(Эвел — 34-35-нумрайра)

Са гьадисда къейднава (кIваляй экъечI­­дайла лугьудай дуьа яз): “Бисмиллягьи, та­ваккалту гIала Аллагьи, ва ля гьавла ва ля къуввата илля биЛлягь”. (Мана): “Аллагьдин тIварцIелди за Аллагьдал таваккул авунва (экъечIзава), авач къуват (чаз) — къуват анжах Аллагьдин патай я”. Мад са гьадисда лагьанва (пуд­къан­ни цIуд агъзур касдикай чеб са гьахъ-гьисабни тахьана Женнетдиз фидай): “Абур чпиз рукъйа кIелун тIалаб тийизвайбур, чпи чеб (сагъар хъувун патал) ифенвай (кудай) ракьуналди кун ишлемиш ­тийизвайбур, чеб писвал лишанламишунрихъ агъун тийизвайбур ва чпин Раббидал таваккул ийизвайбур я”. (Муслим).

3. Жувалай масадаз артуханвал ва хийир гун кIан хьун

Мусурман кас, вичиз герек кар, вичин хийир туна, масадаз хийир гуз алахъзава ва и карда ам вилик хьайи диндар несилрин рекьяй физва. Ахьтинбурун гьакъиндай Аллагь-Таалади лугьузва (59-сура, 9-аят, мана): “…ва абуру абур (мугьажирар) чпелайни артух (виниз) яз кьазва, гьатта чпиз лап гереквал (еке игьтияжвал) аватIани. Ва вуж вичин нефсинин мискьивиликай (мутIлакьвиликай) хвенватIа, гьабур я агалкьунар авайбур!”.

Гьадисда лагьанва, (мана): “Квекай садазни тамам иман жедач, та адаз вичин (муъмин) стхадиз жуваз хьана кIан­завай кар хьун кIан жедалди” (Бухарий).

Гьелбетда, и месэладин жигьетдай мисалар гзаф ава, чна абурукай сад къалурда. Чи Пайгъамбардин (къуй Аллагьдин патай салават ва саламар хьурай вичиз) кIвализ мугьман атана ва кIвале авайбуруз мугьмандиз гудай са шейни жагъанач. Ахпа ансаррикай са асгьаб атана ва ада мугьман вичин кIвализ хутахна. Ада мугьмандин вилик тIуьн эцигна ва вичин папаз ишигъ туьхуьрун эмирна. Ада (иесиди) гъил яргъи ийидай амал ийиз, са шейни тIуьнач, мугьманди гзаф тIуьн патал, вич ва вич хизан туна, адаз артухвал гун яз. Пакама хьайила, Пайгъамбарди (къуй Аллагьдин патай салават ва саламар хьурай вичиз) адаз лагьана: “Дугъриданни, Аллагьдиз хуш хьана куьне авур кар накь йифиз мугьмандин гьакъиндай” ва 59-сурадин 9-аят атана (Бухарий, Муслим).

4. Адалатлувал ва дуьзвал

Мусурман кас вири крара адалатлувал вилив хуьн важиблу везифайрикай тирдахъ инанмиш я, вучиз лагьайтIа а кар Аллагь-Та­алади эмирнава: (16-сура, 90-аят, ма­на)­­: “Гьакъикъатда, Аллагьди эмирзава­: ада­латлувал (хуьн), хъсанвал авун, мукьва-кьилийриз (чпин) гьахъ гун (мукьвавилин алакъаяр кьиле тухун); ва къадагъа ийизва Ада — мурдарвилер (алчах гафар ва крар), нагьакьанвилер (пис крар, гунагьар) ва зулум. Ада квез насигьат гузва куьне рикIел гъун (менфят къачун) па­тал!”­.

(КьатI ама)

Ямин  Мегьамедов,

диндин рекьяй алим