Чаз, Сулейман-Стальский райондин Кьулан СтIалдал яшамиш жезвай Играмудин Халикьовалай чар атана. Ада кхьизва:
“Гьуьрметлу “Лезги газетдин” редакция. И чар кхьиниз зун мажбур авурди агъадихъ суьгьбетзавай агьвалат я.
Чи, Сулейман-Стальский райондин, центрадал — Кьасумхуьрел, “халкьдиз регьят хьун паталди я” лагьана, вижевай са идара ачухнава. ТIварни ганва “Мои документы”.
Валлагь, ихьтин идара авайди чир хьайила, зун бегьем шад хьана. Жуван дерди гваз зун и цIийи чкадиз, герек чарар-цIарарни къачуна, фена. Заз алай вахтунда цIийи истемишун тир кIвалин ва чилин (кIвалихъ галай) “зеленка” лугьудайди туькIуьриз кIанзавай.
Виликамаз инин сагьибри, чпин къуллугърин гьакъи я лагьана, 4350 манат пулни къачуна. Мукьвара ви кIвалах туькIуьда лагьана, зун, яшлу итим, гьуьрметдивди рекьени хтуна.
Вилив хвена, гьайиф, кар туькIвенач. Вахтар фенатIани, зи умуд гьеле атIанвачир.
Квевай жезвачтIа, тIалабна за, зи пул вахце, масаниз фида зун.
А ксари завай сбербанкда кьилди книжка ачухун тIалабна, пул гьаниз хъияда лагьана.
За лагьайвал авуна, амма книжкадиз хтайди 2000 манат хьана. Бес амай пул? Зи кIвалахни туькIвенач, пулни фена…
Зун и идарадин чIехидан патав арзадиз фена. Ада жаваб гана хьи, бес 1500 манат пул чпи авур “къуллугърай” къачунва, 450 манат госпошлина (гьукуматдиз ганвай налог) я, амайдини — “чилин зеленкадай”… Тажуб жезва зун: тавур крарин гьакъи и “сагьибри” вуч паталди къачунва завай?”
Месэладай кьил акъудун патал “Лезги газетдин” культурадин отделдин редактор Э.Шерифалиев Дагъустан Республикадин МФЦ-дин юридический отделдиз фена ва ада и суалар пешекаррин вилик эцигна.
Юридический отделдин къуллугъчийри жаваб гайивал, МФЦ — им властдин къурулушрин, маса идарайринни агьалийрин арачи я. Агьалияр, гагь са, гагь маса идарадиз фена, учирра акъвазна, йисаралди чпиз герек документар туькIуьриз кIевера гьат тавун патал МФЦ-ри куьмек гузва. МФЦ-дихъ пулсуз ва коммерциядин къуллугъар ава. Хсуси эменни регистрация авунин шагьадатнамадикай рахайтIа, ам къачун патал сифте чилин, кIвалин технический план туькIуьрун лазим я. Играмудин Халикьован суалдай аквазвайвал, ада кIвалин “зелёнка” къачун патал чилин технический план туькIуьрун лазим я. ИкI, чилин шагьадатнамайриз талукь яз 350 манат, кIвалинбуруз талукь яз 350 манат госпошлина къачунва. Технический план коммерциядин къуллугъ я ва адан къимет 3500 манат тир. А пулар МФЦ-да авай терминалдин куьмекдалди ганва. ИкI, арзачидив пуд квитанция хьун лазим я. Вири санлай 4350 манат жезва. Аквар гьаларай, технический план туькIуьрдайла, картадал арзачидин чил къуншийрин чилин участокрин сергьятра гьатзавай. Им виликрай технический планар чIурукIа туькIуьрнаваз хьунин лишан я, гьаниз килигна И. Халикьован участокдиз техплан туькIуьриз хьанвач. Гьавиляй МФЦ-ди вичи авур тамамди тушир къуллугъдай 3500 ваъ, 1500 манат къачунва, 2000 манат касдив вахканва. Санлай кьве госпошлинадин 700 манат МФЦ-ди ваъ, Росреестрди къачузвайди я ва а пул гъиле-гъилди, къанунди истемишзавай вири идарайризни хабар хьана, абурун счётриз фенва. 150 манатни пуд операциядай терминалди къачунвай комиссия я.
МФЦ-дин векилри къейдзавайвал, картадал садан чилин участок масадандал гьалтунин месэла чи республикада гзаф дуьшуьш жезва. Ихьтин вахтунда арзачиди вичин къунши, яни нин чилин участокдин сергьятрал вичин чилин сергьятар гьалтзаватIа, гьа кас жагъурна, гьада цIийи техплан туькIуьр хъийидайвал авун лазим я.
«Лезги газет»
