Малум тирвал, алай йисан 13-сентябрь сечкийрин сад тир югъ я. Дагъустанда и юкъуз сечкийрин участокрин 1557 комиссия кардик жеда. 599 округдай 6061 депутат ва кьве хуьруьн администрациядин кьилерни хкягъун лазим я. РД-дин сечкидин комиссияди малумарайвал, сечкийрин сад тир юкъуз 1 миллионни 300 агъзур кас участокриз къведа. Ида республикада авай вири сечкичийрин 80 процент тешкилзава.
Сечкийриз “Сад тир Россия” партиядин Дагъустандин региональный отделенини гьазур жезва. И йикъара партиядин региональный политсоветдин президиумдин заседание кьиле фена. Анал партиядин ДРО-дин секретардин 1-заместитель, РД-дин Халкьдин Собранида “Сад тир Россия” фракциядин регьбер Сайгидагьмед Агьмедова отделенидин вилик акъвазнавай месэлайрикай лагьана.
Кьилин везифайрикай сад “Сад тир Россия” партиядин патай гележегда хкядай депутатрин кандидатураяр тайинарун патал виликамаз тухудай сечкияр тешкиллувилелди гьазурун ва кьиле тухун я. И жуьреда кандидатар тайинарун цIийивал туш, гьеле 2015-йисуз РД-дин Халкьдин Собранидиз ва Госдумадиз депутатар хкядайла, адакай менфят къачунай.
ДРО-дин исполнительный комитетдин руководитель Мегьамед Мегьамедова къейд авурвал, виликамаз тухузвай сечкийрин кьетIенвал ам я хьи, 10 агъзурдалай гзаф сечкичияр авай муниципалитетрин сечкичийривай, са манийвални авачиз, талукь участокдиз атана, чпиз хуш кандидатдиз сес гуз жеда.
— Малумариз кIанзава,- давамарна М.Мегьамедова,- алай йисан 20-февралдилай 1-мартдалди “Сад тир Россия” партиядин чкадин отделенийра чна тешкиллувилин комитетар арадал гъанва. Абуру виликамаз тухузвай сечкийрин иштиракчияр-кандидатар регистрация ийида. Кандидатрин кьадарни тIимилди туш — 6 агъзурдалай гзаф жеда.
Тешкиллувилин комитетри 10-майдалди виликамаз тухузвай сечкийра иштиракдай вири ксарин сиягьар туькIуьрна ва тестикьарна кIанда. Виликамаз тухвай сечкийрин нетижаяр 2-июндалди кьада, ахпа партияди депутатвиле кандидатар къалурда.
Халкьдиз — секин уьмуьр
Алатай гьафтеда “Дагъустан” РИА-да РД-дин Халкьдин Собранидин депутатар, “Гьахълу Россия” сиясатдин партиядин региондин отделенидин векилар (Камил Давдиев, Мурат Пайзулаев ва Марат Ярметов) республикадин массовый информациядин такьатрин журналистрихъ галаз гуьруьшмиш хьана. Месэла сад тир — уьлкведа кьиле физвай дегишвилерикай ва “Гьахълу Россияди” уьлкведин Конституциядик кухтазвай алавайриз талукь яз гузвай теклифрикай агьалияр хабардар авун.
— Президент Владимир Путина Федеральный Собранидиз кIелай Чарче РФ-дин Конституциядик чарасуз са бязи дегишвилер кухтуна кIанзавайдакай авур теклифдикай къе Россиядин Федерациядин вири халкьариз хабар ава, — лагьана региондин отделенидин председатель, РД-дин Халкьдин Собранидин Председателдин заместитель К.Давдиева. — Политический партийри, политологри, юристри, зегьметчи коллективри, кьилдин агьалийрини гузвай теклифар кьабулдай, веревирд ийидай, герекбур хкядай махсус комиссиядини кIвалахзава. Уьлкведин халкьар патал важиблу месэла гьялзавай и макъамда “Гьахълу Россия” партияни кьулухъ акъвазнавач. Лап кар алай ва кьилин месэлайрин гьакъиндай Конституциядик алаваяр кухтун патал чна дуьзгуьн ва гьар са агьалиди хъсанбур яз гьисабзавай теклифар ганва.
Депутатди лагьайвал, абурук акатзава: агьалияр пенсиядиз фидай вахтар виликан рекъемрал — дишегьлияр — 55, итимар 60 йис хьайила — хкун, эвездин пулар хгун тавунмаз, агьалийриз государстводин патай авай яшайишдин кьезилвилер квадардай федеральный законар кьабулунал къадагъа эцигун; виликамаз тайинарзавай инфляциядин дережадин кьадарда аваз пенсияр кIвалахдик квачирбурузни, квайбурузни гьар йисуз индексация ийидай положение мягькемарун. Конституциядай Россиядин Банк садалайни аслу жедач лугьудай ихтилат акъудин, банкдин кIвалах гьукумдин госорганриз муьтIуьгъарун ва адан хиве мадни везифаяр хтун: Центробанкди неинки манат дурумлу, мягькем авунай жаваб гун лазим я, ада гьакI экономикадин дережа хкажунай, агьалияр кIвалахдалди таъминардай шартIар арадал гъунайни жаваб гун лазим я; мажибдин агъа кIанин кьадар инсан яшамиш хьун патал тайинарнавай пулунин кьадардилай тIимил хьун лазим туш; государстводин къуллугърал алайбуруз кьве “гражданство” тахьун Конституцияда къейд авун лазим я.
— Госдумада “Гьахълу Россиядин” фракциядин руководитель Сергей Миронова “Сад тир Россия”, КПРФ, ЛДПР партийрин фракцийрин депутатризни чпин теклифрин, алавайрин тереф хуьниз эвер ганва, лагьана М.Ярметова. — Чи теклифар халкьдиз асайиш уьмуьр тешкилунихъ элкъуьрнавайбур я. Уьлкведин Президентди и сеферда РФ-дин Гьукуматдивай агьалийрин патай разивал ийиз жедай бязи къарарар кьабулун истемишнавайтIани, чи партия эсиллагь рази тушир крар тIимил авач. Чна Президентдизни, Госдумадизни, Гьукуматдизни са шумудра кхьена, теклифар гана: мажибрин агъа кIанин кьадар 22-25 агъзур манат жен, госорганра, идарайра кIвалахзавай чиновникрин, энергоресурсар, банкар, госкорпорацияр гъилера авайбурун вацран са шумуд миллиондин мажибар уьлкведа юкьван мажибдин кьадардал хкун, “потребительский корзинадин” пулдин кьадар 30-31 агъзур яз тайинарин, дуьньядин гзаф уьлквейра хьиз, пенсионер рагьметдиз фейила, адан пенсия, ирс яз, эвледриз гун, “дидевилин капитал” гьа сифте йисуз (пуд йисалай ваъ) ишлемишдай ихтияр гун, Ватандин ЧIехи дяведин йисарин аялриз кьезилвилер гун, губернаторар, мэрар, сечкичийри сесер гуналди хкягъун, бензиндин къиметрал государстводи гуьзчивал авун, школьникриз чими хуьрекар гьазурун патал тайинарнавай 15 манат лап тIимилди яз гьисабун… Гьайиф хьи, я Гьукуматди, я Госдумади и теклифар гьелелиг кьабулнавач. “Гьахълу Россия” чи агьалийрин яшайиш хъсанардай, агьваллувал хкаждай, абурун итижар хуьдай законрин проектар, теклифар гваз гьамиша майдандиз экъечIда ва талукь органривай кIеви истемишунарни ийида, — алава хъувуна М.Ярметова
“Гьахълу Россиядин” векилри журналистрин суалризни жавабар гана.
Хийир Эмиров