Играми ватанэгьлияр! Гьар йи­сан ра­ма­зандин вацра газет­ кIел­за­вай­бу­­рун­ арада тухузвай­ диндин конкурс га­тIун­на­вай­дакай хабар гузва. Шаз хьиз, цIини и серенжем медениятдинни ма­рифатдин А.­Гьа­санан тIварцIихъ галай центрадини “Лезги газетдин” редакцияди саналди тешкилнава.

Лагьана кIанда, конкурсдин асул макь­­садрик газет кIелзавайбурухъ дин­­дин рекьяй авай чирвилер артуха­рун, инсаният патал Исламдихъ авай метлеб, кье­тIенвал къалурун, кIелза­вайбурун арадай диндин дерин чирвилер авайбурун алакьунар къейд авун акатзава.

Конкурсдин кьилин шартIарикай сад ам я хьи, виликдай хьиз, цIини ана Ислам­дин университетар, медре­са­яр акьал­­тIар­навайбуруз, кьилдин алим­ри­вай­, имам­ри­вай чирвилер къачунвайбуруз иштирак­дай ихтиярар авач. Вучиз лагьайтIа, абур хъсандиз­ диндин гъавурда ава ва конкурсдин суал­риз абурувай, са четинвал­ни авачиз, жавабар гуз жеда. И конкурс асул гьисабдай жемят, адетдин газет кIел­за­вайбур (чпихъ Исламдай имамрихъ­, муаллимрихъ, алимрихъ хьтин чирви­лер­ ава­чирбур) патал я. Яшарин жигьетдай тайин сергьятар авач, конкурсда жегьилривайни иштиракиз жеда, яшлубурувайни­.

Конкурсдин суалриз жавабар ра­ма­зандин вацран эхирдалди гуз жеда. Адалай кьулухъ жавабар кьабул хъийи­дач. Иштиракчийривай чпин жавабар­ редакциядиз, пуд жуьредикай менфят къачуна, ракъуриз жеда:

1) почтадин алакъадин отделе­нийрай (РД, Махачкъала, пр-т Нас­рут­динова, 1 “а”, 7-этаж);

2) интернетдин куьмекдалди­ “Лезги газетдин” электронный поч­­тадиз (адрес — lezgigazet@etnomediadag.ru);

3) ватцапдиз (телефондин нум­ра — 8-989-653-42-35) рекье тваз жеда.

Гьи жуьре къулай ятIа, гьам хкягъа. Жабавар аваз рекье твазвай чарчин сифте кьиляй “Конкурсдиз” гаф кхьиз рикIелай алудмир.

Гъалибчияр пуд кас хкяда. КIвен­кIвечи чкаяр кьурбуруз савкьатар гуда:

1-чка — телефон, 15 агъзур манат;

2-чка — рикIел аламукьдай савкьат, 12 агъзур манат;

3-чка — капI ийидай халича, 9 агъзур манат пул.

Идалайни гъейри, абуруз дипломарни лезги чIалал Ислам диндикай кхьенвай ктабар пишкешда.

Эгер цIи конкурсда иштирак­дай­бурун­ кьадар вилик квай йисарилай гзаф хьайи­тIа, абурун арада конкурсдин кьилин савкьат — умрадиз фидай путёвкани къугъвада. Адаз виридалайни гзаф баллар къазанмишай кас лайихлу жеда.

Иштиракчияр патал мад са шартI ава: редакциядиз жавабар рекье твадайла, тIварни фамилия, яшамиш жез­­­вай чка (шегьер, район, хуьр) ва телефондин нумра къалурун чарасуз я.

Конкурсдин нетижаяр рамазандин варз куьтягь хьайидалай кьулухъ кьада ва гъалибчийрин тIварар газетдай малумарда. КIвенкIвечи чкаяр кьурбу­рувай савкьатар мус ва гьинай вахчуз жедатIа, тешкилатчийри абуруз, зенг авуна, хабар гуда. Конкурсдин кIва­лах­­риз баллрин куьмекдалди къимет гуда.

ЦIинин йисан конкурс 20 суалди­кай ибарат я. Къейд ийин хьи, абур 2023-йисан 14-нумрадилай инихъ (2024-йисан 9-нумрадал къведалди) “Лезги газетдин” чинриз акъатнавай диндин макъалайрин бинедаллаз гьазурнава.

*  *  *

Исламди вири мусурманривай чир­ви­лер­ къачун истемишзава. И кар тес­ти­кьарзавай гзаф делилар ава. Ми­сал яз, гьадисда лагьанва (мана): “Чирвилер (Ша­риатдин илим) тIа­лабун гьар са му­сурман касдиз ферз я”. (Ибн Мажагь).

Аллагь-Таалади чи Пайгъам­бар­диз­ (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) ракъурнавай сифте аят, сифте­ гаф «Икъраъ», яни «КIела» гаф я! Ал­­лагь-Таалади Къуръанда Вичин Пай­гъам­бардиз лугьузва (20-сура, 114-аят, мана) «Ва лагь (вуна)­: «Рабби! Заз чирвилер артухара». Имам Агьмада лагьана: «Инсанар Шариатдин илимдихъ абур недайдахъни хъвадайдахъ муьгьтеж хьунилай гзаф муьгьтеж я, вучиз ла­гьайтIа, абур недайдахъни хъвадайдахъ йикъа са ва я кьве сеферда муьгьтеж жезва, Шариатдин илимдихъ авай муьгьтежвал абуру къачузвай нефесрин кьадар кьван я».

Чирвилер къачудай рекьер гзаф ава, абурукай сад “Лезги газетдин” гьар нумрада «Дин» рубрикадик кваз  гузвай макъалаяр кIелун ва абурун бинедаллаз Исламдиз талукьарна тешкилзавай конкурсда иштиракун я.

Адет хьанвайвал, алай йисан рамазандин вацрани диндин конкурс кьиле тухузва. Буюр, иштирака, чирвилер къачу — Аллагьдин патай сувабар, и дуьньядани менфятар жедайвал. Аллагьди чаз агалкьунар гурай. Амин.

“Лезги газетдин” диндин рубри­ка­ тухузвай ва агъадихъ галай суалар гьа­зурнавай алим Ямин гьажи Мегьамедов.      

Суалар

1. Аллагь-Тааладин сифетриз талукь къайдайрикай са къайдада къалурнава: а сифетрин асул Илагьидин патай я. Имам Агьмада адан гьакъиндай вуч лугьузва?

2. Чирвилер (илим) имандин рехъ я: Къуръанда ва гьадисра аял дидедин руфуна­ арадал къвезвай тегьердин гьакъиндай рахазвай са аят (мана)ва са гьадис (мана) кхьихь.

3. Гьаждикай:

а) Зуль-гьижжа вацран сифте цIуд йикъан дережа къалурзавай Ибн Аббас асгьабдилай атанвай гьадис кхьихь;

б) Гьаждин лайихлувилер ва сувабар къалурзавай са аят (мана) ва са гьадис (мана) кхьихь;

в) Къурбанд авунин сувабдикай кьве гьадис (мана) кхьихь.

4. Къуръанда океанографиядиз талукь тир аятар ава: сад-садан къвалав гвай кьве гьуьлуьн ятар акахь тийизвайдакай раханвай са аят (мана) кхьихь.

5. Гилан илимди тестикьарзавайвал, инсандин беденда 360 жалгъа (сустав) ава, а 360 жалгъадикай рахазвай гьадис (мана) кхьихь.

6. Алем арадал атуникай ва дагълар арадал атуникай рахазвай гьардакай са аят (мана) кхьихь.

7. Хамунин рецептордин аппаратдикай рахазвай са аят (мана) ва космосдиз финин гьакъиндай рахазвай са аят (мана) кхьихь.

8. Къияматдин Йикъан лишанар чир хьуникай гзаф менфятар ава, абурукай кьуд кхьихь.

9. Къияматдин Йикъан лишанар кьилиз акъатдай вахтунин патахъай абур шумуд чкадал пайиз жеда ва а паяр гьибур я?

10. Къияматдин Йикъан лишанрин жуьреяр: а лишанар ва ишараяр кьве патал пай жезва. А паярин баянар куьрелди це.

11. Къияматдин Югъ алукьдай вахт мукьва хьунин гъвечIи лишанрикай я:

а) Мугьаммад (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз)  расул яз ракъурун. А кар субутзавай са гьадис (мана) кхьихь;

б) Мугьаммад пайгъамбардин (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) кьиникь. Адан гьакъиндай Ауф ибн Малик асгьабди гъанвай гьадис (мана) кхьихь.

12. Вучиз Палестинадихъ Исламда чIехи метлеблувал ава? Куьрелди баян це.

13. Палестинадихъ галаз алакъалу хьайи муьжуьд пайгъамбардин тIварар кхьихь.

14. Палестинадин (Шамдин чилин) гьакъиндай атанвай са аят (мана) кхьихь.

15. Палестинада, аниз Исраилан несилар къведалди, пуд къебила авай. Абур гьибур я ва «филистIин» лугьудай тIвар гьинай атанва?

16. Къияматдин Югъ алукьдай вахт мукьва хьунин гъвечIи лишанрикай я — варз кьве пад хьун. А кар субутзавай са аят (мана) ва са гьадис (мана) кхьихь.

17. Къияматдин Югъ алукьдай вахт мукьва хьунин гъвечIи лишанрикай я — рекьяй акъуддай гзаф крар пайда хьун. А кар субутзавай са гьадис (мана) кхьихь.

18. Къияматдин Югъ алукьдай вахт мукьва хьунин гъвечIи лишанрикай я:

а) Хатасузвал ва умуми хушбахтвал машгьур хьун. Гьадис (мана): «Арабрин чилер…» — гьадис эхирдалди давамара.­

б) Инсанар къамчийралди гатадай зулумкар ксар пайда хьун. И жигьетдай Абу Ума́ма асгьабди гъанвай гьадис (мана) кхьихь.

в) Виликан уьмметрин рекьиз табий хьун. И жигьетдай Абу Саид аль-Худрий асгьабди гъанвай гьадис (мана) кхьихь.

г) Парталар алай ва гьа са вахтунда кьецIил дишегьлияр пайда хьун. И жигьетдай Абу Гьурайра асгьабди гъанвай гьадис (мана) кхьихь.

19. Рамазандин вацра сив хуьнай еке сувабар ава, давамар хъия эхирдалди:

а) Гьадис (мана): «Адаман несилди авур хъсан гьар амалдай…»;

б) Гьадис (мана): «Женнетдихъ муьжуьд варар ава…».

20. Сив хуьникай гзаф менфятар ава:

а) Абурукай гьар сад субутзавай гьадисни (мана) галаз пуд менфятдикай кхьихь;

б) Рамазандин вацран крарикай (сив хуьнилай гъейри) пуд кар кхьихь.

«Лезги газет»