Дуьньяда

Кьиникьин жаза къуватда твада

Туьркиядин президент Р.Т.Эрдогана малумарайвал, эгер уьлкведин парламентди кьабулайтlа, вич тахсиркарриз кьиникьин жаза гунин къанун къуватда тваз гьазур я. Эрдоганан гафар “Anadolu” чешмеди малумарзава.

Туьркерин регьберди ихьтин малумат уьлкведа къадагъа эцигнавай Курдистандин рабочий партияди кьилиз акъудай терактдин къурбандар кучукдайла гана.

“Кьиникьин жазадин месэладин патахъай парламентди къарар кьабулайтlа, кlусни энгелвал тавуна, за адал къул чlугвада”, лагьана Эрдогана. Адан фикирдалди, террористри чпи кьилиз акъудзавай тахсиркарвилерин патахъай жаваб гун герек я.

Къейд ийин, Хаккари вилаятда хъиткьинунар хьунин нетижада 25 йисан яшда авай руш ва 11 йисан яшда авай аял кьена. КIеви жаза гунин къанун гуьнгуьна хтун патал вич гьазур тирдакай Эрдогана идалай виликни са шумудра малумарнай.

Цlийи къанунралди

Россияда пенсионерриз, шоферриз, туристриз ва масабуруз талукь цlийи къанунар къуватда гьатнава. Талукь тир документар къурулушрин сайтра чапнава. Идакай “Lenta.ru” чешмеди хабар гузва.

1-августдилай кlвалахзавай пенсионеррин пенсия артухарнава. Пенсийрин фондунин малуматралди, алава хъийидай пулдин кьадардин вини кьил 235 манат я. Адан кьадар мажибдилай аслу я.

Карчийривай ва юридический ксаривай чпин къуллугъчийриз махсус партал къачунин карда кьенятвал ийиз, яни 1-августдилай абурувай РФ-дин социальный страхованидин фондунин гьисабдай чпин къуллугъчияр патал парталар  къачуз жеда. Минтруддин приказдал асаслу яз, парталар Россиядин материалдикай туькlуьрун герек я.

19-августдиз хсуси карчийрин компанийриз талукь дегишвилерни жеда. ИП (индивидуальный предприниматель) арадал гъидайла, налогар гунин муддатдин сифте кьил ва эхир кьил тайинарунин къайдайрал амална кlанда. Цlийи къанунда налог гунин сифтегьан ва эхиримжи муддат тайинарунин къайдани къалурнава.

20-августдилай уьлкведа 37-40 градус кьван туьнтвал авай эрекьрин ва ички квай маса хъвадай затlарин къиметар дегишарда. Къалурнавай кьадардин туьнтвал авай ва 0,5 литр ички авай бутылкадин кура-кура маса гунин кIанин къимет 205 манат жеда. Исятда 36-38 градусдин туьнтвал авай эрекьдин кура-кура маса гунин кIнин къимет 196 манат я, 39 градусдин туьнтвал авайбурун – 201 манат.

Жаза гун теклифна

Украинадин милли хатасузвилин ва оборонадин советдин секретарь Александр Турчинован фикирдалди, Россиядай Украинадиз метягьар гъизвай савдагарар патал  уголовный жавабдарвал кардик кутун герек я. Адан теклиф “Интерфакс” чешмеди раижнава.

“Зи фикирдалди, чал гьужум ийизвай уьлкведиз пулдин такьатрин жигьетдай­ куьмек гунай, кьилди къачуртlа, Украинадани арадал гъиз жезвай затlар Россия­дай маса къачузвайбуруз талукь яз уголовный жавабдарвални хьун лазим я”,  лугьузва Турчинова.

Ада алава хъувурвал, жавабдар гьар са руководитель вичин уьлкведин ви­лик, хиянаткарвал тавуна, михьи хьун герек я.

Стивен Сигал кlвалахал кьабулна

Тlвар-ван авай актер Стивен Сигал Россиядинни Америкадин гуманитарный алакъайрин месэлайрин рекьяй Россиядин МИД-дин махсус векил яз тайинарнава. Идан гьакъиндай Facebook соцсетда авай МИД-дин официальный чини малумарзава.

Векилвиле тайинарунин макьсад гележегда кьве уьлкведин арада гуманитарный хиле, гьа жергедай яз медениятдани, искусстводани алакъаяр вилик тухун я.

Къейдзавайвал, и къуллугъдал кlвалахунай Сигалаз пулдин такьатар къведач. С.Сигалахъ 2016-йисан ноябрдилай Россиядин гражданство ава. Россиядин ватандашвилин паспорт адав Президент В.Путина вахканай. Актер гьакl Сербиядин, Америкадин гражданинни я.

Пlапlрус терг ийиз тежезвайбур

Россияда электронный пlапlрусар чlугвазвайбурун 80 процентди гьабурухъ галаз сад яз адетдин пlапlрусарни чlугвазва. Идакай Россиядин здравоохраненидин министрдин заместитель Олег Салагая ихтилатна. Гьа икl, тембек ишлемишун акъвазарун анжах гьар вад лагьай касдилай алакьзава.

“Чахъ чи профилактикадин медицинадин центрадин делилар ава. Абурал асаслу яз, 80-далайни гзаф процент электронный пlапlрусар ишлемишзавайбур и жуьредин пlапlрусрин куьмекдалди адетдин пlапlрус чlугунин вердишвал инкар ийиз тежезвайбур я”, лагьана ада.

Чиновникди къейд авурвал, къенин юкъуз электронный пlапlрусар инсанар никотиндилай аслу ийизвай чешмедиз элкъвенва. Гзаф кьадар инсанри электронный пlапlрусар чlугунилай башламишзава, гуьгъуьнлай кьве жуьрединбурни санал ва я тахьайтlа анжах адетдин пlапlрусар чlугунал элячlзава.  О.Салагаян гафаралди, электронный пlапlрусар иллаки жегьилри гзаф ишлемишзава.

Россияда 2017-йисуз 13,1 миллиард пачка пlапlрусар маса гана. ВЦИОМ-дин­ делилралди, къенин юкъуз чи уьлкведин агьалийрин 34 процентди, тайин ре­къемралди лагьайтlа, 50 миллион касди пlапlрус ишлемишзава.

Гьазурайди — Куругъли Ферзалиев