьнин ва вилик тухунин рекьяй чна амай миллетриз хъсан чешне къалурзава лагьай чIал я.

Олимпиада ачухдаказ кьиле фида. Аялри гьихьтин чкаяр кьадатIа, абурулай чпелай аслу я. Заз ва тешкилатчийрикай мад са шумуд касдиз, олимпиадада иштиракзавай бязи аялриз куьмекар це, абур гъалибчийрин жергеда жедайвал ая лугьуз, зенгер авурбурни хьана. За квез хиве кьазва: кIвалахриз къимет чирхчиррин тIа-лабунар фикирда кьуна ваъ, аялрин чир­ви­лериз килигна гуда. Чаз куь патай и олимпиададиз авай ихтибар лап багьа я, — лагьана М.Ибрагьимова.

Гуьгъуьнлай “ЛЕКИ” фондунин векил Руслан Мегьтиханова олимпиадада иштиракзавай аялри амална кIанзавай шар­тIа­рикай ихтилатна.

Санлай къачурла, олимпиадада 10-классра кIелзавай 46 аялди иштиракна: СтIал Сулейманан райондай — 13, Мегьарамдхуьруьн райондай — 11, Кьурагь райондай — 6, Хив райондай — 5, Ахцегь райондай — 5, Докъузпара райондай — 3, Рутул, Дербент районрайни Дербент ше­гьердай са-са аял.

Иштиракчияр кьуд дестедиз пайнавай ва абуру тапшуругъар тамамарзавай къайда жюридин членри кьетIен гуьзчивилик кутунвай. Жюридикай рахайтIа, председателдин везифаяр “Лезги газетдин” кьилин редактордин заместитель Куругъли Ферзалиева (тапшуругъарни ада гьазурнавай) тамамарна. Членрин арада Мегьамед Ибрагьимов ва “ЛЕКИ” фондунин векилар тир Садикь Гьасановни Раиса Жалилова авай.

КIвалахар тамамарун патал иштиракчийриз са сятни зур вахт ганвай. Тапшуругърик лезги чIалайни эдебиятдай тестер, синтаксисдин ва морфемайрин разборар, лексикадизни фразеологиядиз талукь суалар ва тест-диктант кутунвай.

Къейд ийин хьи, аялри кIвалахар кхьизвай чIавуз Руслан Мегьтиханова муаллимриз ва мугьманриз «ЛЕКИ» фондуни “Лезги намус” лишандик кваз гьазурнавай проектдин презентация теклифна. Муаллимри и проект хушдиз кьабулна ва гзафбуру чпи адан бинедаллаз мектебра ачух тарсар кьиле тухудайдакай хабар гана.

Гъалибчияр патал цIи 10 чка тайинарнавай. КIвалахриз къимет гайидалай кьулухъ малум хьайивал, кьуд иштиракчиди сад хьтин баллар къачунвай. Олимпиададин шартIар фикирда кьуна, и кьуд аял­диз алава тестер хгана. Нетижада кIвенкIвечиярни тайин хьана:

 1-чка — Кристина  Велиева, Мегьарамдхуьруьн райондин Филерин хуьруьн мектеб, пулдин пишкеш — 30 агъзур манат, (муаллим — Ханпери  Султанова);

2-чка — Самира  Шихкеримова, До­къузпара райондин ЦIийи Къаракуьредин юкьван мектеб, пулдин пишкеш — 25 агъзур манат,  (муаллим — Суна  Эюбова);

3-чка — Амина  Асланова, Мегьа­рамд­хуьруьн райондин Хожа-Къазмайрин юкьван мектеб, пулдин пишкеш — 20 агъзур­ манат,  (муаллим — Саида  Шихрагьимова);

4-чка — Тамал  Гьамидова, СтIал Сулейманан райондин Эминхуьруьн юкьван мектеб, пулдин пишкеш — 15 агъзур манат,  (муаллим — Жамиля  Жигерова);

5-чка — Карина  Садыкъи, СтIал Сулейманан райондин Агъа СтIал-Къазмайрин мектеб, пулдин пишкеш -12 агъзур манат,  (муаллим — Эльмира  Фатагьова);

6-чка — Жасмина  Османова, До­къузпара райондин Усугъчай хуьруьн юкьван мектеб, пулдин пишкеш — 10 агъзур манат,  (муаллим — Альбина  Асланова);

7-чка — Амина  Уьзденова, СтIал Су­лейманан райондин ДаркIуш-Къазмайрин юкьван мектеб, пулдин пишкеш — 8 агъзур манат,  (муаллим — Людмила  Алибегова);

8-чка — Шамсият  Аливердиева, Мегьарамдхуьруьн райондин Бут-Къазмайрин юкьван мектеб, пулдин пишкеш — 7 агъзур манат,  (муаллим — Фатума  Букарова);

9-чка — Эмиля  Саруханова, СтIал Сулейманан райондин Агъа СтIалрин юкьван мектеб, пулдин пишкеш — 6 агъзур манат,  (муаллим — Зумриба  Саидгьасанова);

10-чка — Снежанна  Межидова, Хив райондин ЗахитIрин хуьруьн юкьван мектеб, пулдин пишкеш — 5 агъзур манат,  (муаллим — Шамсудин  Шамов).

Пулдин пишкешрилай гъейри, гъалибчийриз “Пак Къуръандин аятрин  манаяр — лезги чIалал” (таржумачи — Ямин Мегьамедов), “Асирдин рехъ” (гьазурайди — Мердали Жалилов), “Къакъаравай сабур” (автор — Азиз Алем) ктабар, “Лезги газетдин” редакциядин ва “ЛЕКИ” фондунин патай дипломар гана. 5 агъзур­ манатдин кьадарда авай пулдин пишкешризни дипломриз кIвенкIвечи чкаяр кьур аялриз лезги чIалай тарсар гузвай муаллимарни лайихлу хьана.

Мярекатдин сергьятра аваз, гъалибчийривни абурун муаллимрив Энрик Мус­лимова РД-дин милли сиясатдин ва динрин крарин рекьяй министерстводин па­тайни дипломар ва грамотаяр вах­кана­.

Олимпиадада 1-чка кьур Кристина Ве­лиевадив къиметлу мад са шумуд пиш­кеш агакьна: Алкьвадар Гьасанан тIва­­рунихъ галай медениятдинни марифатдин центрадин директордин заместитель, агъастIалви Мурад Мегьамедке­римова вичин патай гъалибчидиз гун патал ксероксни сканер галай принтер ре­кье хтунвай. ЧIалан акъажунра ви­ри­да­лайни викIегьвал къалурай аялдив сав­­кьат Мегьамед Ибрагьимова вахкана. Идалайни гъейри, “Кавказские умель­цы” проектдин руководитель Герман Мамедяровани рушаз ядигар багъишна.

Гъалибчийрив савкьатар вахкуниз талукьарнавай мярекатдал Энрик Муслимова, Саид Темирханова, Низами Абдулгьамидова ва масабуру ихьтин гьар са конкурсдихъ, олимпиададихъ хайи чIал хуьнин ва вилик тухунин рекьяй еке метлеб авайди, чеб ихьтин мярекатар тешкилунин карда куьмекар гуз гьазур тирди къейдна.

Лагьана кIанда, олимпиада гьакъи­къат­дани ачухдиз кьиле фена. Чпин аял­ри кIвалахар тамамарнавай къайдадихъ галаз таниш жез кIанзавай гьар са муаллимдиз тешкилатчийри гьахьтин мумкинвал ганвай. Мисал яз, ЦIийи Макьарин ва Шихидхуьруьн мектебрин муаллимар олимпиада куьтягь хьайидалай кьулухъ чпин аялрин кIвалахрихъ галаз таниш хьана,  абуру, тапшуругъар тамамардайла, гьихьтин гъалатIриз рехъ ган­ватIа, чирна.

Къейд ийин хьи, мярекатдиз атанвай иштиракчийриз мектебдин столовойда жуьреба-жуьре хуьрекар алай суфраярни ачухнавай.

Агьмед Магьмудов