Дуриан
Дуриан Азиядин тропикрин тамара гьамиша къацу тир тарарал экъечIдай емиш я. Са бязи чешмейри тестикьарзавайвал, эвелдай и емиш Малайзияда пайда хьана. Дуриандин къабух гзаф кIевиди ва цацар алайди я. Мягькем цацари емиш дигмиш жедалди гьайванрикай хуьзва. Ам ширин тIям авай, вичик хийир квай емиш яз гьисабзава.
Итижлу делил ам я хьи, дуриандихъ лап пис ни жеда. Гьавиляй и емишар мугьманханайриз, самолетдин ва я автобусрин къенез тухун къадагъа я. Азиядин бязи уьлквейра такIан ни галай емиш къадагъалу чкайриз, улакьриз тухвайбур жерме ийидай къанун ава. Адет яз, дурианар Азиядай маса уьлквейриз кьурурна ва я консервийра аваз ракъурзава. Са дуриандин заланвал 8 килограммдив кьван агакьун мумкин я.
Азияда дурианар махсусдаказ арадал гъизвай талайра кIвалахзавай ксарин сагъламвал хуьн патал мягькем серенжемар кардик кутазва. Кьилди къачуртIа, емишар кIватIдай махсус сеткаяр, кьилел алукIдай шлемар, респираторар ва махсус парталар ишлемишзава. Кар ана ава хьи, дигмиш хьанвай дуриан, тарцин хилекай хкатна, аватун мумкин я. Емишдин заланвал ва цацар алай кIеви къабух фикирда кьуртIа, гьелбетда, инсанар патал ам хаталу я.
Азияда дурианрикай мурабаяр хьтин затIарни гьазурзава. Адак С витамин, ракь, калий ва бязи маса минералар ква. Гьавиляй тIуьниз ишлемишуни инсандин сагъламвилиз и емишди хъсан патахъай таъсирзава.
«Лезги газет»
