ТупучIдин куьмек
Мафи суса устIар Мегьралидивай вичин чхрадиз са тупучI туькIуьрун тIалабна. Са тIимил йикъар алатайла, устIар, чIехи тупучIни кьуна, атана акъатна чиниз.
— Свас, килиг-е, за ваз гьихьтин тупучI авунватIа, — лацу чарчикай хкудна, тIвал хьтин затI къалурна мугьманди.
Суса, пишкеш хьиз къачуна, тупучI гъиле икI элкъуьрна, акI элкъуьрна. Ваъ, им патахъди я… Гьич гъал ийиз ярамишди туш.
— Чан Мегьрали стха, валлагь, им патахъ яз аквазва заз, — лагьана суса. — Ви хатур амукьмир. Садра мад килиг, — лагьана яваш сесиналди.
— Жедай кар туш, свас. За ам яргъалди рикIин сидкьидай ахтармишайди я, — Мегьралиди тупучI мад сеферда, гъуьрч язавайла ружа кьадай хьиз, вичин вилик туькIуьрна, дикъетдивди тамашна: — Де идан гьинаг патахъ я? Ам, тфенгдин луьле хьиз, дуьзди тирди кьатIузвачни вуна?
Мегьралидин викIегьвал акурла, суса маса ихтилатар хъувунач, адан гъил кьуна, вичин духтур итимди кIвалахзавай поликлиникадиз, вилерин духтурдин патав тухвана…
Кесибдиз икьван чIавалди, Дантеди лагьайвал, “чилел уьмуьрдин са пай” жедалди вичин вилериз дуьз таквазвайди чизвачир. Духтурди адаз айнаяр кхьена, касдин вилерни “хци” хъхьана.
Инлай кьулухъ Мегьралидиз свас эцигдай-къачудай чка амукьнач. Гьакьван адаз гьуьрметар ийиз алахънай.
— Айнаяр алукIайдалай гуьгъуьниз заз дуьнья эсиллагь масакIа, гьа авайвал аквазва. Ви балаяр бахтлу хьуй,- лугьуз, кинердай касди гьар дуьшуьш хьайила Мафи сусаз…
ТупучIди икI куьмекдайди яраб вилерин духтурриз чидатIа?..
Виридалайни дириди
Уьлкведа “Сагъламвал” тIвар алаз кьабулнавай важиблу программа кьилиз акъудзавай. Здравоохраненидин министерстводи инсандин сагъламвилин къайгъу чIугун патал беденда “чуьнуьх” хьанвай, гьелелиг чпикай садазни хабар авачир азарар винел акъуддай серенжемар кьабулзавай. Имни инсандин вичин патай разивал аваз авуна кIанзавай кар я.
…Пуд варз кьван вилик зун ажайиб са гьадисадин шагьид хьана. Зи куьмекчи акушеркади чи кабинетда къайда твадайла, вичин гъиле гьатай са кагъаз заз къалурна. Чарчин иеси гьа и юкъуз чи патав атай яшар 45-далай алатнавай дишегьли яз хьана. Чарни телефондин пул ганвай квитанция тир. Адан далу патал алай кхьинри фикир желбна. Гуьрчег хатIаралди къейдер авунвай:
- Кьилин чIарара бурма тван;
- Простынар чуьхуьн патал цик кутан;
- Мектебдай хквер кьван аялдиз тIуьн гьазурин;
- Холодильникда михьивал ийин;
- Цла авай еке гуьзгуь чуьхуьн;
- Жуван кофтадизни юбкадиз уьтуь яна, алукIна, геж тавуна, поликлиникадиз духтурдин патав фин…
И чарчин иесидин анализар гьазур хьанватIа чириз, зун поликлиникадин заведующийдин патав фена. Ина, гьич шейтIандин кIвачни галкIин тийидай хьтин мичIи чкада, анализдин жаваб вичиз бегенмиш хьанвач лугьуз, гьа чарчин иесидинни участокдин духтурдин арада гьуьжет авай… Зи кьиляй хиял фена: “Шаксуз, ам хъсан сагъвал авай ксарин жергедик кутун лазим я”.
Валлагь, зурба ксар я дишегьлияр! ТуштIа куьн килиг. А сиягьда къалурнавай вири мажбурнамаяр тамамарна, адалай духтурдин патавни къвез алакьнава. Халис сагъламвал авачирдавай икьван крар бажармишиз хьун мумкин яни? Итим тиртIа, низ чида, ада мус…
Виридан разивилелди, чна а дишегьли сагъламвилин рекьяй сад лагьай группадинди яз тестикьарнай.
Азедин Эсетов
