Инсанриз экв багъишзава

Мирзаметов Жамирзе 1969-йисуз­ Кьурагь райондин Бахцугърин хуьре­ ­райондин тади куьмекдин духтур Шагь­мирзе­дин хизанда дидедиз хьана. 1977-йисуз абурун хизан Гъепцегьрал алай бадедин­ кlвализ хтана. Ина Жамирзеди юкьван школа акьалтlарна. 1986-йисуз ам Ново­черкасскдин политехнический ин­­сти­тут­дин энергетикадин факультетдин­ хуьреринни шегьеррин про­мышленный­ карханаяр эквералди таъминарунин (элек­троснабжение) пешедай кlелиз экечlна.

– Буба — духтур, диде — медсестра. Куьн технический пеше хкягъунал куь желбна?

— Школада кlелзамаз зи рикl музыкадал алай. За чlагъандал милли макьамар ягъиз чирнай. Лугьун за ваз, милли авазрал зи рикl гилани ала, амма алатдал къугъун захъ галаз кьунач. Школада за математикадин ва физикадин тарсариз гзаф итиж ийизвай. Гележегдин пешени гьа тарсариз талукь рекьяй хкяна.

Кьвед лагьай курсуна авайла, 1988-йисан майдин вацра, Жамирзедиз Советрин Армиядин жергейриз эвер гана. Ам къуллугъиз Военно-морской флотдин кьушунриз акъатна. Са йисалай, 1989-йисан июлдин вацра, СССР-дин Верховный Советди кьабулнавай къарардин бинедаллаз, Армиядин жергейриз эвернавай студентар къуллугъ давамаруникай азадна. Икl, са йисуз къуллугъайдалай кьулухъ ада институтда кlел хъувуна. И вахтунда ада Къизбес тlвар алай рушахъ галаз кьисметар сад авуна.

Институт акьалтlарай жегьил пе­шекарди вичин зегьметдин рехъ Къазахстандин Актау шегьерда га­тlунна. Иниз ам институтдай рекье тунай.

Вичин хизанни галаз (абуруз са бицlи гада авай) кlвалахиз атанвай жегьил пешекардиз Актау шегьерда са кlвалин квартира гана. Им, гьелбетда, жегьил хизандиз чlехи куьмек хьана. 1993-йисалди ада уран хкудзавай карханада пешедай зегьмет чlугуна.

1994-йисуз Жамирзе вичин хи­занни­ га­лаз Гъепцегьрал хтана. Хуьре пешедай кlвалахдай чка тахьуниз килигна, сифте ада Мегьарамдхуьре, ахпа Дербент шегьердин электросетда кlвалахна. Ина ада энергетикадин хиляй вири жуьредин жавабдар везифаяр тамамарна. Ада рикlел хкизвайвал, эвелан кьилин инженер, рагьметлу Алик Агъахановахъ­ галаз къуьн-къуьневаз, шегьердин электро­сетра гьакъи­сагъвилелди зегьмет чlу­гу­на.

2021-йисуз Мирзаметов Жамирзе ше­­гьердин электросетдин кьилин инженервиле тайинарна.

— Кьилин инженервал авун четин ятlа­ни, — лугьузва ада, — и кlвалах заз кlанда. Пешедиз итиж аваз хьайила, вири кьилиз акъуддай къуватни жеда. И кlвалах инанмишвилелди кьиле тухуз заз электросетда тамамарай къуллугърин тежрибади куьмекзава. И къуллугъдал ва, санлай къачурла, вири энергетикадани важиблуди, кьил-кьилел хьун ва, чlуру гьалар арадал атайла, жезмай кьван фад, тади гьалда къарар кьабулун я.

Шегьерда бегьем дегишвилер хьанва. Туристар гзаф хьунихъ галаз алакъалу яз, гатуз четин жезва. Карханадин работникар сетрал алай пар сад хьиз пайиз­ алахънава. Шегьер чlехи хьуникди, эквер ишлемишзавай хизанар, карханаяр ва кьилдин карчиярни гзаф хьанва.

– Жамирзе стха, августдин вацра «Дербент-330» подстанциядин 6 кВ-дин кабелдин линиядин къвалав ЧП арадал атана, шегьердиз къвезвай эквер хкахьнавай. Ана вуч хьанвайди тиртlа, рикlел хкиз жедани?

— Дугъриданни, 9-августдин нисинихъ хьайи бедбахтвилин дуьшуьш (ЧП) рикlел аламукьдайди я, — гатlунна ам. — Чаз адакай хабар хьанмазди, зун, чи дежурный бри­гадани галаз, чкадал фена. Гена подстанциядиз зарар хьанвачир, анай ток физвай кабелдин линия хкудна. «Дербент-330» подстанциядилай шегьердиз физвай кlуьд ва райондиз физвай кьуд линия авай кабелри цlай кьунвай. Цlай квелай кьурди ятlа, чи кьил акъат­нач, я ам ахтармишдай вахтни авачир, гьикl лагьайтlа шегьердин яшайишдин объектар ва водоканал ток авачиз акъваз хьанвай. 30 сотыхдин мензилда цlай кьуна, ялавар акъатзавай. МЧС-дин векиларни вахтунда атана. Кьве сятни зуран къене санал, чна — огнетушителралди, махсус техникадин куьмекдалди цlай хкадарна. Тади гьалда­ Махачкъаладай чав цlийи кабелар агакьарна. Са суткадин къене, эхь, чна акъваз тавуна, пуд смена­да кlвалах тешкилнавай, вад линия цlийибуралди эвезна. Нетижада сиф­те нубатда ток шегьердин больницадизни водоканалдиз гана. Ахпа, яваш-яваш, — карханайриз ва агьалийриз. Чи 35 пешекарди пуд суткада, йиф-югъ талгьана, зегьмет чlугуна. Куьруь вахтунда чlехи ЧП арадай акъудун — им, гьелбетда, шегьердин администрациядин, МЧС-дин работникрихъ галаз чи пешекарри гъил-гъиле аваз санал авур кlвалахдин нетижа я.

Алай вахтунда шегьерда гьалар хъсанарун патал серенжемар кьиле тухузва. Подстанцийрилай шегьердиз цlийи линияр чlугвада. Кьилди къачуртlа, къведай йисан июндин эхирдалди шегьердин кьиблепатахъ ругуд кВ-дин — кьуд, кеферпатахъ — кьве, Дагъустандин Огни шегьер галай патахъ са цlийи линияр чlугвада.

— Им чlехи пар алай кlвалах я, — къейдзава Ж.Мирзаметова. —  И кlвалахар кьилиз акъуддай куьмекчиярни чахъ ава. «Дагэнергодин» цlийиз хьанвай кьилин инженердин тапшуругъдалди чи пешекарни галаз, виридахъ галаз меслятар авуна, санал туькlуьрнавай план кардик ква. Кlвалахни чна санал кьилиз акъудда. Планда авайвал, и серенжемар кьилиз акъудайла, вад йисан къене шегьерда эк­верихъ галаз алакъалу месэла квахьда.

Адан гафарай гьакIни малум хьайи­вал, кlвалахдиз кьецl гузвай месэлайри­кай сад иеси авачир экверин сетар я. Абурун кьадарни гзаф я: цlийиз арадал атанвай «Аваин», «Кеферпатан» микрорайонар. Инра­ кlвалер эцигнавайбурни эциг тавунвайбурни ава, экверин, газдин линияр тухванвач. И микрорайонрай арзаярни гзаф къвезва. Садбуру, гьич садални алукь тавуна, чпиз кlандайвал эквер тухванва… Икl ятlа­ни, чна абуруз куьмек гузва. Экверин патахъай РД-дин Кьил С. Меликова ганвай тапшуругъдалди, иеси авачир сетар «Дагэнергоди» вичелди къачунва. Программа туькlуьрна, абур къайдадиз гъида. Им агьалийрин къулайвал патал хъсан хабар я.

— Экверин линияр чан алай беден­ хьиз я, — лугьузва Ж.Мирзаметова. —  Абур вахт-вахтунда ремонтна кlанда. Чи работникри линияр ахтармишна,­ нукьсан­ квай чкаяр винел акъудза­ва. Абурун кьадардиз килигна, чаз ре­м­онт ийидай лазим тир материал­ ахъай­зава. Гьелбетда­, абур гъиле-гъил аваз туькlуьрни хъийиз­ва. Энергетикадин хилен кьилин кьетlен­вал — им яшариз, къуллугъдиз, тежрибадиз ки­лиг тавуна, гьамиша жуван чирвал хкажун я. Бязи вахтара жувалай яшдиз чlехи юлдашриз са вуч ятlани къалурда, гъавурда твада. Гьамиша хатасузвилин къайдаяр рикlел хкида. Жувани гьамиша цlийи техника ва тадаракар чирзава. Икl тахьайтlа, дуьз жедач, — къейдзава ада.

Шегьердин кьили карханадиз бегьем куьмекар гузва. Шегьердин куьчеяр йифиз экуь хьун патал ЖКУ-дихъ галаз гьамиша алакъа хуьзва ва и рекье санал кlвалахзава.

Карханади Ж.Мирзаметован неинки пешекарвилиз, тешкилатчивилиз, гьакlни ери аваз кьиле тухузвай кlвалахдин алакьунизни чlехи къимет гузва. Кlвалахдин юлдашри лагьайтlа, адан инсанвилин, жавабдарвилин, истемишунин хесетар къейдзава.

— Жамирзе стха хьтин инсанри карханада кlвалахзамай кьван Дербент шегьердин экверин сетди дурумлудаказ кlвалахдайдан патахъай са шаклувални жедач. Кар мягькем гъилера ава, — лагьана Дербент шегьердин электросетдин начальник Иса Рагьимова.

Яргъал йисара энергетикадин къу­­ру­­луш­да гьакъисагъвилелди зегь­­мет­ чlу­гун­­вай­, энергетикадин­ ­х­и­­ляй кон­курс­­ра­ сад лагьай чкаяр кьунвай Ж.Мир­за­метован агал­кьу­нар­­ РД-дин Гьукуматди­ Чухсагъул­дин чар гуналди, «Дагъус­тан­дин се­тевая­ компания» АО-дин кьиле авай ксарин ва ше­гьердин электросетрин начальникдин патай са шумуд шабагьар гуналди къейднава.

Жамирзе Мирзаметов гьуьрмет­лу ва савадлу хизандин кьил я. Адан уьмуьр­дин юлдаш, матема­тик­ Къизбес­ Мигьра­лиевна Мегьарамд­хуьруьн­ рай­­ондин Гъеп­­цегьрин Т.На­­­гъие­ван тlвар­цIихъ га­лай юкь­ван­­ школадин­ ди­ректор я. Абуру­ пуд аялдиз тербия­ гана­, уьмуьрдин­ гегьенш рекьел акъуд­нава. Са­ид­мир­зеди­ Санкт-Пе­тербургдин С.Ки­рован тlвар­цIихъ­­ галай военно-ме­дицинский акаде­­мия­да кlелна, медицинадин илимрин­ кандидат, ней­рохирург я. Банията­ Санкт-Пе­тер­бургдин педиатриядин уни­вер­си­тет­­да кlелна, шегьердин по­ликли­ни­ка­да­ кlва­лахзава. Желила­ Санкт-Пе­тер­бург­дин таможнядин ака­демия куьтягьна, Бал­тикадин таможнядал къуллугъзава. Жамирзе ва Къизбес Мирзаметовар пуд хтулдин бахтлу чIехи бубани баде я.

Къагьриман Ибрагьимов