2021-йисан эхирра лезги халкьдин руьгь хкаждай хабар мадни агакьна. Малум тирвал, спортдин джиу-джитсу жуьредани рангарин чIулар ава. “ЧIулав чIул” къазанмишун патал неинки 8 йисан тежриба, гьакIни виниз тир нетижаяр къалурун лазим я. ИкI, и мукьвара вичин ери-бине Ахцегь райондин КьакIарин хуьряй тир Ибрагьим Исмаилов (22 йис) Россияда чIулав чIул къазанмишнавайбурукай виридалайни жегьилди я.
Чи спортсмендин рехъ регьятди хьана лугьуз жедач. Ам газетдин чинилай гунин макьсадни амайбуру, четинвилер ацалтзавайбуру, адалай чешне къачун, абур руьгьдиз лигим хьун патал я. Ибрагьимахъ галаз суьгьбетзавай бязи легьзейра за фикирзава: дугъриданни, бедендиз хьиз, руьгьдизни мягькем хьунилай четинвилериз дурум гуз алакьда. Маса рехъ авач.
Ибрагьиман спортдин рехъ гагь виниз акъатиз, гагь, кIвач галкIиз, ават хъийиз, мад хкаж хъжез, кьилинди, виликди ялзавайди я. Зи фикир желб авур кар мадни ам я хьи, жегьилдилай гьар са кардикай вич патал тарс хкудиз алакьна… Зи кеспидихъ галаз алакъалу яз заз гзаф спортсменрихъ яб акалдай мумкинвал хьана. Абурухъ гьардахъ вичин рехъ ава. Садан рехъ муькуьдаз ухшарди туш. Амма вичин вилик эцигнавай макьсад, четинвилеризни килиг тавуна (абурни спортсменрал тIимил гьалтзавач), кьилиз акъудунихъ ялдайбуруз, анжах руьгьдай ават тавурбуруз бахт хъуьрезва. Спортдал машгъул жезвай гьар садаз чида, руьгьдай аватун бедендиз зарар хьунилайни чIуру я. Бедендиз тIарвал хьайила, адет яз, духтурдин патав фида. Бес руьгьдай аватайла, вучда? Ихьтин вахтунда патав камаллу насигьатчияр, гъавурда акьадай дидени буба, багърияр, дустар хьунилайни гзаф аслу я. Ибрагьиман патавни, лазим атайла, ахьтин ксар (абурун жергедай тир халу Абдурагьманаз жегьилди пара сагърай лугьузва) гваз хьана.
И.Исмаилов 6 йиса аваз азаддаказ кьуршахар кьунай спортдин секциядиз фена. 14 йисалди спортдин и жуьредал машгъул хьана, амма рикIи кьунач. 15 йиса авайла, ам бубади Москвадиз ракъурзава. Адан къаст хцикай четинвилерихъай кичIе тушир инсан хкатун тир. Тийижир шегьерда жавандал четинвилер гьалтнач лагьайтIа, таб жеда. Куьгьне дуст Акаяхъ галаз ада сад-кьве вацра джиу-джитсудал машгъул хьун кьетIна.
— Са тIимил вахтни алатнач, за спортдин и жуьре жуваз хуш тирди гьиссна. Зун залда тренировкаяр башламишдалди 2 сят амаз къвезвай, абурулай кьулухъни 2 сятдилай хъфизвай, — рикIел хкизва Ибрагьим Исмаилова
Зур йис алатайла, ада сифтегьан акъажунра иштиракзава, вири бягьсерни вахт амаз акьалтIарзава. Мад зур йис алатайла, Вирироссиядин са шумуд турнирда ва Москвадин чемпионатда гъалибвилер къазанмишзава.
Ахпа винидихъ лагьанвай хьтин легьзеяр алукьзава: виниз акъатай хьиз, чилелни ахлукьзава. Залда вичихъ галаз бягьсиниз экъечIай гьар сад магълубарзавай чи ватандаш галаз-галаз 12 акъажунра кумукьзава. Амма руьгьдай аватнач. Аллагьдихъ инанмишвили, патав гваз хьайи дуст Симрала, кьилиндини, зегьмет чIугуни ам виликди ялна. ИкI, 2018-йисан мартдиз, 18 йисан яшда аваз, И.Исмаилова итимрин арада Европадин чемпионатда 2-чка кьуна.
Зур йис алатайла, команда дегишардайвал хьана. Им спортсмендиз хийир хкатзавай кар туш. Мад дурум гана. Мад виликди фена. Югъ-йиф талгьана, мад гьазурвилер акуна. Нетижада 2018-йисан августдиз ада Финляндиядин чемпионвилин тIвар къазанмишзава. Гьа и йисан эхирра международный турнирда 1-чка кьазва. Амма Португалияда кьиле фейи Европадин чемпионатда Ибрагьим Франциядин векилдиз кумукьзава. 2019-йисан мартдиз Санкт-Петербургда кьиле фейи международный турнирда ада заланвилин 4 категориядай вичин устадвал къалурзава. Ада абурукай кьведа — 1, сада — 2 ва мадни сада — 3-чкаяр кьазва. Адаз мичIи яру рангунин чIул гузва. Са варз алатайла, Абу-Даби шегьерда (ОАЭ) дуьньядин чемпионатда ам кумукьзава. Гьа и йисан майдин эвелра ада Россиядин чемпионатда абсолютный чемпионвилин тIвар къазанмишзава. И турнирдилай гуьгъуьниз адаз Азербайжандин патай экъечIун теклифзава. Ам рази жезва, Румынияда кьиле фидай турнирдиз гьазурвал акунив эгечIзава. Амма аниз фидалди Ибрагьима Москвада жедай турнирда иштиракун кьетIзава. Финалдиз акъатай адан метIез тIарвал жезва. Мад спортсмен патал залан имтигьан — яргъалди сагъарун лазим къвезва. Вири къуватар кIватIна, тренировкайрив эгечI хъийизва. 2020-йисан январдиз Москвадин чемпионатда вичин къуватар ахтармишзава. Заланвилин кьве категориядай вичин къаршидиз экъечIай вири спортсменрал ада гъалибвал къазанмишзава. ТIугъвалдин девир — спортсменар патал залан вахт алатайла, И.Исмаилова шуьтруь рангунин чIул къачузва. Мад метIез тIарвал жезва. И сеферда операция галачиз сагъариз хьанач. Амни Махачкъалада РКБ-да хирург Муса Гьамзатовича кьиле тухузва. Аллагьдиз шукур, операция хъсандиз алатна. Са кьадар вахт фена. И мукьвара чи ватандашдив яргъалди гуьзлемишай чIулав чIул агакьна.
— За гзаф тренеррин гъилик, гзаф командайрик кваз жуван устадвал хкажна. Абурулай виридалай за разивалзава. Алай вахтунда “Гимназиум” командада зи насигьатчи Аюб Мегьамедов я. Спортди заз гзаф крар, уьмуьрдин пис-хъсан, укIуь-цуру чирна. Зун инлай кьулухъни зегьмет чIугваз, жуван агалкьунралди багърияр, чи лезги халкь шадариз алахъда! — лагьана Ибрагьима суьгьбетдин эхирдай.
Къуй алукьзавай ЦIийи йисуз чи гьар са ватандашдихъ вилик эцигнавай макьсадар кьилиз акъуддай гьам бедендин, гьамни руьгьдин къуватар артух хьурай!
Рагнеда Рамалданова
