2-мартдиз Дагъустандин Гьукуматдин Председатель Артем Здунова ятар гудай вахтуниз гьазур хьуниз талукь совещание тухвана. Мярекатда РД-дин Гьукуматдин Председателдин заместитель Абдулмуслим Абдулмуслимова, РД-дин хуьруьн майишатдин ва недай суьрсетдин министр Абзагьир Гьуьсейнова, “Минмелиоводхоз” ФГБУ-дин директор Залкип Къурбанова ва масабуру иштиракна.
Совещанидал къейд авурвал, регионда яд бес тахьунихъ галаз алакъалу гьалар арадал атанва. И кардин себеб чешмейра яд тIимил хьун я. Яд кьит хьунал живер бес кьадарда къун тавуни ва, талукь яз, Терек, Сулак ва Самур вацIариз гатфарихъ чими хьайи вахтунда тIимил яд атуни гъун мумкин я.
Алай вахтунда республикада цин жигьетдай арадал атанвай гьалар а къурхулувал арадал гъидайбур тирди къейд авуналди, Артем Здунова мярекатдин иштиракчийриз, къуватар сад авуна, са жерге къарарар кьабулуниз эвер гана. Асул везифа хуьруьн майишатдин суьрсет гьасилзавайбур, яд бес тахьун себеб яз, четин гьалара гьат тийидайвал авун я.
“Декабрдилай февралдал кьван девирда живер-марфар тIимил къун себеб яз, вацIар авахьзавай чкайра кIватI хьанвай живерин кьадарни лап тIимил я. Идахъ галаз алакъалу яз, региондин цин ресурсар саки тамамдаказ марфар къунилай аслу жеда. Чна дигидай яд агакьаруниз талукь кIвалах гегьенш майданра аваз тухузва, къаналар эгъуьнзава, лазим къурулушар туькIуьрзава. Гьа са вахтунда чаз аквазва хьи, Дагъустандин кьакьан дагълара живедин сенгер гзаф йисара арадал атанвай кьадардилай агъузди я. ВацIар физвай чкайра кIватI хьанвай живедин запасар лагьайтIа, 40-50% тIимил хьанва. Анжах тIебиатдилай аслувилин гьалда хьуниз чавай рехъ гуз жедач, гьаниз килигна чна виликамаз гьихьтин серенжемар кьабулиз жедатIа, гьа месэла гьялун лазим я”, — лагьана премьер-министрди.
Малум хьайивал, живедихъ галаз алакъалу са кьадар къулай шартIар ЦIумада ва ЦIунти районра ава. Гуниб, Хунзах, Тлярата, Ботлих, Ахвах, Казбек, Чарода, Рутул, Лак ва маса районра живер авач.
Дигидай яд бес тахьуникай рахадайла, Залкип Къурбанова къейд авурвал, эгер гьалар дегиш тахьайтIа, хуьруьн майишатдин суьрсет гьасилзавайбуруз куьмек гунин чарасузвал арадал къведа.
“Кьиблепатан мулкара авай уьзуьмлухар дигин патал чна яд къачузвай чкайра арадал атанвай гьалар акьалтIай четинбур хьанва. Ахцегь, Докъузпара, Мегьарамдхуьруьн, Сулейман-Стальский, Дербент, Дахадаев, Табасаран, Къайтагъ, Къаякент ва Къарабудахкент районар дигидай целди таъминарзавайбур са жерге гъвечIи вацIар я. Къенин юкъуз чавай районар лазим кьадар целди таъминариз жезвач.
Гьалар авайвал амукьайтIа, Къаякент райондин кьиблепата авай майишатризни цин патахъай четин жеда. Терек ва Сулак вацIара лагьайтIа, гьалар са тIимил масабур я. Анра, гьелбетда, цин дережа шазандалай агъуз аватнава, ятIани месэла гьялдай мумкинвилер авазва”, — лагьана ада.
Абдулмуслим Абдулмуслимова месэла гьялун патал авур теклифрик, кьилди къачуртIа, яд кьенят авун патал алай аямдин технологияр ишлемишзавай хуьруьн майишатдин суьрсет гьасилзавайбуруз субсидияр гунин къайда кардик кутун ква.
РД-дин тIебиатдин ресурсрин ва экологиядин министр Набиюла Къарачаева Сулейман-Стальский районда авай цин «Шурдере» гьамбарханадин мумкинвилерикай лагьана. Эцигна акьалтIарзавай и имаратди, гьисабзавайвал, кьиблепатан мулкара авай чилер дигидай целди тамамдаказ таъминардай мумкинвал гуда.
Амина Муслимова