“Сагъламвал еке девлет я” — гьавайда лагьанвач. “Сагъвал хьайила, амай затIарни жеда” — тестикьарзава мисалдини. Гьакъикъатдани, инсандин уьмуьрда сагъвилелай гзаф крар, месэлаяр аслу я. Гьавиляй начагъ хьайи чIавуз инсанри сагъламвал мягькемар хъувун патал еке пулар харжзава, хъсан духтурар ава лугьуз, къецепатан уьлквейриз физва. Гьелбетда, вири Аллагьдин гъиле ава. Медицинадин тарихдиз, духтурривай куьмек гуз тахьана, умудар атIанвай инсанар аламатдин тегьерда кIубан хъхьай дуьшуьшарни малум я. Амма духтурдихъ вичин пешедай хъсан чирвилер, алакьунар, тежриба хьунихъни еке важиблувал ава.
Эхиримжи йисара Дагъустандин медицинадин хиле хъсан патахъ дегишвилер кьиле физва. КIелзавайда хабар кьун мумкин я: а дегишвилер гьихьтинбур я? Сад лагьайди, республикадин кьилевайбуру чкадин азарханаяр патал алай аямдин медицинадин технологияр маса къачузва. Абур себеб яз Дагъустандин духтурриз цIийи жуьредин операцияр кьиле тухудай мумкинвал хьанва. Ришветбазвилин вилик пад кьун патал гьукуматдин гьар са азарханадин дегьлиздин цлал РД-дин здравоохраненидин министерстводин нумра къалурнавай махсус малумат алкIурнава. А нумрадин куьмекдалди министерстводиз духтурри пулар къачузвай дуьшуьшрикай ва къанун чIурзавай маса гьерекатрикай хабар гуз жезва. И сиягь мадни давамариз жеда.
Медицинадин хсуси идарайрин кьадарни, виликан йисарив гекъигайла, гзаф хьанва. Анрин регьберри кIвалахдал хъсан тежриба ва чирвилер авай духтурар желбзава. Ихьтинбурукай сад Махачкъала шегьерда авай “Здоровая нация” тIвар алай клиника я. Ам республикада машгьурбурукай сад я. Ина чи ватанэгьлийрикайни са шумуд касди кIвалахзава. Абурун арада медицинадин илимрин доктор, эндохирургиядай духтур-эксперт, хирург-эндоскопист Зубаир Селимович Мегьтихановни ава. Адан гафарай малум хьайивал, ФОМС-дихъ галаз икьрар кутIунунин нетижада къведай йисалай клиникада пулсуз операцияр ийидай мумкинвал жеда. Лагьана кIанда, “Здоровая нация” клиника чи йикъара хъсанбурукай сад яз гьисабзава. Алакьунар авай пешекаррилай гъейри, ина алай аямдин медицинадин цIийи технологийрикай менфят къачузва. Мадни башкъа, клиникада руфунар аватнавайбур операция ийидай хирургиядин махсус центрани кардик ква. Операцияр лапароскопиядин къайдайралди (хамунай тIеквенар акъудна) ийизва. И кар себеб яз, азарлуди операция авур 2-3 сятдилай кIвачел къарагъзава.
Зубаир Мегьтиханова чаз хабар гайивал, клиникадиз Кьиблепатан Дагъустандай къвезвайбурун кьадар гзаф тирди фикирда кьуна, Дербентда “Здоровая нация” клиникадин филиал ачухнава. Гьелелиг ина азарлуйриз меслятар гудай (консультативный) центр ахъайнава. Гележегда медицинадин рекьяй вири къуллугъар ийизвай азархана кардик акатда.
КьетIендиз къейд ийиз кIанзавай кар ам я хьи, Дербентда ахъайнавай центрада азарлуяр чпихъ Украинадин, Азербайжандин ва Урусатдин медицинадин идарайра гзаф йисара кIвалахунин тежриба авай пешекарри кьабулзава. Эгер икьван чIавалди чи ватанэгьлияр, хъсан духтуррин суракьда аваз, республикадилай къецепатаз физвайтIани, гила ахьтин пешекарар мукьвал тир Дербентдиз къвезва. Абурун арада рикIин дамаррин хирург Гирамудин Эмиров, аялрин лор (оториноларинголог) духтур Наталья Каширина, пластический хирург Эльнур Мегьрали, ДГМУ-дин профессор, хирург Мегьамед Гьамидов, медицинадин илимрин доктор Зубаир Мегьтиханов, 10 йисуз Германияда кIвалахай ва алай вахтунда Азербайжандин илимдинни ахтармишунрин институтдин профессор, онколог Къурбанхан Муслимов, гинеколог Ислам Магьалов, хирург-флеболог (дамаррин рекьяй пешекар) Рафаил Сердеров ва масабур ава. Центрадихъ галаз алакъалу хьун патал телефондин 8-938-783-66-55 нумрадиз зенг ийиз жеда. Филиал Дербент шегьердин Буйнакскийдин куьчедин 42-нумрадин дараматда, Лезги театрдин къаншарда ава.
Зубаир Мегьтиханова чун гъавурда турвал, азарлу касдивай, винидихъ къалурнавай нумрадиз зенг авуна, вичиз герек духтурдихъ галаз гуьруьш тайинариз жеда. Гуьруьшдин вахтунда духтурди адан сагъламвилин гьал ахтармишда. Операция авунин лазимвал аваз хьайитIа, азарлуди я Махачкъалада, я Бакуда операция ийида. Гьелбетда, и къуллугъар пулдихъ жеда. Амма, патарал фена, сагъламвал мягькемар хъийидалди, и кIвалахар чкадал авун чи ватанэгьлийриз хейлин кьезил жеда.
Къейд ийин хьи, Зубаир Мегьтиханова ва Къурбанхан Муслимова меслятар (консультация) гьавая гузва. Амай духтурри и къуллугъ 1200 манатдихъ ийизва. Махачкъала шегьерда медицинадин хсуси клиникайра ихьтин къуллугъ авунай юкьван гьисабдалди 1500 манат пул къачузва.
Агьмед Магьмудов
