Россиядин Президент Владимир Путина 2018-йисан 1-январдилай хизанриз куьмек гун яз са жерге серенжемар кьилиз акъудунив эгечIун теклифна. Государстводин кьили дидевилин капитал къуватда жезвай вахт мад пуд йисан артухарунин гьакъиндай малумарна. ТIимил таъмин тир хизанривай гила ам гьар вацра гудай пуларин жуьреда къачуз жеда. Идалай гъейри, властри ипотекадин рекьяй махсус программани кардик кутада.

“Квез чизвайвал, дидевилин капиталдиз талукь программа къуватда жезвай вахт къведай йисан эхирра куьтягь хьун лазим тир. Гьелбетда, за фикирзавайвал, квекай гзафбуруз гьа вахтундилай кьу­лухъ­ гьихьтин серенжемар кьабулда лугьудай суалар гузва. Закай ра­хайтIа, зи вилик ахьтин суалар да­тIа­на эцигзава. За дидевилин капиталдиз талукь программа къуватда жезвай вахт 2021-йисан 31-декабрдалди артухарун теклифзава», — малумарна Россиядин государстводин кьили аялрин итижар фикирда аваз серенжемар кьабулунин Милли стратегия уьмуьрдиз кечирмишунин барадай координационный советдин заседанидал.

Адан гафаралди, куьмек гунин программа къуватда аваз алатнавай 11 йисан муддатда хейлин хизанар а пуларик умуд кутаз гьеле вердиш хьанва. Идалайни гъейри, куьмекдин пулар гуни, государст­водин кьили къейд авурвал, аялар хун хъсандиз ашкъиламишзава.

Россиядин Пенсийрин фондунин делилралди, дидевилин капиталдиз талукь программа къуватда авай девирда Россиядин 8,5 миллион хизандив куьмекдин пулар агакьна. Ведомстводин гьахъ-гьисабда раижнавайвал, дидевилин капитал ишлемишуналди 5 мил­лион­дилай виниз хизанри чпин яшайишдин кIвалерин шартIар хъса­нарна. Абурукай 3,2 миллион хизанди яша­йишдин кIвалериз талукь кредитрин са кьадар пай ва я а кредитар тамамвилелди дидевилин капиталдин гьисабдай вахкана. 1,8 миллион хизанди, кредитрин та­кьатар желб тавуналди, чпин кIва­ле­рин яша­йиш­дин  шартIар хъса­нарна.

РикIел хкин: дидевилин капиталдин  сифтегьан кьадар 250 агъзур манатдиз барабар тир. Государстводин программа къуватда аваз алатнавай 10 йисан муддатда ам 81 процентдилай гзаф артух хьана ва 2017-йисуз 453 агъзур манатдив агакьна.

Гьар вацра гудай куьмекдин пулар

Дидевилин капиталдиз талукь программа къуватда жезвай вахт артухарунилай гъейри, В.Путина, сад лагьай аял хайила, гьар вацра куьмекдин пулар гунин къайда кардик кутун теклифна.

Адан гафаралди, а куьмекдин пулар “регионда аял яшамиш хьун патал чарасуз герек тир пуларин кьадарда аваз  къалурнава ва чпин доходрин кьадар зегьметдиз къабил агьалийриз яшамиш хьун патал чарасуз герек пуларин кьадардин садни зуран дережадилай алат тийизвай доходар авай хизанриз тайинарда”.

Гьа икI, гьар вацран куьмекдин пулар жегьил хизанриз  сад лагьай аял хьайила, адан яшар йисни зурав­­ агакьдалди гуда. Куьмек яз гу­дай­ пу­ларин кьадар аял яшамиш хьун па­тал чарасуз герек пуларин кьадар — регионда ахьтин куьмек тIа­ла­бай­далай вилик квай йисан кьвед лагьай кварталда тайинарнавай кьа­дар-фикирда кьуналди тайинарда.

“Юкьван гьисабдалди куьмекдин пуларин кьадар 2018-йисуз, региондилай аслу яз, 10523 манатдив, 2019-йисуз 10836 манатдив, 2020-йисуз 11143 манатдив агакьда. Гьа и вахтунда куьмекдин пулар гудай чIа­вуз хизанрин гьакъикъи доходар фикирда кьада. Сифте нубатда гьа­къикъатдани игьтияж авайбуруз куьмекар гайитIа, за фикирзавайвал, им адалатлу кар жеда”, — малумарна государстводин кьили.

Гьа икI, куьмекар чпе гьар са касдал юкьван гьисабдалди гьалтзавай доход регионда зегьметдиз къабил агьалияр яшамиш хьун патал чарасуз герекди яз тайинарнавай кьадардилай садни зур сефердилай виниз тушир хизанриз гуда.

Аялрин бахчаяр ва ипотека

Идалай гъейри, Владимир Путина яслийра учирриз талукь месэладай жезмай кьван фад кьил акъудун тапшурмишна. “Чна гьа­къи­къатда аялрин бахчайра чкаяр тешкилунин месэла гьялнава. Гила кьве вацралай 3 йисал къведалди яш хьанвай аялар патал яслийра учирар амукь тийидайвал авун герек я. И месэла жезмай кьван фад гьялна кIанда”, — малумарна уьлкведин Президентди.

Адан гафаралди, гьахьтин чкайриз талукь яз 326 агъзурдалай виниз аялрин диде-бубайрилай арза­яр­ атанва. Гьавиляй “вилик квай кьве йисуз яслийра гьакьван кьадар­ чкаяр тешкилун пландик кутунва”.

Кьве аял ва адалай гзаф аялар авай хизанриз куьмек яз ипотекадин рекьяй махсус программа кардик кутун теклифзава.

“Сифтегьан базардай яшайишдин кIвалер маса къачудайла, ва я виликдай къачур ипотекадин кредитрин пулар вахкун яргъал вегьидайла, хизанривай йисан кьилиз вахкузвай 6 процентдилай виниз тир процентдин ставкадиз талукь яз го­сударстводи субсидияр чара авуник умуд кутаз жеда”.

Ипотекадин кредитар чара авунин программа тайин тир вахтара кьилиз акъудда. ИкI, адал асаслу яз, кьвед лагьай аял хьайидалай гуь­гъуьниз пуд йисан муддатда  ставкадиз талукь яз, пуд лагьай аял хьайидалай гуьгъуьниз кредит гайи йикъалай  5 йисан муддатда ставкадиз талукь яз субсидияр чара ийидайди къалурнава.

«Лезги Газет»