КIварчагърин дере. Вичиз шаир Абдул Муталибова гьахълудаказ “къуччагърин дере” лагьай и гуьзел, мублагь чкада зегьметдал рикI алай, чилин къадир авай инсанар яшамиш жезва. Ана хуьруьн майишатдин кьилин хел уьзуьмчивал я. Советрин девирдин йисара дереда неинки районда, гьакI республикада уьзуьмчивилин кIвенкIвечи майишатрикай сад тир “Коммуна” совхоз кардик квай. Ана гьар йисуз гьасилиз хьайи 5000-6000 тонн ципицIар КIварчагърин чехирар хкуддай заводда гьялзавай. Гьайиф хьи, “перестройкадин” ялавди и совхоздиз, чехиррин заводдизни инад кьуна…
Эхиримжи 8-10 йисан девирда дереда уьзуьмчивал кIвачел ахкьалдарна, ана гьам уьзуьмлухрин, гьамни гьасилзавай ципицIрин кьадар йисалай-суз артухарзава.
Райондин хуьруьн майишатдин ва суьрсетдин управленидин начальникдин заместитель Къазагьмед Абумуслимовни галаз чун КIварчагъ дередин уьзуьмлухриз фена. Ана арадал атанвай уьзуьмлухар ва тегьенгрик квай ципицIрин бул бегьер акурла, гуьгьуьл шад жезва. Сифте чун Зизикрин хуьряй тир арендатор Салман Пирмегьамедован участокдиз фена. Малум хьайивал, адан кIвачихъ 9 гектар ркацители сортарин ципицIрин уьзуьмлухар гала. ЦипицIар кIватI хъувунал гьар юкъуз 20-22 кас рабочияр машгъул я. Гьар са гектардай 85-90 центнердив агакьна ципицIар кIватI хъийизва.
Чун фейи юкъуз арендатор С. Пирмегьамедоваз ципицIар кIватI хъувунин карда Зизикрин юкьван школадин чIехи классра кIелзавай аялрини куьмекар гузвай.
— Школада кIелзавай аялри майишатрин зегьметчийриз куьмекар гунин кIвалах районда кардик квай агьалияр кIвалахдалди таъминардай центради тешкилнавайди я, — лагьана чаз уьзуьмлухра гьалтай и центрадин директор Назир Абдулгьамидова. — И кIвалахни чна школайра кIелзавайбур зегьметдив вердишарунин мураддалди, федеральный программа уьмуьрдиз кечирмишун яз, тешкилзава. Программадихъ галаз кьадайвал, сифте нубатда чна ихьтин кIвалахрал тIимил таъмин хизанрай тир аялар желбзава. Зегьметдин тербия къачунилай гъейри, кIелзавайбуру чпи чIугур зегьметдиз килигай пулни къачузва. Идани гьам кIелзавайбуруз, гьамни абурун диде-бубайриз са кьадар кьезилвилер гузва.
Школадин директор Маният Мегьамедовади чаз лагьайвал, школьникри майишатрин зегьметчийриз, арендаторриз тарсарилай гуьгъуьниз куьмекар гузва. И карда кIелзавайбурун ашкъи-гьевесни хкажзава.
Чун Фазилат Садикьовади регьбервал гузвай лежбервилинни фермервилин майишатдизни фена. Адан кIвачихъ 2010-йисуз кутунвай 6 гектар уьзуьмлухар гала. Майишатда ципицIар кIватI хъувунин кIвалахар хъсандиз тешкилнава. Гьар са гектардай 100 центнердилай виниз ципицIар вахчузва.
КIварчагъ дереда командировкада авайла, чун ана кардик квай уьзуьмчивилин маса карханайриз, лежбервилинни фермервилин майишатриз, арендаторрин участокризни фена. Инанмиш хьайивал, анра ципицIар кIватI хъувунин ва Дербент шегьердин газ квай чехиррин ва чехирар хкуддай заводриз дашмишунин кIвалахар хъсан тешкиллувал аваз кьиле физва.
Квез къуватар хьурай, КIварчагъ дередин уьзуьмчияр!
Хазран Кьасумов
