РД-дин Кьил Владимир Васильева Дагъустанда федеральный ва республикадин программайрин сергьятра аваз яшайишдин объектар эцигуниз талукь месэладай совещание тухвана. Идан гьакъиндай “Лезги газетдиз” РД-дин Кьилин ва Гьукуматдин Администрациядин пресс-къуллугъди хабар гана.
Совещанидин иштиракчийрихъ элкъвена рахай региондин Кьили вилик эцигзавай месэлаяр ери аваз ва вахтунда гьялун чарасуз тирди рикIел хкана: “Чахъ, эгер гьалар четин хьайитIа, кIевяй экъечIдайвал, хъсан резервияр арадал гъунин фикир ава. Исполнительный властдин органрин везифа лагьайтIа, кIвалахда нукьсанриз рехъ тагуникай ва вахт гьакI пуч тавуникай ибарат я”, — малумарна В.Васильева.
РД-дин Гьукуматдин Председателдин заместителдин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Инсаф Хайруллинан гафаралди, 2020-йисуз федеральный ва республикадин бюджетрин такьатрин гьисабдай 357 объект эцигзава, абурукай 181 гъиле авай йисуз ишлемишиз вахкун пландик кутунва. Эцигна акьалтIар тавунвай ва 2019-йисалай 2020-йисал хквезвай 46 объект ава, абурукай 36 гъиле авай йисуз ишлемишиз вахкун фикирдиз къачунва.
Гьа са вахтунда И.Хайруллина малумарайвал, алай йисуз ишлемишиз вахкана кIанзавай са бязи дараматрал кIвалахар графикда къалурнавай вахтундилай кьулухъ галамукьзава. Идан себебарни агъадихъ галайбур я: муниципальный тешкилатри агакьарзавай, эцигунар кьиле тухудай ихтияр гузвай документация, гьа гьисабдай муниципалитетра пулдин такьатар ва пешекар кадрияр бес тахьунин нетижада чкайрал генпланар авачиз хьун.
Идахъ галаз алакъалу яз ихьтин теклиф раижна: мулкарал эцигунар планламишуниз талукь документар туькIуьрунин барадай векилвилер, муниципалитетривай вахчуна, РД-дин архитектурадин ва шегьерра эцигунар кьиле тухунин рекьяй комитетдив вахкун, гьа са вахтунда талукь тир къурулуш арадал гъин. И.Хайруллинан гафаралди, Россияда гьа ихьтин къайда гьеле кардик квазва. Республикадин вице-премьердин везифаяр вахтуналди тамамарзавайди инанмиш тирвал, икI хьайитIа, харжияр тIимил авуна, ерилу документар агакьариз жеда.
И месэладиз баян гайи Владимир Васильева куьчери малдарвилин чилерал тайинарнавай къайдайрал амал тавуна эцигнавай яшайишдин метлеб авай ва инженервилин къурулушдин объектрал фикир кьетIендаказ желбна: “Квез чир хьана кIанзаватIа, мисал яз, эцигна куьтягьнавай, чпиз пулдин такьатар серфнавай мектебрин дараматар ава. Амма чавай абур ахъайиз жезвач. Мад ихьтин крариз рехъ гана виже къведач. ИкI давам хьайитIа, чна кIевелай жавабдарвилиз чIугвада”. Идалайни гъейри, региондин Кьили пландик кутунвай дегишвилериз талукь яз эцигунрин хиле кардик квай общественный тешкилатрихъ галаз мадни активнидаказ кIвалахуниз эвер гана. “Чпин кIвалах чпи къайдадик кутазвай организацияр чи союзникар я. Чна — гьукумди лагьайтIа, агьалийрин итижар вилив хуьналди кIвалахзавайди я. За и кардал амал авун тIалабзава”, — лагьана Владимир Васильева.
Совещанидал гъанвай месэладай рахунар давамаруналди, И.Хайруллина регионда кардик квай проектрин организацийра кадрийрин пешекарвал бес кьадардинди туширди ва кадрийрин чпин патахъайни кьитвал авайди къейдна. “Проектрин организацийри гзаф кьадар конкурсра иштиракна. Гьа са вахтунда абуру чпин къуватар ва авай ресурсар хивез къачунвай мажбурнамайрихъ галаз гекъигнач. Эцигунардай са жерге организацийрикайни икI лугьуз жеда. Анра кIвалахзавайбурун пешекарвилин дережа агъузди я, производстводин крар бес кьадарда тешкиллудаказ кьиле тухузвач. Чна и жигьетдай кIвалах гужлу ийида. Гележегда ерисуз кIвалахдиз рехъ тагун патал чна кIевяй экъечIдай рекьер жагъурун патал къайгъуяр аквада”.
И.Хайруллина совещание кьиле фидай чIавуз, хци месэлаяр гьялунин мад са рехъ яз, кьилдин хилерин дирекцийрин везифаяр сад тир заказчикдин Дирекциядив вахкун, кьенят авур такьатар лагьайтIа, Сад тир дирекция материалралдини техникадалди таъминарун, эцигунар идара ийизвайбурун мажибар хкажун патал чара авун, гьакIни виридалайни хъсан гьазурвал авай пешекар кадрияр Сад тир дирекциядив вахкун теклифна. Региондин Кьили и теклифдин тереф хвена, месэла вири терефрихъай мукьуфдивди ахтармишун, гьа гьисабдай кадрийриз талукь месэла веревирд авун, жуьреба-жуьре хилера эцигунар кьиле тухунин кьетIенвилер фикирда кьун, кардив комплексный къайдада эгечIун чарасуз тирди рикIелай ракъур тавун меслятна.
Проектдинни сметадин документация гьазуруникай рахай республикадин эцигунрин ва ЖКХ-дин министр Малик Баглиева имаратар гьа са йисуз проектламишуни ва ишлемишиз вахкуни гьамиша тайин тир хаталувилер арадал гъизвайди къейдна. Гьа и кар фикирда кьуна, региондин гьукуматди алай йисуз сифте яз бюджетдик яшайишдин метлеб авай ва инженервилин къурулушдин объектрин проектдинни сметадин документация гьазурун патал пулдин такьатар кутунва, пуд йисан девир патал абурун кьадар тестикьарнава. Алай вахтунда 91 объектдиз талукь яз проектдинни сметадин документация туькIуьрунин кIвалах акьалтIарзава. Идалайни гъейри, М.Баглиеван гафаралди, гьеле 2019-йисуз и мурадар патал аванс яз пулдин такьатар чара авуна. Идани эцигунрин майданрал экъечIдай вахтар 1-2 вацран тIимилардай мумкинвал гана.
“Алай аямдин истемишунрихъ галаз кьадайвал кIвалахиз чирна кIанда. Авунвай кIвалахар чахъ авазвай такьатрин гьисабдай кьилиз акъудайди я. Амма гила фад ва хъсан ери аваз эцигунин везифа вилик акъвазнава. Чна вирида и кардиз итиж ийизва”, — къейдна эхирдай Дагъустандин Кьили.
«Лезги газет»