Ич тарцивай яргъаз аватдач

Жуьреба-жуьре рекьерай алакьунар авай лезгийрикай чав гьар са вилаятдай, шегьердай, ма­гьалдай хабарар агакьзава. И сеферда чна кIелзавайбур же­гьил гьикаятчи, аялар патал маракьлу махар кхьизвай  Севда  Азизовадихъ  галаз танишарда. Ам 1981-йисан 30-декабрдиз Бакуда инженер Мубариз Азизован ва машгьур шаир Седакъет Кери­мовадин хизанда дидедиз хьана.

Сихилда тIвар-ван авай духтурар гзаф авайвиляй Севдадизни и пеше хкядай фикир авай. Амма мектеб куьтягьайдалай кьулухъ ада къецепатан чIала­ризни артух майилвалзавай. Ди­де-бубадини духтурвал теклифуналди, адакай радиолог хьана. Амма къецепатан чIаларал машгъул хьунин гьевес зайиф хьанач. ЧIалар чидайвиляй, клиникадиз къецепатан уьлквейрин агьалияр атайла, С.Азизовади таржумачивилин везифаярни кьилиз акъудиз хьана. Идалайни­ гъейри, кхьинрал машгъул хьунин, медицинадин маркетингдин кIвалахарни адал ихтибарзавай.

Са шумуд чIал чир хьун, ярат­­мишунрал рикI хьун — ибур гьа­­кIан буш чкадал арадал къвез­­­вай крар туш. Бакудин хсуси клиникада кIвалахиз гзаф йисар ятIани, ада вичин диде Се­дакъет­ Керимова кьиле аваз акъатзавай “Самур” газетдикни пай кутазва. Газетда ада марифатдиз, хайи чIал чируниз талукь “Са­мурдин мектеб” махсус рубрика тухузва. Газетдин чинриз ада аялар патал кхьенвай махар мукьвал-мукьвал акъатзава. Ша­­ир, писатель, журналист дидедин ктабрин, яратмишунрин таъсирдик кваз чIехи хьайи руша эдебиятдиз майилвалун дуьшуьшдин кар туш.

— За сифте кхьей мах дидедиз къалурайла, ада зи алакьунриз хъсан къимет ганай. Адалай кьулухъ къелемдин кIвалах акъ­­ва­зардай ихтияр ганач ада заз, — лугьузва Азизрин (ада фамилия гьа и жуьреда кхьизва) Севдади.

Гьевесдивди, гьа са вахтунда алакьунарни аваз кардик кьил кутурла, инсан гурарин кIарарай винелди фин патал адан руьгь хкажунихъ еке метлеб ава. ИкI, вичин бажарагъдин цIелхемар куькIвенвайдакай малум хьайи гьикаятчиди хвешивилелди махар кхьин давамарна. “Самур” газетдин саки гьар нумрада адан гъвечIи махуниз чка жагъизва. КIелзавайбуру хъсандиз кьабулайвиляй, адаз кьилдин ктаб акъуддай меслятар гайибурни хьана. Нетижада алай йисуз гуьрчег кIалубдин, рангаралди чIу­гун­вай суьретарни галай вижевай “Фири яру шив” махарин ктаб акъатна.

Хайи чIалал гзаф кьару, адан къайгъу чIугвазвай Седакъет Керимова, Дагъустанда хьиз, Азербайжандани вири лезгийриз машгьур я. Севдади вичин сад ла­гьай ктабни дидедиз бахшнава.

Ктабдин авторди къейдза­вайвал, аялар патал махар кхьин ре­гьят тушир, амма маракьлу кар я­.

— Гатун вахтунда за КцIара лезги аялар кIватIна, абурув актервилин алакьунар къалуриз туна, — ихтилатзава Севдади. — Са гъвечIи вахтунда чна хъсан тамаша гьазурна. ГъвечIи артистрин ашкъи,  алакьунар акурла, зун гзаф гьейран хьана. И таъсирди зун Бакуда аялар патал театрдин студия туькIуьру­нин фикирдал гъана. Бакудин мектебра лезги чIалан тарсар гузвач, гьавиляй чи аялриз дидед чIал хъсандиз  чирдай мумкинвал авач…

Эхь, рикIи кьур кар гьар нивай хьайитIани кьилиз акъудиз жедач. Амма, Севдадин жуьрэтлувал себеб яз, 2019-йисан октябрдилай Бакуда “Лезги аялрин театр” кардик акатнава. Им лезгияр патал хъсан муштулух, ва­къиа тушни! Адан макьсадни сад я: хайи чIал хуьн, аялриз чи­рун…

Азизрин Севдади вичин уьмуьрдин юлдаш Натик Нас­руллаевахъ галаз санал пуд веледдиз тербия гузва.

Ич тарцивай яргъаз аватдач лугьудайвал, Севдани, вичин ди­­­де Седакъет Керимова хьиз, санал акъваз тавуна, халкьдин медениятдик алакьдайвал пай кутаз алахъзава. Исятда адаз лез­ги чIалал хсуси цIийи мультфильмаяр гьазуриз кIанзава. Гьелбетда, пулдин такьатар герек къведай кар ятIани, и ниятди цуьк акъудуник ада умуд кутазва. Чнани адаз гьар са карда агалкьунар хьун алхишзава!

К. Ферзалиев