Фашизмдин кьилин идеолог ва регьбер хьайи Адольф Гитлер 1945-йисуз, фашистрин Германиядал чи баркаллу Советрин Армияди, кьиле регьбер ва полководец И.В.Сталин аваз, ЧIехи Гъалибвал къачур чIавуз, тарихда гьатнавайвал, вичивай вич гуьлледив ягъиз тахьайла, адан сателлитри (са фикирдал алайбуру) кьенай. Папанни адан мейитриз санал цIай янай…
Гитлерахъ галаз санал Дуьньядин кьвед лагьай дяведик цIай кутур, Европадин ва вири дуьньядин халкьарал гьакьван еке зулумар илитIай, миллионралди инсанрин иви хъвайи жаллатIар Нюрнбергда кьиле фейи суддин къарардалди жазаламишнай. Яни Гитлер ва гитлеризм хьтин завалрал эхир эцигнай… Дуьньяди санлай азаддиз нефес къачуз эгечIнай. Генералиссимус Иосиф Сталиназ гьа чIавуз вири дуьньядин халкьари буба гьавайда лагьайди тушир…
Вахтар, девирар алатна. Гуя дяведин хирер са бубат сагъ хъхьанвай. Гуя завалрин тIалар яваш хьанвай. Инсанри, иллаки чи Советрин Ватанда анжах экуь, ми-хьи йикъарикай, намуслу, гъейратлу алакъайрикай, мублагь уьмуьрдикай, пакадин чIехи мумкинвилерикай фикирзавай. Негьнавай, вилив хуьзмачир дявеяр ва дявекарар. Амма…
Алай макъамда Украинада ва санлай вири дуьньяда кьиле физвай гьакьван залан ва чиркин керематри раижзавайвал, 77 йис идалай вилик Гитлер кьенатIани, гитлерар, яни адан чак хъвайибур ама кьван…
ЧIуру хъач садлагьана терг ийиз жедач лугьуда. Мукьвал-мукьвал пер ягъиз, чил пурпу ийиз, дувуларни кваз михь тавуртIа, чIуру хъач мадни гужлудаказ винел ахкьалтда. Онкологиядин азарар хьиз.
Гитлеризм-фашизм гьахьтин азар, тIегъуьн я кьван… И нетижадал чун алай вахтунда Украинадин къизгъин гьаларихъ галаз алакъалу яз санлай вири дуьньядин империалист ампайри къурмишнавай, виликрай рикIелни текъведай хьтин керематри гъанва. Украинадикай, США кьилеваз, РагъэкъечIдай патан Европади, НАТО-дин блокди Россиядиз акси террористринни фашистрин цIийи магъара туькIуьрна. СССР хьтин зурба къурулуш-держава чукIуруни ихьтин мумкинвал гана. Гила Россиядиз ва вири россиявийриз дяве малумарнава. Урус чIалал рахунни къадагъа авуна.
Халкь, ватан хуьз къарагъай Россиядикай, адан баркаллу кьушунрикай “чапхунчияр” ийиз алахънава. Вуж? ДатIана чеб чапхунрин рекье авайбуру. Ибурухъ галаз зил кьуна, чеб фашистрикай хвейи полякрини, прибалтрини, чехрини, масабуруни тийизвай гъибет авач. И гьалариз баянар гузвай хейлин программаяр чи телеканалрай гьар юкъуз къалурзава. Килигун герек я. Чунни яргъариз физвач. И мукьвал тарихрал акъваззава. 1999-йисалай инихъ и “демократри” Ирак, Ливия, Йемен, Афгъанистан, Югославия хьтин государствояр, са себебни авачиз, бомбаламишна, барбатIна. Сирия терг ийиз алахъна. Венесуэладиз къастар кьаз эгечIна… Россия ягьсузрин гъараздай фенач. Вичин руьгь хуьзва!
Дуьньядин агъавал авур кьван бесрай лагьана Россияди США-диз. Абурун тереф Европади, Австралияди ва маса гъилибанри хуьзва. Фашистрин тереф хуьн яз, Россиядал ва россиявийрал илитI тийизвай жуьредин къадагъаяр амач. Украинадин миллетчийриз, чпи ачухдиз лугьузвайвал, “сад амай кьван” яракьралдини, пуларалдини, масакIани куьмекар гун хиве кьазва, фашизм генани руьгьламишзава.
Гьа са вахтунда къурмишнавай информациядин “дяведини” лап чIулав фитнеяр чукIурзава. Гуманитарный куьмек гана кIани чкадал яракьар рекье твазва.
Больницаяр, аялрин бахчаяр, мектебар ягъун? Яшайишдиз герек тир ГЭС-ар, къаналар, газдин линияр чукIурун, инсанар яшамиш жезвай тамам кварталар югъ-йифди залан тупарай ягъун, саламат чкайриз катиз кIанзавай факъирар гуьллеламишун — ибур вири Гитлеран гъилибанри къалурай мусибатар туширни? Бандеровчийри, маса хаинрини а чIавуз немсеривай тежедай хьтин гужар чпин халкьдиз къалурайди гьикI рикIелай фида?
Гила мадни а келлегуьзрин къастар и келлегуьзри кьилиз акъудзава. В.Зеленскийди вичин армиядив вичин халкь ягъиз тазва. Буьгьтенар россиявийрал вегьезва. Им фашизм тушни? Украинвияр амачир Украина низ жеда?
Дугъриданни, Гитлер кьена, амма гитлерар (гьар жуьредин фюрерар) амукьна. Гьашаратар амукьдай саягъда. Абур гила фашистри вири дуьньяда къуватда хтунва.
Вучда? Чи чIехи бубайрин адетар давамарун яз, чи къенин рухваяр, чIехи бубайрин хтуларни птулар цIийи фашистар терг авунив эгечIнава.
Дуьньядин кьвед лагьай дяве къарагъардайлани, ампайри Гитлеран тереф хвейиди рикIел хквезва. Ахпа чеб басрухрик акатайла, са бязибурукай (США ва Великобритания) чаз “союзникар” хьана. Хвенай чпин хам.
Гитлер кьенатIани, гитлеризм хуьн патал а “союзникри” алакьдай вири крар авуна. Гила а чIаван гъалибчийрилай кьисасар вахчузва…
Вучиз? Мад гьа са метлеб аваз: дуьнья тарашиз, масабурун гьисабдай чеб девлетлу авун, агъавалун паталди.
Гитлеризм — фашизм, нацизм тамамвилелди терг тавунмаз, дуьньяда секинвал жедач. Четин месэла ятIани, ам кьилиз акъудун чи баркаллу рухвайринни рушарин хиве гьатнава. Кьилизни акъудда!..
Мердали Жалилов,
литературадин отделдин редактор
