Новочеркасскдикай делилар

—    Новочеркасск Ростовдин областдин шегьер я. Адан умуми майдан 100 квадратный километрдикай ибарат я.

—    Новочеркасск шегьер Аксай ва Тузлов вацIари кьве чкадал пайнава.

—    И шегьердин бине атаман Матвей Платован къарардалди 1805-йисуз эцигна.

—    Новочеркасск кьакьанда авай чкадал кьасухдай эцигна. Шегьердин бине алай тепедиз виликдай “Бирючий кут” (чкадин агьалийрин нугъатдалди и келимадихъ “жанавурдин магъара” мана ава) лугьузвай.

—    Шегьер са кьадар залан тарихдалди лишанлу я. Граждан дяведи Дондиз таъсирна. Ихьтин делилар Шолохован “Тихий Дон” романда хъсандиз къалурнава.

—    “Московский” тIвар алай куьче Новочеркасскда виридалайни “жанлуди” я. Ина гзаф кьадар туьквенар, ресторанар, аптекаяр, кафеяр ва маса дараматар ава.

—    Дондин мулкара сифте яз виридаз талукь ктабхана Новочеркасскда 1859-йисуз ачухна. Амма ктабхана арадал гъунин чарасузвиликай тарихчи В.Сухорокова гьеле 1821-йисуз ихтилатнай. А чIавуз атаманди ктабрал рикI алай гьар са касди 50 манат ктабхана арадал гъуниз чара авунин шартI малумарна. Агьалияр патал им гъвечIи пул тушир, гьавиляй ктабхана арадал гъунин месэла 40 йисан муддатда энгел хьана.

—    Новочеркасск Ростовдин областда трамвай пайда хьайи сифте шегьеррикай сад я.

—    Статистикадай малум тирвал, 1914-йисуз и шегьерда 70 агъзур кас яшамиш жезвай, 1923-йисуз  — 40 агъзур. Алай вахтунда шегьерда 166 агъзур агьали яшамиш жезва.