25-январдиз Махачкъалада РД-дин Кьил Сергей Меликован регьбервилик кваз Дагъустандин хуьрер газдалди таъминарунин жигьетдай кардик квай ва республикадин энергетикадинни ЖКХ-дин карханаяр экономикадин рекьяй вилик финал гуьзчивалзавай штабрин санал тир заседание кьиле фена.
РикIел хкин, РФ-дин Президент Владимир Путина Федеральный Собранидиз рекье тур Чарче 2023-йисалди газдалди таъминар тавунвай кIвалер авай хуьрера, чкадин агьалийрин пулдин такьатар желб тавуна, кIвалерин сергьятрив кьван газдин турбаяр тухун буйругънай. Алатай йисан декабрдин вацра кьиле фейи пресс-конференциядин нетижада В.Путина Дагъустан тамамдиз газдалди таъминарунин ва регионда энергетикадин хел вилик тухунин жигьетдай гьукумдин органриз са жерге тапшуругъар ганай. Ибурукай кьвед лагьай месэла гьялун патал уьлкведин Гьукуматди “Газпром”, “Русгидро”, “Россети” карханайрихъ галаз санал алава инвестицияр желбдай рекьер тайинарун лазим я.
“И месэлаяр Дагъустан патал лап важиблубур я, гьикI лагьайтIа абур гьялунин нетижада республикада ТЭК-дин ва ЖКХ-дин хилер вилик тухудай мумкинвилер жеда. И проектди чаз Дагъларин уьлкведин газ агакь тавунвай районар, хуьрер неинки газдалди таъминардай, гьакIни уьлкведин субъектрин арада цIийи дережадиз экъечIдай рекьер ачухзава…
И йикъара РФ-дин Гьукуматдин Председателдин заместитель Александр Новака регионрин, газдин компанийрин кьилерихъ галаз совещание кьиле тухвана. Ам республикадин месэлайрив къайгъударвилелди эгечIзава. Заз адаз сагърай лугьуз кIанзава. ТЭК-дин хилез талукь месэлаяр гьялунин карда РФ-дин энергетикадин министерстводини кьетIен чка кьазва. Гьа са вахтунда ихтилат физвай месэлайрин гьакъиндай муниципалитетри тухузвай кIвалахдин менфятлувал гьелелиг аквазвач”, — къейдна Сергей Меликова.
Малум тирвал, республикадин са жерге районра, газ агакьнаватIани, гьелелиг газдалди тамамдиз таъминар тавунвай хуьрер ама. Ахьтин хуьрера яшайишдин кIвалерин сергьятрив кьван газдин турбаяр тухунал гуьзчивалзавай региондин штаб арадал гъанай. С.Меликова къейд авурвал, штабди кьунвай нетижайрай якъин жезвайвал, и жигьетдай кьиле тухванвай кIвалах рази жедай гьалда авач. Республикадин Кьилин фикирдалди, ихьтин гьалар арадал атунихъ са шумуд себеб ава. КIвалах вилик тухун патал ада республикада кардик квай кьве штаб сад хъийидай теклиф гана.
“Арадал атанвай месэлаяр гьялунин карда, сифте нубатда, умуми гьалариз къимет гун герек я. Кьилди къачуртIа, абонентрин делилриз талукь базаяр хъсандиз ахтармишун, инфраструктурадин объектриз къимет гун, эменнидин инвентаризация, иеси авачир объектар винел акъудун ва масабур. И кIвалах тешкилзавайди республикадин энергетикадин ва ЖКХ-дин министерство я. Амма бязи дуьшуьшра муниципалитетрин администрацийри и кIвалахдиз кьецI гузва. Бязибур и кIвалахдивай къерех жез алахъзава, лазим тир делилар вахтунда агакьарзавач…”, — лагьана С.Меликова.
Хуьрер газдалди таъминарунин жигьетдай кьиле тухузвай кIвалахдикай РД-дин энергетикадин ва ЖКХ-дин министрдин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Ризван Мурадова ихтилатна. Адан гафарай малум хьайивал, республикадин хуьрер тамамдиз газдалди таъминаруниз талукь план-график арадал гъанва. Аник 218 хуьре авай 2147 кIвал акатнава. Абурукай 101 кIвал алатай йисуз газдалди таъминарун лазим тир, 2046 лагьайтIа -цIи.
Лагьана кIанда, кIвалерин сергьятрив газдин турбаяр агакь тавунвай агьалийри и кардикай МФЦ-диз, муниципалитетдин администрациядиз, газдин къуллугъдин идарадиз фена заявка кхьин герек я. И месэладикай “Лезги газетдин” алатай йисан 4-ноябрдиз акъатай 44-нумрада хабар ганва.
Заявкаяр кIватIунин кIвалах алай вахтундани давам жезва. 2022-йисан 25-январдин делилралди, 1279 заявка регистрация авунва. Газдалди таъминарун патал 68 кIвалин иесидихъ галаз икьрарар кутIуннава. 56 кIвалин сергьятрив кьван газдин турбаяр тухванва.
Р.Мурадова къейд авурвал, кIвалах вилик фин патал къуватар садна кIанзава. Кьилди къачуртIа, шегьерранни районра арадал гъанвай штабри газдалди таъминарна кIанзавай кIвалерин, анра яшамиш жезвай ксарин кьадардикай, кутIуннавай икьраррикай вахт-вахтунда хабар гун лазим я.
“Газпром газораспределение Дагестан” ООО-дин крар идара иийидай директор Олег Чиглинцева хабар гайивал, республикадин шегьерра, районра авай гьеле газ агакь тавунвай кIвалер газдалди таъминарунин кIвалахриз алай йисуз 900 миллион манатдилай артух пулдин такьатар чара ийидайвал я…
Заседание куьтягь хьайидалай гуьгъуьниз Сергей Меликова журналистрихъ галаз кьиле фейи гуьруьшдал икI лагьана: “Алатай йисуз чун активнидаказ заседанидал веревирд авур месэлаяр гьялунив эгечIна. Арадал атанвай гьаларикай за Владимир Путиназни хабар ганай. Адалай гуьгъуьниз месэлаяр гьялун патал са жерге серенжемар кьабулнай. 23-декабрдиз кьиле фейи пресс-конференциядал республикада авай гьаларикай Президентдиз журналист Мегьамед Мегьамедовани хабар гана ва В.Путина арадал атанвай гьалар хъсан патахъ дегишарун патал гьукумдин са жерге органриз тапшуругъар гана. За 2022-йисуз чна тамамдиз Дагъустан газдалди таъминарда, энергетикадин комплекс цIийикIа туьхкIуьрда лугьузвач. Амма за гьисабзавайвал, алай йис и месэлаяр гьялунин рекье кар алайди жеда…”.
Чи мухбир
