Школада кIелзавай йисара  фронтовикрихъ, дяведин ва зегьметдин ветеранрихъ галаз  гуьруьшмишвилер кьиле фидай, абуруз гьуьрмет ийидай ва акьалтзавай несилдиз ватанпересвилин тербия гунин мураддалди  школайриз теклифдай..

Ахьтин гуьруьшрин иштиракчийрикай сад хъсан насигьатчи, суьгьбетчи, фронтовик, зегьметдин ветеран, Аливердиев  Абди буба тир. Къе, чи экуь гележег патал чпин жегьилвал, гьатта уьмуьрни гьайиф татайбурун гуьгъуьниз чIуру ихтилатар ийизвайбур пайда хьанвайла, рикI тIар жезва. Чна ахьтинбурун вилик пад кьуна кIанда.

Аливердиев  Абди  Казумович  1924-йисуз Ахцегь райондин Грарин хуьре дидедиз хьана. Хуьруьн школада кьуд класс акьал­­тIарай гадади колхозда жуьреба-жуьре кIвалахар тамамарна.

1943-йисан сифте кьилерай  Ватан патал къизгъин вахтунда жегьилдиз Яру Армиядин жергейриз эвер гана. Адан женгинин рехъ жанлу вакъиайрив ацIайди хьана.

Краснодардин крайдин Крымская тIвар алай станица душмандикай азад хъувуниз талукь суьгьбет рикIел аламукьдайди хьанай. Им адан сифте женгни тир.

“Йифиз чун ахварай авудна ва хъсандиз тIуьн буйругъна. Вучиз лагьайтIа, вилик ­агъур женг квай. Ракетадин хабардалди вири яракьар кардик кутунин тапшуругъ гана. Экв ма­лум хьана, сигналдин ракета цавуз фена ва душмандал цIай къвана. Цав гу­мади кьуна, йи­къакай йиф хъхьайди хьиз хьана. Кьуватар­ сад тушир, немсерин само­летри цавай чи кьи­лел бомбаяр къурзавай. ГьакI тиртIани, чи кьушунри станица душ­мандикай азад хъу­ву­на. Чи кьушундиз телефвилер гзаф хьанай”, — суьгьбетнай ада веледриз.

Дуст эрмени Ашота кьил вичин метIерал алаз гьикI чан ганайтIа, фронтовикди вилерал накъвар алаз ахъайнай.

Абди Казумовичан женгинин рекьикай суьгьбетар, рикIел хкунар вахтунда кхье­най­тIа, са шумуд ктаб арадал къведай.

Дяведин женгера вичи къалурай викIегь­вилерай  Абди Казумович  “Кавказ оборона авунай”, “Берлин къачунай”, “Германиядал гъалиб хьунай”,  Жукован медалриз, “Ватандин дяведин ордендиз”, Главнокомандующий И.В. Сталинан чухсагъулриз лайихлу хьанай.

Абдиди вичин женгинин рехъ Берлинда 1945-йисан 8-майдиз артиллериядин 44-полку­нин ротадин старшинадин чинда аваз ва юлдашрин гьалкъада “Лезгинка”кьуьл  авуналди  акьалтIарнай.

Дяве куьтягь хьана кьве йис алатайла, 1947-йисан 20-майдиз Абди Аливердиев  хайи хуьруьз хтана. 24 йиса авай жегьил вичин хуьруьнви руш, дяведин вахтунда далупата зегьмет чIугур Давудова Хатужатал эвленмиш хьана, кIвал-хизан кутуна. Сифтедай жегьилдал колхоздин складдин заведующийвал ихтибарна. Гъилел михьи, кар алакьдай викIегь жегьил ахпа жемятди колхоздин гьахъ — гьисабдин ва сечкийрин соб­ранидал Максим Горькийдин тIварунихъ галай колхоздин  председателвиле хкяна, адаз чIехиз  ихтибарна.

Дяведилай гуьгъуьниз хуьруьн майишат гуьнгуьна хтуна кIанзавай. Абди Казумовичан­ ислягь уьмуьрни къизгъинди хьана. 1962-йи­суз А.Аливердиева Махачкъаладин пуд йисан совпартшкола акьалтIарна, агрономдин пеше къачуна, 1962-1966-йисара колхозда агрономвиле  кIвалахна.

1966-йисуз чилер зурзуникди хуьруьнвияр, гьа жергедай яз Абди Казумовични Мегьа­рамдхуьруьн райондин Бут-Къазмайрал куьч хьана. Ина ам са шумуд йисуз хуьруьн советдин, райсоветдин депутатвиле, хуьруьн советдин председателвиле хкяна. Абди Казумовичан алахъунар, чалиш­миш­вилер себеб яз, ЦIийихуьрел цIийи школани эцигна.

Аранда чIехи хуьрер арадал атанвай, вини кьиляй истемишунар чIехи хьанвай, цIийи чирвилер герек тир. Абди Казумович КПСС-дин ЦК-дин къвалав гвай Высший пар­тийный заочный школадик экечIна ва 1968-йисуз анаг  акьалтIарна. 1972-йисуз ада кIе­лунар  Москвада  Вирисоюздин  регьбервал гудай работникрин чирвилер хкаждай­ ин­­ститутда давамар хъувуна. 1975-йисуз ­ Абди­­ Казумович Мегьарамдхуьруьн райондин “Комсомольский” совхоздин директорвиле тестикьарна.

Абди Аливердиева хьиз, Ватандин чIехи дяведа адан стха Гъанидини иштиракна, ­ам­ма адан кьисмет, женгинин рехъ масад хьанай. Ам дяведа телеф хьайиди чизвай, амма сур малум тушир. Яргъал вахтунда ам гел га­­лачиз квахьайбурун жергеда хьанай. Вахтар алатайла, Гъани залан хирерикди рагьметдиз фена, Польшадин Згеж ше­гьердин сурара кучукнавайди малум хьана. И хабар агакьнамазди, Абди Казумович, стхадин сур жагъуриз, Польшадиз рекье гьатна. Адаз Згеж-Лодзенский шегьердин 52-нумрадин сурарай стхадин сур жа­гъана. Ада суралай накьв къа­чуна, ватандиз хкана.

Алай вахтунда Аливердиеврин хтулар, птулар Бут-Къазмайрин хуьре яшамиш жезва. Абурун кIвале Ахцегь райондин руководстводин патай савкьат яз ганвай “Книга памяти” ктаб хуьзва. А ктабда стхаяр тир Абди ва Гъани Аливердиеврин тIварарни ава. А ктаб невейри багьа ядигар хьиз, къадирлувилелди хуьзва.

Чна, алай аямдин несилди, Ватандин ЧIе­хи дяведин иштаракчийриз гьуьрмет авунин лишан яз, абурун пак тIварар, крар садрани  рикIелай ракъур тавуна, къвезмай несилривни агакьарна кIанда.

Тамила  Салманова