Аксибурун кьадар тайинарна

Немсерин “Альтернатива для Германии” партиядин депутат В. Гердтан фикирдалди, Россиядиз акси санкцийрилай са пай немсери наразивалзава. Идакай “Lenta.ru”  сайтди хабар гузва.

Сиясатчидин фикирдалди, парламентдин сечкийра 12,6 ва 9,2 процент сесер хьайи вичин ва «Чаплабур» тIвар алай партийрин векилар Россиядихъ галаз хъсан алакъаяр хуьнин терефдарар я. “Зи фикирдалди, 20 процент кьван агьалиярни гьа ихьтин фикирдал ала. Адетдин сечкичийрикай гзафбуруз санкцияр вучиз кардик кутазватIа чизвайди туш”, — лагьана Гердта.

Гьа са вахтунда, депутатдин делилралди, немсерин 23 процентди Россиядиз акси санкцийрин тереф хуьзва. Депутатди къейд авурвал, уьл­кведин рагъакIидай пата гьалар,  рагъэкъечIдай патан гьаларив гекъи­гайла, тафаватлу жезва. Кьвед лагьай терефдин агьалийрикай 90 процентди россиявияр чпин душманар тушиз гьисабзава. Амма Германиядин рагъакIидай патан халкьарикай анжах 20 процентди чеб Россиядиз акси туширди  малумарзава.

Алай йисан июндиз, Украинадин вакъиаяр себеб яз, Евросоюзди Россиядиз акси экономикадин санкцийрин муддат зур йисан артухар хъувуна.

Ихтилатриз баян гана

РФ-дин экономика вилик тухунин министр М. Орешкина Россиядинни­ Белоруссиядин регьберрин арада кьиле фейи гуьруьшдикай баянар гана. Идакай “ТАСС” чешмеди хабар гузва.

Адан фикирдалди, В. Путина ва А. Лукашенкоди ихтилатар авурдалай кьулухъ уьлквейрин арада гьуьжет алай месэлаяр тIимил амукьна. Кьилди къачуртIа, абурулай нафтIадинни газдин месэлайрин патахъай кьве терефдин фикирар мукьва ийиз алакьна. НафтIадин базар, хуьруьн­ майишат, алакъаяр ва таможня хьтин хилерни санал пайгардик кутунин патахъай меслятарна. Министрди къейд авурвал, президентри бегьерлувилелди кIвалахна.

Къейд ийин, 7-декабрдиз Сочи шегьерда В. Путинан ва А. Лукашенко­дин арада ихтилатар вад сятдилайни гзаф вахтунда давам хьана. Абу­рун­ арада нубатдин гуьруьш 20-декабрдиз Санкт-Петербургда кьиле фида.

Порошенкодин теклиф

Украинадин виликан президент П.Порошенкоди “Прямой” телеканал­да малумарайвал, Украинади Донбассдихъ галаз ваъ, Россиядихъ галаз­ авай сергьятдал цал эцигун лазим я. Идакай “Lenta.ru” сайтди хабар гузва.

Порошенкоди Зеленскийдин куьмекчи А.Ермака Донбассдихъ галаз­ авай сергьятдал цал эцигуниз талукь яз малумарай пландикай вичин фикир лагьана. “Вучтин цал? Украина вичин мулкарикай къерех жезвани? Цал Россиядихъ галаз авай сергьятдал эциг, ам квез герек жеда”, — лагьана Порошенкоди.

Идалай вилик Ермака Лондонда кьиле фейи форумдал къейднай хьи, эгер Россиядиз Украинадин гьукумдаррихъ галаз са меслятдал къвез кIанзавачтIа, Киевди Донбассдихъ галаз авай сергьятдал цал эцигда.

Ичкиди зегьерламишзава

Алатай йисан гьа и вахтунив гекъигайла, 2019-йисан кIуьд вацра ичкидикди зегьерламиш хьана кьейибурун кьадар Россияда артух хьанва. Идакай “Интерфакс” чешмеди хабар гузва.

Ичкидин рекьяй милли сиясатдин центрадин делилралди, 2019-йисуз­ дуьшуьшдай кьенвайбурун кьадар 11,9 процентдин гзаф хьанва. Ичкидикди зегьерламиш хьана кьиникьал къвезвайбурун кьадар Россиядин гзаф регионра артух хьанвайдакай хабар гузва. И жигьетдай сифте жергеда Ярославлдин, Липецкдин, Кургандин ва Пензадин областар ава.  Къейднавай девирда Москвада пис еридин ички ишлемишуникди 77 инсан кьена, Санкт-Петербургда — 89.

Алатай вацра уьлкведин СМИ-ри хабар гайивал, дуьньяда ички гзаф ишлемишзавай уьлквейрин арада Россия ирид лагьай чкадал хьана. Ахтармишунин делилар Россиядин здравоохранениди раижнай.

Алакъаяр пис жезва

НАТО-дин уьлквейрихъ галаз алакъада аваз кIвалахиз Россия гьазур я, амма йисалай-суз рафтарвилер пис жезва. “Новости” РИА-ди ра­ижзавайвал, ихьтин фикир РФ-дин оборонадин министр С.Шойгуди малумарна.

“Тахминан вад йис идалай вилик Брюсселдихъ галаз хъсан алакъаяр авайди тир… Чахъ икьрарар гележегдани кьилиз акъуддай мумкинвилер ава лагьана фикирзавай. Гьайиф хьи, йисалай-суз а мумкинвилер тIимил, алакъаяр зайиф жезва”, — лагьана С. Шойгуди.

Зиянлу продуктар

Немсерин алимри мукьвал-мукьвал ишлемишуни инсандин ратариз пис патахъай таъсирдай продуктрин тIварар кьуна. Абурун делилар «Focus.de» чешмеди раижнава.

Пешекаррин гафаралди, мармалатрик, шоколадрик ва чранвай ширинлухрик квай адетдин ва кIеви шекердикай къерех хьун лазим я. Колба­саярни тIимил, яни гагь-гагь (гьафтеда са сефердилай гзаф тушиз) иш­­лемишун меслят къалурзава. Маргариндикайни майонездикай рахайтIа, абур тIуьниз эсиллагь ишлемиш тавун теклифзава.

Гьа са вахтунда алимри ратар зиян хьуникай хуьдай продуктрин тIва­рарни кьунва. Абурук бананар, балугъар, емишрин хапIаяр, ргай кар­ту­фар ва газарар акатзава. Алимри тестикьарнавайвал, зиянлу затIар яргъал вахтунда тIуьникди ратарин ва лекьинин азарар пайда хьун мумкин я.

Гьазурайди — К.Ферзалиев