Дарманрин набататар
Инсан патал гергердихъ (овёс) са шумуд терефдихъай хийирлувилер ава. Гатун эвел кьилелай июлдалди цуькведа жедай и набататдин тварар гатун эхирра ва зулун эвел кьилера дигмиш жеда.
Пешекарри тестикьарзавайвал, гергеррикай инсандин жуьреба-жуьре органар тIазвайла менфят къачуз жезва. Магний квайвиляй гергердикай рикIинни нервийрин системадин кIвалах хъсанарунин, тIуьрди иливарунин карда хийир хкатзава. ГьакIни ивидин гьерекат яваш хьайи сифте кьилера гергер ишлемишун теклифзава. И магьсулдикай гьазурзавай дармандин такьатри бедендик квай кремний пайгардик кутазва ва дамарар мягькемарзава. Гергердик неинки кремний, гьакI фосфор, калий ва маса затIарни ква. Гьавиляй рикIинни дуркIунрин тIалар авайлани ишлемишуни хийир гузва. Магьсулди инсандин акьулдин кIвалахдизни хъсан патахъай таъсирзава.
Ахтармишнавай пешекаррин делилрал асаслу яз, гергердин хийирлу такьатрин куьмекдалди гзаф азарар раб-дарман галачиз сагъариз жезва. Халкьдин медицинада и набатат фадлай ишлемишзава. Адакай гьазурзавай дармандин такьатри рикIин кIвалах хъсанарзава, иштагь къайдадик кутазва, ахвар атIуникай хуьзва. Гергеррикай гьазурнавай хапIа лагьайтIа, ратаринни руфунин ва жигерринни дуркIунрин азарар авайла тIуьн хъсан яз гьисабзава.
Гергеррин самар вегьена тунвай ядни, гергер вич рганвай гьалимани жуьреба-жуьре такьатрин еринда ишлемишиз жезва. Вири дуьшуьшра анжах пешекаррал, духтуррал алукьун, гьи рекье ва гьи саягъда ишлемишун герек ятIани чирун важиблу я. И магьсулдикай гьатта кIвачер гьекьедикай азад авун патални, аялрин хамунал жедай цIарнахриз акси язни менфят къачуз жедайди малум я.
Мад ихьтин дуьшуьшра ишлемишиз жеда: хума галукьайла, пIапIрус чIугваз кIан тахьун патал, беден зайиф хьанвайла, хуквадин азар авайла, жалгъаяр тIазвайла… Тикрар хъийин: вири дуьшуьшра анжах пешекаррин куьмекдалди, меслятдалди ишлемишна кIанзава.
«Лезги газет»
